Vì sao cần buộc khách ngồi ô tô thắt dây an toàn?

Các chuyên gia cho rằng, nếu tất cả hành khách ngồi trên xe đều thắt dây an toàn, khi tai nạn xảy ra thì hậu quả sẽ giảm thiểu rất nhiều.

Lười thắt dây, trả giá bằng tính mạng

Đêm 3/4, trên QL21B, đoạn qua địa bàn xã Mỹ Tiến, huyện Mỹ Lộc, tỉnh Nam Định, đã xảy ra vụ tai nạn giao thông (TNGT) nghiêm trọng khiến 3 người thương vong.

Theo đó, chiếc ô tô 7 chỗ chạy tốc độ cao, khi đến địa điểm trên bất ngờ bị mất lái đâm vào dải phân cách. Cú đâm mạnh khiến chiếc xe lăn nhiều vòng, làm 3 người đàn ông bay ra khỏi xe. Một trong số đó đã tử vong.

Đó chỉ là một trong số rất nhiều vụ TNGT mà nạn nhân ngồi trong xe không thắt dây an toàn và bị văng khỏi xe xảy ra thời gian qua.

Theo ông Nguyễn Trọng Thái, nguyên Chánh văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia, tỷ lệ thắt dây an toàn của người Việt trên xe ô tô con chỉ đạt dưới 20%. Con số này trên xe khách, xe chạy trong đô thị còn thấp hơn nữa.

Bên cạnh đó, những xe khách xuất xưởng trước năm 2015 chỉ bắt buộc phải có dây an toàn với hàng ghế trước, đồng nghĩa với việc những hành khách ngồi hàng ghế sau có thể không có dây an toàn, dù muốn sử dụng.

Chuyên gia cơ khí ô tô, PGS.TS. Nguyễn Thành Công cho biết, dây an toàn giúp giảm lực tác động thứ cấp với các nguy cơ va chạm bên trong, giúp giảm thiểu chấn thương nếu xảy ra tai nạn.

Luật GTĐB năm 2008 quy định: Xe ô tô có trang bị dây an toàn thì người lái xe và người ngồi hàng ghế phía trước trong xe ô tô phải thắt dây an toàn.

Tuy nhiên, theo Điều 7 Công ước Viên về Giao thông đường bộ 1968 mà Việt Nam là thành viên, việc thắt dây an toàn là bắt buộc đối với người lái xe và hành khách đi trên phương tiện cơ giới ngồi tại những chỗ có trang bị dây đeo an toàn, trừ trường hợp ngoại lệ theo quy định của luật quốc gia.

Như vậy, đang có sự khác nhau giữa quy định về việc thắt dây an toàn khi ngồi trên xe ô tô trong Luật GTĐB năm 2008 và Công ước kể trên.

Thiếu tá Vũ Hoàng Anh Tuấn, Đội trưởng Đội TT-CSGT Công an TP Tuyên Quang cho biết, thực tế rất khó phát hiện lỗi không thắt dây an toàn bằng mắt thường, do xe ô tô thường lưu thông với tốc độ cao, dây an toàn lại rất nhỏ, bó sát vào người.

Chưa kể, hiện các trang thiết bị kỹ thuật phục vụ ghi hình vi phạm còn hạn chế, nhiều lái xe có thể chối bay biến lỗi này.

Cần sửa luật

Theo ông Bùi Huynh Long, nguyên Chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia, thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, thắt dây an toàn sẽ giảm 50% nguy cơ tử vong đối với người ngồi ghế trước, giảm 45% nguy cơ bị thương nghiêm trọng, giảm 75% nguy cơ tử vong và bị thương ở ghế sau nếu xảy ra tai nạn.

Phần lớn các quốc gia trên thế giới đều bắt buộc người lái và hành khách phải thắt dây an toàn. Tỷ lệ thắt dây an toàn cũng khác nhau với từng quốc gia, dao động từ 27% - 98%, tại các quốc gia phát triển có tỷ lệ thắt dây an toàn trên 80%. Đối với hành khách ngồi ghế sau, tỷ lệ thắt dây an toàn dao động rất lớn từ 3% - 98%, với tỷ lệ trung bình dưới 80%.

Để tăng tỷ lệ thắt dây an toàn cho người trên xe ô tô, theo ông Nguyễn Trọng Thái, trước hết cần yêu cầu tất cả các ghế trên xe ô tô (gồm cả xe mới và xe cũ) phải có dây an toàn.

Đồng thời, yêu cầu tất cả người ngồi trên xe (gồm cả lái xe và hành khách cả ghế trước và ghế sau, kể cả người chưa trưởng thành) đều phải thắt dây an toàn. “Tức là phải sửa đổi quy định về thắt dây an toàn trong Luật GTĐB 2008 phù hợp với Công ước Viên”, ông Thái nói.

Ông Thái cũng khuyến nghị bổ sung quy chuẩn với dây an toàn trên xe giường nằm và hướng dẫn lắp đặt bổ sung với xe trước năm 2015.

Đồng quan điểm, chuyên gia giao thông, TS. Nguyễn Hữu Đức nhìn nhận: Dự thảo Luật GTĐB sửa đổi đã đề xuất quy định tất cả người ngồi trên ô tô đều phải thắt dây an toàn tại những vị trí có trang bị dây an toàn. Đây là đề xuất hợp lý và cần thiết nhằm đảm bảo an toàn cho người ngồi trên xe khi tham gia giao thông.

Chuyên gia giao thông, TS. Phan Lê Bình cũng cho hay, việc luật hóa quy định thắt dây an toàn đối với tất cả hành khách trên ô tô là cần thiết, nếu được thực thi nghiêm túc chắc chắn sẽ tránh được nhiều trường hợp bị thương tích nặng hoặc tử vong đáng tiếc.

“Hiện nay, ô tô con đã trang bị dây an toàn tại các vị trí ngồi, các xe khách sản xuất gần đây cũng đã trang bị dây đai này trên tất cả các ghế. Thậm chí, nếu chưa trang bị thì việc lắp bổ sung cũng không khó khăn. Vì thế, quy định này hoàn toàn khả thi”, TS. Phan Lê Bình nêu quan điểm và cho rằng, khi quy định đã có, lực lượng thực thi cần nâng cao hiệu quả trong phát hiện, xử lý vi phạm.

Thiếu tá Tuấn cho rằng, để việc tuân thủ quy định thắt dây an toàn trên ô tô được thực hiện nghiêm túc, thường xuyên, hình thành thói quen giống như quy định đội mũ bảo hiểm thì cần đẩy mạnh tuyên truyền. Đây là một quá trình dài hơi nhưng cần phải thực hiện.