Hưởng ứng Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2024 Vì một thế giới không còn bệnh AIDS

Thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh đã triển khai mạnh mẽ, đồng bộ các hoạt động phòng chống HIV/AIDS theo hướng tiếp cận toàn diện, cung cấp đầy đủ các dịch vụ từ dự phòng, xét nghiệm, đến điều trị HIV/AIDS.

Đối với chương trình dự phòng, can thiệp giảm hại, Quảng Ninh đã triển khai tại 7 địa bàn trọng điểm là Hạ Long, Cẩm Phả, Vân Đồn, Đông Triều, Uông Bí, Móng Cái và Quảng Yên. Riêng trong năm 2024, toàn tỉnh đã cấp 89.512 bơm kim tiêm sạch, 102.117 bao cao su cho các đối tượng có nguy cơ cao lây nhiễm HIV như nghiện ma tuý, mại dâm...

Trong điều trị dự phòng, toàn tỉnh đang triển khai 5 cơ sở điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone tại Hạ Long, Cẩm Phả, Uông Bí, Đông Triều và Vân Đồn cho 709 người. Điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP) đang được triển khai tại các cơ sở y tế như: Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Bệnh viện Đa khoa TP Cẩm Phả, Trung tâm Y tế huyện Vân Đồn... Trong năm 2024, các cơ sở y tế này đã điều trị cho 11 người.

Chương trình tư vấn và xét nghiệm HIV được triển khai từ cơ sở y tế đến cộng đồng với nhiều mô hình đa dạng, đã cung cấp dịch vụ tư vấn và xét nghiệm HIV tổng số 82.542 mẫu, phát hiện 172 trường hợp nhiễm HIV trong năm 2024. Công tác an toàn truyền máu được thực hiện nghiêm túc ở tất cả các đơn vị điều trị trong tỉnh, 100% đơn vị máu truyền được xét nghiệm sàng lọc HIV trước khi sử dụng.

Về công tác điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS, toàn tỉnh đang có 12 phòng khám ngoại trú, trong đó có 1 phòng khám ngoại trú nhi điều trị thuốc ARV cho 5.155 người. Trong năm đã thực hiện 4.743 mẫu xét nghiệm tải lượng HIV cho người bệnh, trong đó có 4.705 mẫu đã có kết quả tải lượng HIV dưới ngưỡng ức chế (<1000 copy/ml) đạt 99,2%; các bệnh nhân thực hiện xét nghiệm định kỳ theo quy định vào 6 tháng cuối năm. Bệnh nhân HIV cũng được xét nghiệm, điều trị phối hợp mắc lao, viêm gan C. 

Phòng chống HIV/AIDS lây truyền từ mẹ sang con tiếp tục được quan tâm. Trong năm 2024 đã có 30 phụ nữ mang thai nhiễm HIV được phát hiện, 31 trẻ sinh ra đều được điều trị dự phòng lây truyền HIV, kết quả xét nghiệm các trẻ đều không nhiễm HIV. Cung cấp miễn phí 2.610 hộp sữa để cấp cho trẻ 0-12 tháng tuổi, sinh ra từ mẹ nhiễm HIV trong năm.

Quảng Ninh đã thực hiện 4 lần tổng rà soát người nhiễm HIV trong toàn tỉnh và làm văn bản đề nghị Cục phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) loại bỏ những trường hợp trùng tên, không có mặt trên địa bàn, mất dấu không quản lý được ra khỏi phần mềm quản lý người nhiễm. Tính đến nay, số người nhiễm HIV hiện còn sống và xác định đúng địa chỉ có mặt trên địa bàn tỉnh là 5.796 người. Tỉnh cũng triển khai cho 160/171 trạm y tế tuyến xã sử dụng phần mềm quản lý người nhiễm HIV INFO 4.0 phục vụ cho công tác chuyển đổi số.

Tình hình dịch bệnh AIDS nhìn chung đã có chiều hướng chững lại, nhưng hình thái lây truyền có xu hướng chuyển dần sang lây truyền qua đường tình dục và có tính chất nguy hiểm vì nó hướng tới cả những đối tượng có nguy cơ thấp, khó phát hiện để phòng ngừa. Nhiều đối tượng có các yếu tố hành vi lây nhiễm kép, vừa mua bán dâm, vừa nghiện ma túy, xu hướng sử dụng ma túy tổng hợp tăng cao, quan hệ tình dục tập thể, quan hệ tình dục đồng giới nam... Và vẫn có một số bà mẹ đến muộn hoặc từ chối điều trị dẫn đến hậu quả con bị nhiễm HIV.

Hiện mỗi năm có khoảng 100 người nhiễm HIV mới được phát hiện và khoảng 100 người tử vong do HIV/AIDS, gây ảnh hưởng về sức khỏe, gánh nặng cho các cơ sở y tế, cũng như tác động một phần đến sự phát triển KT-XH của tỉnh. Tỷ lệ người nhiễm HIV của tỉnh vẫn ở mức cao (0,41%), so với toàn quốc hiện là 0,28% (mục tiêu chung của cả nước là dưới 0,3%). Để từng bước tiến tới mục tiêu 95-95-95 và tiến tới loại trừ AIDS vào năm 2030, Quảng Ninh tiếp tục ưu tiên triển khai tốt các hoạt động dự phòng can thiệp và chăm sóc, điều trị HIV/AIDS. Đồng thời tăng cường và đổi mới các hoạt động giáo dục truyền thông thay đổi hành vi, nhằm nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành và nhân dân về công tác phòng, chống HIV/AIDS.