Trở lại Pha Lán

Những ngày áp Tết Nguyên đán, tôi trở lại Pha Lán với bao niềm vui, bởi cuộc sống người dân nơi đây đã có bao đổi thay so với thời tôi công tác, gắn bó với mảnh đất này.

Pha Lán là một bản thuộc xã Thanh Lâm, huyện Ba Chẽ, đa phần là bà con dân tộc Sán Chay sinh sống từ lâu đời. Con đường đất đá lổn nhổn, ngoằn ngoèo chạy từ trung tâm huyện Ba Chẽ lên các xã, qua Pha Lán chỉ vừa một người đi năm xưa, giờ được thay bằng con đường trải nhựa rộng rãi, láng bóng đẹp như dải lụa ôm lấy những rừng keo, rừng bạch đàn xanh tốt. Chỉ cần nhìn những ngôi nhà vững chãi, rộng rãi, sáng sủa, những khuôn mặt rạng ngời của người dân, của trẻ con tung tăng đến trường, tôi biết cuộc sống nơi đây đang trên đà phát triển. Một cuộc sống đi lên với niềm vui hạnh phúc trong mỗi ngôi nhà.

Nhà Văn hóa bản Pha Lán nằm ngay đầu bản được xây dựng thật khang trang. Gần đến nơi đã nghe thấy tiếng hát bay ra rộn rã. Tôi gặp anh Mễ Đào, trước kia anh là Bí thư, Chủ tịch giỏi có tiếng của xã Thanh Lâm, nay nghỉ hưu, được bà con tín nhiệm bầu anh làm Bí thư chi bộ, Trưởng thôn. Anh Đào cho biết, chị em trong bản đang tập các tiết mục văn nghệ chuẩn bị cho buổi tổng kết cuối năm của bản. Anh Đào vui vẻ cho biết thêm, Pha Lán là một trong những bản có phong trào văn hóa văn nghệ xuất sắc của xã Thanh Lâm. Mới đây, trong cuộc thi văn nghệ, thể thao của xã, bản đã liên tiếp về nhất giải bóng chuyền hơi nữ và giải bóng đá nam. Đội dân vũ có 12 thành viên. Chị em luôn nhiệt tình phục vụ các hội nghị, các sự kiện của xã, của bản. Vừa qua, trong ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc của xã, chị em đã ra mắt 5 tiết mục được bà con nhiệt liệt hoan nghênh. Trong bản còn có một số nghệ nhân hát soóng cọ, như ông Trần Văn Thái, bà Ân Thị Lý, bà Lý Thị Chung… Họ đã và đang tích cực sưu tầm, bảo tồn vốn cổ của dân tộc mình và sẽ tổ chức truyền dạy trong lớp trẻ.

Niềm vui nhân lên gấp bội bởi đời sống người dân trong bản Pha Lán đang đi lên từng ngày. Nghỉ tập luyện văn nghệ, các bác, các anh chị lại lên nương, xuống ruộng, với lúa, với cây trồng, với đàn lợn, đàn gà. Ngày trước, đến Pha Lán vào mùa này là mùa cây khô lá vàng, ta sẽ chỉ thấy những đồi cây lơ thơ heo hắt trong nắng gió hanh heo. Những vạt nương trơ gốc rạ loi thoi trong những cơn gió bấc. Phải chờ tới cuối xuân sang, khi mưa rào xuống mới lại có màu xanh. Bây giờ thì không, đến Pha Lán dù là đang những ngày hanh khô nhưng những rừng bạch đàn, keo cao sản đang lên xanh mướt. Bên cạnh đó là những vạt rừng trồng quế, những đồi trà hoa vàng, những đồi dổi trồng xen cát sâm…

Nhân dân tích cực phát triển kinh tế rừng, nhiều hộ thu tiền tỷ mỗi năm. Hiện xã đang sưu tầm thêm giống sâm Ngọc linh giao cho bản trồng thí điểm. Nếu thành công chắc chắn đời sống nhân dân sẽ tăng lên gấp bội. Đó đây những vạt rừng thu hoạch dở dang, lộ ra những khoảng cây đều tăm tắp. Xe chở gỗ về cơ sở sản xuất qua lại trên đường. Những đồi cây mới trồng cũng đang lên xanh. Nhà tầng, nhà kiên cố, việc học hành của con em được đến nơi đến chốn cũng từ những đồi cây đó mà có. Từ đó bà con càng chăm chỉ trồng rừng nhiều, chăm chút những khu đồi bằng các biện pháp kỹ thuật tiên tiến, để vừa có kinh tế vừa góp phần bảo vệ môi trường sinh thái.

Bí thư Chi bộ, trưởng bản Mễ Đào đã qua 12 năm gắn bó với dân, tâm huyết cùng dân. Ông chia sẻ: Chi bộ Pha Lán có 16 đảng viên. Từ nay đến hết nhiệm kỳ (2025), chi bộ quyết tâm giúp dân xóa nhà dột, vươn lên tự chủ làm giàu. Bỏ tư tưởng trông chờ vào sự hỗ trợ của nhà nước, tích cực hưởng ứng, áp dụng khoa học vào lao động sản xuất… để hoàn thành tiêu chí xây dựng nông thôn mới và vươn lên xây dựng nông thôn kiểu mẫu.

Pha Lán xưa kia nghèo nàn, lam lũ với hơn chục nóc nhà, nhiều gia đình đói khổ quá phải dắt díu nhau đi các miền xa khác để tìm kế sinh nhai. Nay bản đã đông đúc với 64 hộ dân, trên 280 nhân khẩu. Đời sống nhân dân ổn định, trẻ em được học hành. Ngôi trường xưa lèo tèo vài lớp học ghép cho cả sáng cả chiều mới có hơn chục học sinh, trên đất ấy giờ là ngôi trường bán trú khang trang, đầy đủ tiện nghi. Các thầy cô giáo được đào tạo bài bản trình độ cao đẳng, đại học, thạc sĩ đang dẫn dắt, dạy dỗ con em trong toàn xã. Đến nay, bản đạt phổ cập theo qui định nhà nước và địa phương đề ra. 100% học sinh đến tuổi được đi học. Cán bộ thôn đều đã tốt nghệp phổ thông cơ sở. Cả bản có 12 người tốt nghiệp đại học. Số người tốt nghiệp các trường trung cấp, cao đẳng nghề thì rất nhiều. Cho đến năm 2022, cả bản có tới 80% gia đình có nhà kiên cố, một số đã có nhà cao tầng. Đó là một con số nói lên niềm vui, sự đổi mới của Pha Lán hôm nay.

Chỉ còn ít ngày nữa là Tết Nguyên đán. Người dân Pha Lán đang vui mừng phấn khởi đón người thân công tác ở xa, đón con cháu về chung vui. Niềm vui nhân niềm vui. Pha Lán hôm nay là vậy.