Tòa án Hà Lan ra phán quyết chặn cung cấp bộ phận F-35 cho Israel

Tòa phúc thẩm Hà Lan cho rằng chính phủ nước này phải dừng xuất khẩu các bộ phận chiến đấu cơ F-35 cho Israel, vì có nguy cơ rõ ràng máy bay này bị sử dụng cho việc vi phạm luật quốc tế về nhân đạo.

Việc tòa Hà Lan muốn dừng chuyển bộ phận F-35 cho Israel phản ánh sức ép lớn lên Israel về cuộc chiến tại Dải Gaza.

"Không thể chối cãi hiện có nguy cơ rõ ràng rằng các bộ phận F-35 xuất khẩu đang bị dùng cho sự vi phạm nghiêm trọng đối với luật nhân đạo quốc tế", tòa Hà Lan nêu.

Hiện nay, Hà Lan là một trong số vài nơi cung cấp bộ phận máy bay hiện đại F-35 do Mỹ sản xuất. Số bộ phận này được phân bổ tới một số nước bao gồm Israel.

Theo phán quyết ngày 12-2, chính phủ phải chấp hành điều này trong vòng 7 ngày, và có 8 tuần để kháng cáo.

Chính phủ Hà Lan trong đó có thể cho phép xuất khẩu linh kiện F-35 cho Israel trong tương lai, nhưng phải đáp ứng điều kiện nghiêm ngặt rằng số linh kiện ấy không bị sử dụng cho các hoạt động quân sự ở Dải Gaza.

Đây cũng là giai đoạn nhạy cảm khi Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte đang tới thăm Israel. Báo Politico lưu ý hiện nay ông Rutte đang bị chỉ trích ở Hà Lan vì quá mềm mỏng với Israel, và cho rằng lãnh đạo Hà Lan đang hành động như vậy với mục đích tăng cơ hội làm tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), thay ông Jens Stoltenberg.

Tính tới ngày 12-2, cơ quan y tế ở Dải Gaza cho biết đã có hơn 28.000 người Palestine chết vì cuộc chiến giữa Israel và tổ chức Hồi giáo Hamas.

Israel đã khai chiến với mục tiêu xóa sổ Hamas sau khi tổ chức này thực hiện vụ tấn công làm chết hơn 1.000 người trên đất Israel vào ngày 7-10-2023. Mặc dù vậy, động thái trả đũa của Israel chịu nhiều chỉ trích do lo ngại về tình hình nhân đạo.

Phần lớn trong số 2,3 triệu dân thường Palestine ở Gaza đã mất nhà cửa vì chiến tranh, trong khi nơi trú ẩn cuối cùng như thị trấn Rafah cũng bị Israel tấn công.

Phía Israel bác bỏ ý kiến cáo buộc nước này phạm tội ác chiến tranh ở Gaza, bất chấp một số tổ chức nhân quyền tiếp tục gây sức ép.

Trong một vụ kiện khác hồi tháng 1 năm nay, Tòa án Công lý quốc tế của Liên Hiệp Quốc đã yêu cầu Israel có hành động ngăn chặn hành vi diệt chủng trong chiến tranh với Hamas. Phán quyết ấy đã khiến nhiều tổ chức nhân quyền kêu gọi cấm xuất khẩu vũ khí cho Israel.

Cũng trong ngày 12-2, Vương quốc Anh áp lệnh trừng phạt lên bốn người Israel vì cho rằng họ tấn công bạo lực đối với người Palestine tại Bờ Tây.