TP Hạ Long phát huy các giá trị di sản văn hoá

Hạ Long là miền đất của những di sản văn hoá như các trầm tích được bồi tụ, thấm sâu đã và đang được bảo tồn, phát huy giá trị trong đời sống hiện đại.

Cùng với sự phát triển về kinh tế, chính trị, quốc phòng, Hạ Long còn được biết đến là vùng đất có bề dày lịch sử, văn hóa lâu đời và truyền thống yêu nước, lịch sử đấu tranh cách mạng vẻ vang. Những giá trị ấy được kết tinh và hiện hữu trong các di sản văn hóa mà biết bao thế hệ tiền nhân đi trước đã gìn giữ và lưu truyền, trở thành tài sản quý giá của cộng đồng các dân tộc TP Hạ Long nói riêng, cũng như của tỉnh Quảng Ninh nói chung. Càng vinh dự và tự hào hơn, khi ngày càng có nhiều di sản văn hóa của TP Hạ Long được tôn vinh và khẳng định giá trị ở tầm cỡ quốc gia, quốc tế.

Ông Nguyễn Ngọc Sơn, Phó Chủ tịch UBND TP Hạ Long, cho biết: Thành phố có 96 di tích, trong đó có các di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia, điển hình như: Chùa Long Tiên, đền Đức ông Trần Quốc Nghiễn, núi Bài Thơ, Nhà thờ Hòn Gai, chùa Lôi Âm, đền Vua Lê, di tích danh lam thắng cảnh Núi Mằn... Đặc biệt là Vịnh Hạ Long, với diện tích 1.553km2 bao gồm 1.969 hòn đảo, nhiều hang động, bãi cát đẹp, Vịnh Hạ Long đã được nhiều du khách ví như một tác phẩm điêu khắc hùng vĩ và độc đáo của thiên nhiên. Với những giá trị nổi trội mang tầm quốc tế về cảnh quan thẩm mỹ, địa chất địa mạo, Vịnh Hạ Long đã được tổ chức UNESCO 2 lần công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới và được bầu chọn là 1 trong 7 kỳ quan thiên nhiên mới của nhân loại.

Về văn hoá phi vật thể, TP Hạ Long còn có 11 lễ hội văn hóa truyền thống có nguồn gốc lịch sử từ xa xưa, xuất phát từ nhu cầu tín ngưỡng của cộng đồng, phản ánh đặc điểm sinh hoạt của cư dân nông nghiệp, như thờ cúng tổ tiên, thờ Mẫu, tín ngưỡng phồn thực, tín ngưỡng vạn vật hữu linh... Cùng với đó là hệ thống lễ hội được bảo tồn, lưu giữ cả phần lễ - hội - trò diễn tại các địa phương, có ý nghĩa hết sức quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân, nổi bật là Lễ hội Đền Đức ông Trần Quốc Nghiễn, Lễ hội Đền thờ vua Lê Thái Tổ, Lễ cấp sắc của dân tộc Dao, Hội làng Bằng Cả, Lễ hội đình Giang Võng, hát giao duyên trên thuyền, tục hát đúm trên Vịnh Hạ Long.

Trong kho tàng di sản văn hóa phi vật thể của TP Hạ Long, không thể không nhắc đến Lễ cấp sắc của người Dao Thanh Y ở xã Bằng Cả, Lễ mừng cơm mới của người Tày tại xã Dân Chủ đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Thành phố đã và đang quy hoạch không gian di tích lịch sử văn hóa có sự gắn kết hài hòa giữa cảnh quan thiên nhiên, bản sắc kiến trúc (vốn tự nhiên) và không gian văn hóa (vốn văn hóa) để tạo nên tài nguyên du lịch tổng hòa đặc sắc; quy hoạch hệ thống và không gian di sản thiên nhiên, di sản văn hóa vật thể và phi vật thể phục vụ phát triển kinh tế di sản. Đồng thời, thành phố cũng có những đề án tổng thể phát triển kinh tế di sản gắn với bảo tồn di sản, hạn chế tần suất khai thác giá trị di sản phục vụ du lịch để không khai thác quá mức di sản; xây dựng cơ chế hợp tác công - tư trong đầu tư trùng tu, tu bổ, khai thác di sản để phát triển kinh tế bền vững.

Nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, các di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn, TP Hạ Long đã xây dựng Đề án "Hạ Long - Thành phố của lễ hội". Mục tiêu đặt ra là nâng cấp quy mô Lễ hội làng Bằng Cả và Lễ hội Đền vua Lê Thái Tổ. Trong năm 2025, sẽ phục dựng và tổ chức lại 5 lễ hội truyền thống gồm: Lễ mừng cơm mới của người Tày xã Dân Chủ, Lễ Đại phan của dân tộc Sán Dìu, Lễ hội chùa Lôi Âm, Lễ hội đền Cái Lân, Lễ hội chùa Long Tiên.

Bên cạnh lễ hội truyền thống, thành phố sẽ tổ chức thêm các lễ hội hiện đại như: Lễ hội đua thuyền buồm thể thao và thuyền rồng, Lễ hội Hoa anh đào và Tuần Văn hóa Nhật Bản, Lễ hội dù bay có động cơ và dù lượn, Lễ hội Trăng rằm và trình diễn ánh sáng nghệ thuật, Lễ hội hoa xuân Hạ Long, Lễ hội hoa tại thiên đường hoa Quảng La, Lễ hội mùa ổi chín... Đồng thời, thành phố cũng sẽ xây dựng hồ sơ khoa học đề nghị xếp hạng di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia đối với Lễ hội đền Đức ông Trần Quốc Nghiễn.

Ông Nguyễn Ngọc Sơn chia sẻ: Trong thời gian tới, TP Hạ Long mong muốn tiếp tục được đón nhận sự quan tâm, giúp đỡ, phát huy vai trò chủ thể của người dân trong bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá. Đặc biệt là nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới nâng cao đã đạt được, tiếp tục hành trình xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu tại các xã Bằng Cả và Dân Chủ, tiếp tục công tác quản lý bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa, trước mắt là đẩy nhanh tiến độ công tác sửa chữa, hoàn thiện các hạng mục tại Khu bảo tồn văn hoá người Dao Thanh Y phục vụ các nhiệm vụ chính trị và hoạt động văn hóa, thể thao của nhân dân.