Tiên Yên - Cửa ngõ miền Đông Bắc của tỉnh

Tiên Yên là huyện miền núi thuộc khu vực miền Đông của tỉnh, trải qua 70 năm vất vả, gian khó, nhưng với ý chí và tinh thần nhiệt huyết, sáng tạo, quyết đoán trong cách nghĩ, cách làm, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong toàn huyện đã tạo nên sức mạnh đoàn kết xây dựng Tiên Yên ngày một ấm no, hạnh phúc, vững bước trên con đường đổi mới.

Nằm ở cửa ngõ vùng Đông Bắc Tổ quốc, nhân dân các dân tộc Tiên Yên thường xuyên phải đương đầu với những cuộc chiến tranh xâm lược từ phương Bắc, nạn thổ phỉ, hải phỉ hoành hành và trải qua 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ. Tháng 8/1954, Tiên Yên hoàn toàn được giải phóng. Trong suốt chiều dài lịch sử, nhân dân các dân tộc huyện Tiên Yên luôn sát cánh cùng nhân dân cả nước đứng lên chống giặc ngoại xâm, giữ gìn giang sơn bờ cõi, góp phần viết nên những trang sử hào hùng, vẻ vang của dân tộc. 

Những ngày đầu giải phóng, mảnh đất Tiên Yên đã gánh chịu những hậu quả hết sức nặng nề do các cuộc chiến tranh để lại. Hạ tầng bị tàn phá, sản xuất sa sút, ruộng đất bị bỏ hoang, nạn đói hoành hành, đời sống của nhân dân gặp rất nhiều cơ cực. Chính quyền nhân dân mới được thành lập, kinh nghiệm trong tổ chức, quản lý còn hạn chế. Bên cạnh đó, địa hình đồi núi dốc, dân số phân bố không đồng đều, với hơn 52% là đồng bào DTTS trình độ dân trí và phương thức sản xuất có sự chênh lệch lớn.

Trải qua những năm tháng khó khăn, vất vả, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc huyện Tiên Yên luôn nỗ lực phấn đấu không ngừng, hòa nhập vào sự phát triển chung của tỉnh, đất nước. Tiên Yên đã tập trung trí tuệ, nguồn lực cho xây dựng hoàn thiện quy hoạch vùng, xây dựng hệ thống chính trị ngày càng trong sạch vững mạnh. Đồng thời, trên quan điểm nhất quán huyện cũng xác định rõ việc đầu tư cơ sở hạ tầng kinh tế đồng bộ theo hướng hiện đại, lâu dài là nhiệm vụ then chốt; xây dựng nền văn hóa đậm đà bản sắc là nền tảng và phát triển kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm. Trong đó, phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững, sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị tăng cao, lấy thương mại, dịch vụ làm khâu đột phá, phát triển công nghiệp hiện đại, thân thiện môi trường, đảm bảo quốc phòng - an ninh...

Từ một huyện dân tộc miền núi, giao thông đi lại khó khăn, kinh tế kém phát triển, dân trí thấp, với nhiều hủ tục, đến nay, Tiên Yên đã có bước phát triển vượt bậc, kết cấu hạ tầng khang trang, đời sống nhân dân được nâng cao về mọi mặt, văn hóa dân gian mang sắc thái riêng được duy trì, phục dựng và thể hiện qua các lễ hội hằng năm, như: Lễ cấp sắc của người Dao, lễ cầu mùa của người Sán Chỉ, lễ hội xuống đồng của người Tày, lễ đại phan của người Sán Dìu...

Nguyên Trưởng ban Tuyên giáo Huyện ủy Tiên Yên Lê Thanh chia sẻ: Tôi đã sống ở Tiên Yên đến nay gần 70 năm, chứng kiến từng giai đoạn phát triển của địa phương. Nhớ lại những ngày đầu đến mảnh đất này, cuộc sống của người dân gặp nhiều khó khăn, vất vả, cơ sở hạ tầng chưa được đầu tư đồng bộ. Tôi thấy Tiên Yên hôm nay đang ngày một đổi thay, đời sống người dân được nâng lên rõ rệt. Hệ thống công trình giao thông, trường học, trung tâm y tế được đầu tư khang trang, hiện đại. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng được nâng lên với hệ thống thiết chế văn hóa tại nhà văn hóa các thôn, khu. Đặc biệt, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức hiện nay có trình độ, năng lực cao, phẩm chất đạo đức tốt, năng động, sáng tạo, đang từng ngày góp sức mình xây dựng huyện Tiên Yên ngày càng phát triển giàu đẹp, văn minh.

Đặc biệt trong trong giai đoạn gần đây, Tiên Yên thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện lần thứ XXV, nhiệm kỳ 2020-2025 trong muôn vàn khó khăn, ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, hậu quả của cơn bão số 3 năm 2024 tiếp tục gây khó khăn cho sản xuất, kinh tế và đời sống người dân. Mặc dù vậy, huyện đã có những quyết sách mạnh mẽ, từng bước tháo gỡ khó khăn, khơi thông nguồn lực đầu tư, khôi phục và phát triển kinh tế để có bước phát triển mạnh mẽ về mọi mặt.

Theo đó, giai đoạn 2020-2025 tăng trưởng giá trị sản phẩm bình quân của huyện ước đạt 16,5%/năm; giá trị sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp tăng bình quân ước đạt 12,8%/năm; giá trị sản xuất công nghiệp, xây dựng tăng bình quân ước đạt 19,7%/năm; giá trị sản xuất thương mại, dịch vụ tăng bình quân ước đạt 18%/năm. Cơ cấu kinh tế đến năm 2025 tương ứng: Nông, lâm, thủy sản 25,1%; công nghiệp, xây dựng 39,3%; thương mại, dịch vụ 35,5%.

Đến nay, huyện có hơn 400 cơ sở nuôi gà Tiên Yên quy mô tập trung trên 500 con/lứa, tăng 115 cơ sở so với năm 2020; 36 sản phẩm tham gia vào chu trình OCOP; bước đầu hình thành vùng nuôi tôm và vùng nuôi nhuyễn thể tại các khu vực ven biển có điều kiện thuận lợi. Tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia đạt 100%, có 7 trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2. Đến hết năm 2023, huyện không còn hộ nghèo, theo tiêu chí của Trung ương. 99,86% người dân được khảo sát xác nhận hài lòng về cuộc sống, về hệ thống chính trị.

Diện mạo nông thôn đổi mới, tươi đẹp và phát triển đang hiện hữu. Hệ thống hạ tầng nông thôn từng bước được đầu tư hoàn thiện, năm 2019 huyện đã hoàn thành tiêu chí đạt chuẩn NTM và là huyện dân tộc miền núi phía Bắc đầu tiên được công nhận đạt chuẩn NTM. Đồng thời, là địa phương đã hoàn thành Chương trình 135 và đưa tất cả các xã, thôn ra khỏi diện đặc biệt khó khăn sớm trước 1 năm; năm 2020 thị trấn Tiên Yên mở rộng đạt đô thị loại IV; năm 2023 Tiên Yên là một trong 2 huyện đầu tiên của cả nước đạt chuẩn NTM nâng cao, được Thủ tướng Chính phủ tặng cờ thi đua. 

Bản sắc văn hóa của các dân tộc (Dao, Sán Chỉ, Tày, Sán Dìu…) tại huyện được bảo tồn, phát huy. Đời sống kinh tế, văn hóa tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng lên; tình hình an ninh, chính trị ổn định.

Đặc biệt, quý I năm 2025, toàn huyện đã hoàn thành sản xuất cây vụ đông, diện tích gieo trồng đạt 589,9ha (tăng 5,1% so cùng kỳ), sản lượng ước đạt trên 5.700 tấn (tăng 5,8% so cùng kỳ). Tổng giá trị sản phẩm 3 khu vực kinh tế ước đạt 1.069,2 tỷ đồng. Tổng giá trị sản phẩm thương mại - dịch vụ ước đạt 390 tỷ đồng. Tổng thu NSNN thực hiện quý I năm 2025 đạt 70,7 tỷ đồng, bằng 58% dự toán tỉnh giao.

Tiên Yên hôm nay thực sự đổi khác về mọi mặt, khẳng định được những khát vọng đổi mới không ngừng, sự nỗ lực, đồng thuận trong hệ thống chính trị và toàn xã hội. Đây là tiền đề, tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững, để Tiên Yên vững bước tiến vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.