Đặc sắc chợ phiên văn hoá vùng cao

Không chỉ là nơi giao thương hàng hoá, chợ phiên vùng cao còn gắn liền với các nghi lễ, lễ hội, phong tục, tập quán, diễn xướng dân gian, giúp du khách thêm hiểu những nét văn hóa truyền thống, đặc trưng của các dân tộc, tăng cường mối đoàn kết, gắn bó, hỗ trợ nhau cùng phát triển. 

Những năm gần đây, huyện Ba Chẽ duy trì hoạt động của mô hình Chợ phiên văn hoá vùng cao. Theo thống kê, trong năm 2024 đã có hơn 8.400 khách giao lưu, mua bán tại các chợ phiên của huyện. Trong đó, chợ phiên Đạp Thanh duy trì hoạt động vào các ngày 1, 6, 11, 16, 21, 26 (âm lịch) hằng tháng. Đến chợ, du khách có thể mua các nông sản, dược liệu, sản phẩm OCOP địa phương, trải nghiệm các món ăn mang bản sắc riêng của vùng cao, hoạt động đi bè mảng trên sông Ba Chẽ, ngắm cảnh sắc non nước hữu tình núi rừng Đạp Thanh.

Tại xã Đồn Đạc, chợ phiên là nét sinh hoạt văn hóa không thể thiếu của đồng bào DTTS. Chợ phiên là nơi hội tụ, gặp gỡ và giao lưu của đồng bào các dân tộc sinh sống quanh vùng. Hàng hoá là những sản vật đặc trưng núi rừng do bà con các dân tộc làm ra. Cách bày bán cũng mộc mạc giữa quán chợ bằng tre, nứa, thậm chí trải ra giữa đất trống để bán. Người đến chợ cũng đủ các lứa tuổi, từ già đến trẻ, nam nữ thanh niên, không chỉ mua bán, mà còn giao lưu, tìm hiểu ẩm thực, tìm bạn tình, tạo nên một khung cảnh vui tươi, đầy sắc màu. 

Theo kế hoạch, năm 2025 UBND huyện Ba Chẽ và các cơ quan chức năng huyện sẽ tập trung xây dựng sản phẩm du lịch “Chợ phiên văn hóa vùng cao Lương Minh”. Cụ thể, Chợ phiên văn hóa vùng cao Lương Minh được xây dựng trên cơ sở nhiều điều kiện thuận lợi về tài nguyên du lịch; đa sắc màu dân tộc; kết cấu hạ tầng, giao thông được đầu tư liên thông, đồng bộ; bảo đảm hệ thống điện, nước sạch, môi trường và các dịch vụ về ăn uống, lưu trú, ANTT. Đặc biệt, chợ và một số hạ tầng kết nối của xã Lương Minh vừa được huyện quan tâm đầu tư xây dựng với tổng kinh phí hơn 100 tỷ đồng…

Đến chợ phiên, nhân dân và du khách sẽ được tham quan, trải nghiệm, mua sắm các mặt hàng nông sản, dược liệu, sản phẩm OCOP; tham gia các hoạt động dân ca, dân vũ, giao lưu trò chơi dân gian; thưởng thức hương vị ẩm thực mang bản sắc riêng của người dân vùng cao.

Đồng thời, du khách cũng có thể tham quan các danh thắng, như: Đình Đồng Chức, hồ chứa nước 4 xã vùng cao; trải nghiệm các hoạt động đi thuyền, đi bè mảng, câu cá… Chợ phiên văn hóa vùng cao Lương Minh dự kiến sẽ được thay đổi và tổ chức thường xuyên vào thứ Bảy của tuần thứ hai hằng tháng.

Ông Vũ Thành Long, Bí thư Huyện ủy Ba Chẽ, cho biết: Huyện sẽ tăng cường công tác lãnh, chỉ đạo các cơ quan chuyên môn và UBND xã Lương Minh thực hiện tốt các giải pháp nâng chất tiêu chí tài nguyên du lịch. Trong đó chú trọng vận động, tăng cường màu sắc văn hóa, sắc màu các dân tộc tại chợ phiên; đưa vào biểu diễn một số nghi lễ tiêu biểu của các dân tộc Dao Lô Gang, Dao Thanh Phán, Sán Chay. Đồng thời, tổ chức tốt các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, trò chơi dân gian mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, đặc trưng riêng có của địa phương; đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, quảng bá hình ảnh hoạt động chợ phiên tới đông đảo nhân dân và du khách thập phương.