Tiếp tục đẩy mạnh cơ giới hóa đào lò

Tăng nhanh sản lượng than khai thác hầm lò, nâng cao mức độ an toàn, cải thiện điều kiện làm việc của người lao động khi khai thác ngày càng xuống sâu là mục tiêu quan trọng nhất của ngành Than thời gian tới. Mục tiêu này chỉ có thể thực hiện thật tốt khi áp dụng cơ giới hóa. Tiếp tục chủ trương hiện đại hóa, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam chỉ đạo các đơn vị thành viên, tùy thuộc điều kiện thực tế để tăng cường cơ giới hóa tối đa ở các khâu của công tác đào lò, cải thiện điều kiện làm việc và giảm giá thành sản xuất. 

Vừa qua, Công ty Than Nam Mẫu - TKV đã đưa xe khoan ZCY-60 2 choòng, sử dụng khí nén vào đào lò. Đây là thiết bị đào lò cải tiến từ máy xúc cũ đã hết khấu hao hoạt động. Xe được thiết kế 2 choòng khoan, mỗi mũi khoan đạt năng suất 0,72m/phút, chiều sâu mũi khoan 1.900mm, góc quay 45 độ, tiến độ đào lò trung bình đạt 3,2m/ngày. Với những tính năng như vậy, thiết bị này phù hợp làm việc ở những gương lò có tiết diện lớn.

Hiện nay, 100% gương đào lò dọc vỉa trong than, trong đá và các lò xuyên vỉa của Công ty Than Nam Mẫu - TKV đã sử dụng xe khoan và máy xúc. Các thiết bị cơ giới này cho phép tiến độ đào lò bình quân của Nam Mẫu đạt từ 70-80m lò/tháng, tăng từ 33-70% so với phương pháp đào lò thủ công.

Theo ông Lê Mạnh Thường, Phó Giám đốc Công ty Than Nam Mẫu cho biết, hiện nay Than Nam Mẫu đã khai thác đến mức -50m và đang tiếp tục đào lò khai thông xuống mức -120m và mức -200m. Ở những vị trí này, công tác đào lò khai thông, chuẩn bị cho khai thác gặp nhiều khó khăn do điều kiện địa chất rất phức tạp, nhiều uốn nếp, phay phá. Để tăng tiến độ đào lò, đáp ứng yêu cầu sản xuất hàng năm, Than Nam Mẫu sẽ đẩy mạnh nghiên cứu, đầu tư ứng dụng cơ giới hóa phù hợp ở từng điều kiện. Bên cạnh đó, đơn vị vẫn tiếp tục phát huy sáng kiến, cải tiến máy móc để cơ giới hóa tối đa ở mọi gương lò; nhất là những vị trí có địa chất phức tạp. 

Có thể thấy, máy móc đã hỗ trợ con người một cách tối đa trong các khâu sản xuất nặng nhọc. Nền công nghiệp khai thác than hiện đại ngày càng khẳng định vai trò của cơ giới hóa, nhất là cơ giới hóa đồng bộ. Tức là, các khâu của một quy trình sản xuất đều được thực hiện bằng máy móc và có sự liên hoàn với nhau.

Sau hơn một năm đưa vào sử dụng, hai hệ thống cơ giới hóa đào lò bằng máy combai EBH-45 của Công ty CP Than Vàng Danh - Vinacomin vẫn đang tiếp tục phát huy hiệu quả. Các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật chủ yếu như tốc độ, năng suất lao động, giá thành của công nghệ đều đạt tốt hơn so thiết kế.

Đây là máy đào lò thế hệ mới, được thiết kế đa chức năng, phù hợp với diện sản xuất của mỏ hầm lò và tiết giảm được nhiều chi phí. Tính toán trên giá thành 1m lò đào mới, Than Vàng Danh tiết kiệm được 1,5 triệu đồng. Chi phí này được tái đầu tư sản xuất, tiếp tục cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động.

Theo Ban Kỹ thuật Công nghệ Mỏ - TKV, tại các mỏ đang áp dụng công nghệ cơ giới hóa đào lò than bằng máy combai, tốc độ đào lò tăng lên 80 ÷ 120m/tháng (đối với AM-45, AM-50Z, AM-45EX và EBZ-75). Năng suất lao động đạt 0,16 ÷ 0,251m/ng-ca, cao hơn so với với công nghệ khoan nổ mìn thủ công. Với công nghệ bán cơ giới hóa đào lò đá sử dụng xe khoan tự hành, tốc độ đào lò đạt 70 ÷ 95m/tháng, năng suất lao động trực tiếp đạt 0,038 ÷ 0,156m/ng-ca, cao hơn so với thực hiện sơ đồ công nghệ đào lò sử dụng khoan tay kết hợp xúc máy trong cùng điều kiện.

Như vậy, nếu áp dụng cơ giới hóa một cách phù hợp và hiệu quả, TKV sẽ “lợi đơn, lợi kép”. Sản lượng than khai thác tăng, tốc độ đào lò đáp ứng yêu cầu, thu nhập của người lao động có thể tăng theo dự tính và hệ số an toàn lao động cao hơn rất nhiều.

Hiện nay, TKV đã xây dựng Chương trình phát triển cơ giới hóa khai thác và đào lò giai đoạn 2021-2025. “Từ nay đến năm 2025, khối lượng mét lò đào cơ giới hóa đồng bộ bằng máy combai và bán cơ giới hóa phấn đấu đạt trên 30% tổng mét lò đào mới, tương đương khoảng 75.850m lò. Về mặt công nghệ, TKV sẽ tiếp tục nghiên cứu, lựa chọn đầu tư áp dụng dây chuyền thiết bị cơ giới hóa bằng máy combai hạng nhẹ, có kích thước, trọng lượng nhỏ gọn, bộ phận tay khấu linh hoạt, dễ thao tác vận hành... vào các diện sản xuất phù hợp” - anh Nguyễn Trọng Hòa, Ban Kỹ thuật Công nghệ Mỏ - TKV cho biết.