Tổng thống Trump kêu gọi bãi nhiệm Chủ tịch Fed sau cảnh báo về thuế quan

Ngày 16/4 (giờ Mỹ), Tổng thống Donald Trump đã gia tăng chỉ trích Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell, kêu gọi bãi nhiệm ông chỉ một ngày sau khi ông đưa ra cảnh báo gay gắt về tác động đối với nền kinh tế khi ông Trump áp đặt các mức thuế diện rộng.

Theo kênh CNN, Tổng thống Trump đã chỉ trích lãnh đạo Fed trên mạng xã hội vì không hạ lãi suất, nói rằng ngân hàng trung ương Mỹ đang tụt lại phía sau so với đối tác châu Âu.

Ông Trump viết: “Jerome Powell của Fed, người luôn LUÔN CHẬM TRỄ VÀ SAI LẦM, hôm qua đã công bố một báo cáo nữa. Lại là một 'mớ hỗn độn' điển hình!”. Ông nói thêm: “Phải bãi nhiệm ông Powell ngay lập tức!”.

Trước đó, ngày 15/4, ông Powell nói rằng chính quyền Tổng thống Trump đã gây ra những thay đổi chính sách rất căn bản, bao gồm cả các mức thuế diện rộng mà ông mô tả là lớn hơn đáng kể so với dự đoán. Ông cho rằng những thay đổi như vậy là chưa từng có trong lịch sử hiện đại, đẩy Fed vào tình thế chưa từng đối mặt và buộc phải xử lý một thách thức chưa thấy trong hàng thập kỷ qua: đình lạm.

Phát biểu của ông Powell được đưa ra trong bối cảnh nền kinh tế lớn nhất thế giới hiện đối mặt với nguy cơ về một cú sốc đình lạm, tức là lạm phát cao kết hợp với thất nghiệp gia tăng - một tình huống từng khiến nước Mỹ lao đao trong thập niên 1970. Trong khi đó, dữ liệu kinh tế gần nhất vẫn cho thấy nền kinh tế Mỹ đang duy trì ổn định, khiến các quan chức Fed cho rằng chính sách tiền tệ nên giữ nguyên cho đến khi có thêm bằng chứng rõ ràng hơn.

Từ đầu năm đến nay, chính quyền Mỹ đã công bố hàng loạt mức thuế mới đối với hàng nhập khẩu: 25% với nhôm và thép, 25% đối với ô tô và phụ tùng, mức thuế cơ sở 10%... Ngoài ra, ông Trump còn đe dọa sẽ đánh thuế thêm với chất bán dẫn, dược phẩm, đồng và gỗ.

Ông David Russell, Giám đốc chiến lược thị trường toàn cầu tại TradeStation, nhận định: "Ông Powell vừa cảnh báo thẳng thừng về nguy cơ đình lạm và tuyên bố rằng Fed sẽ không hỗ trợ Nhà Trắng bằng cách cắt giảm lãi suất".

Hầu hết các nhà kinh tế đã cảnh báo rằng thuế quan sẽ đẩy giá cả lên cao, ít nhất là tạm thời, đồng thời là lực cản đối với tăng trưởng.

Nhưng chính quyền Tổng thống Trump khẳng định rằng các loại thuế này chỉ là một phần trong chương trình nghị sự kinh tế tổng thể, bao gồm cắt giảm thuế và nới lỏng quy định, được thiết kế để kích thích nguồn cung, thúc đẩy tăng trưởng, kiềm chế lạm phát và đưa sản xuất trở lại Mỹ.

Theo dữ liệu từ CME Group, các nhà giao dịch đánh giá có khoảng 85% khả năng Fed sẽ bỏ phiếu tạm dừng tăng lãi suất một lần nữa trong quyết định lãi suất tiếp theo vào tháng 5/2025.

Không chỉ riêng Fed, các tổ chức quốc tế cũng bày tỏ lo ngại. Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (WB) Ajay Banga nói rằng bất ổn và biến động do chính sách thuế của Mỹ đang khiến môi trường kinh doanh trở nên thận trọng hơn. Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cũng cảnh báo các mức thuế mới có thể kìm hãm tăng trưởng toàn cầu và gây thiệt hại nghiêm trọng cho các nền kinh tế dễ tổn thương nhất.

Ông Powell lần đầu được ông Trump bổ nhiệm làm Chủ tịch Fed vào năm 2018 và sau đó được Tổng thống Joe Biden tái bổ nhiệm vào năm 2021. Nhiệm kỳ hiện tại của ông sẽ kết thúc vào tháng 5/2026.

Việc bãi nhiệm hoặc sa thải Chủ tịch Fed không hề đơn giản, ngay cả đối với ông Trump hay bất kỳ tổng thống Mỹ nào khác, bởi vấp phải những rào cản pháp lý nghiêm ngặt. Điều này chỉ có thể thực hiện nếu có lý do chính đáng.

Tòa án Tối cao có thể sẽ là cơ quan đưa ra phán quyết cuối cùng về việc đâu là căn cứ đủ để cấu thành một vụ bãi nhiệm hợp pháp đối với một Chủ tịch Fed. Nếu diễn ra cuộc chiến pháp lý về vấn đề này thì cuộc chiến đó có thể kéo dài, nên nhiều khả năng ông Powell vẫn sẽ tiếp tục tại nhiệm cho đến hết nhiệm kỳ.