Thương chiến Mỹ - EU khởi động

EU đang xem xét áp thuế đối với xuất khẩu dịch vụ của Mỹ, bao gồm cả các công ty công nghệ lớn (Big Tech), nhằm đáp trả quyết định tăng thuế ô tô 25% của ông Trump.

Brussels công bố các biện pháp thuế quan trị giá 26 tỷ euro đối với hàng hóa Mỹ sau khi Washington áp thuế lên thép và nhôm. Tuy nhiên, các quan chức và nhà ngoại giao châu Âu cho rằng quy mô của các biện pháp từ phía ông Trump đòi hỏi EU phải sử dụng các công cụ thương mại mạnh mẽ hơn.

Sau căng thẳng thương mại với chính quyền Trump đầu tiên, theo các điều khoản của Quy định thực thi tăng cường vào năm 2021, EU có quyền đình chỉ quyền sở hữu trí tuệ và cấm các công ty Mỹ tham gia vào các hợp đồng mua sắm công. Một nhà ngoại giao EU nhấn mạnh: "Mỹ nghĩ rằng họ chiếm ưu thế trong cuộc chiến thương mại, nhưng chúng tôi cũng có khả năng đáp trả". Ông cho biết mục tiêu cuối cùng vẫn là đạt được một thỏa thuận thương mại toàn diện nhằm giảm căng thẳng.

Các biện pháp phản đòn của EU có thể bao gồm hạn chế quyền sở hữu trí tuệ của các công ty công nghệ lớn và cấm Starlink – hệ thống vệ tinh của Elon Musk – tham gia đấu thầu các hợp đồng chính phủ. Italia hiện đang xem xét lại quyết định mua hệ thống này. Một nhà ngoại giao khác nhận định: "Dịch vụ là điểm yếu của Mỹ".

Năm 2023, Mỹ đạt thặng dư thương mại 109 tỷ euro với EU trong lĩnh vực dịch vụ, trong khi thâm hụt 157 tỷ euro về hàng hóa. Các quan chức châu Âu cho rằng chính quyền Trump sẽ chỉ sẵn sàng đàm phán sau khi Mỹ thiết lập một hàng rào thuế quan nhằm ép các đối tác thương mại nhượng bộ.

Dù EU mong muốn đạt được thỏa thuận nhanh chóng, họ cũng thừa nhận rằng ngay cả một thỏa thuận thành công cũng không thể loại bỏ hoàn toàn các loại thuế mà ông Trump áp đặt. Một nhà ngoại giao EU nhấn mạnh: "Chúng ta phải phản ứng. Đó là cách duy nhất để đạt được thỏa thuận. Chúng tôi đã thử đàm phán rồi".

Tuy nhiên, EU gặp khó khăn trong việc đối phó với các biện pháp thuế quan của Mỹ, vì xuất khẩu của khối này vượt xa nhập khẩu. Brussels cũng không muốn ảnh hưởng đến nguồn cung khí đốt từ Mỹ. Theo David Henig từ Trung tâm Kinh tế Chính trị Quốc tế Châu Âu: "EU có thể đánh thuế nhiều mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ, nhưng sẽ sớm gặp giới hạn vì không muốn gây tổn hại quá lớn đến nền kinh tế của chính mình. Trong khi đó, nhắm vào lĩnh vực dịch vụ có thể gây áp lực với Mỹ mà ít ảnh hưởng hơn đến EU".

Một số chuyên gia cho rằng để thực sự gây tổn thất kinh tế cho Mỹ, EU cần sử dụng công cụ chống cưỡng chế thương mại (ACI), còn được gọi là "bazooka thương mại". Công cụ này có thể hạn chế hoạt động của các ngân hàng Mỹ, thu hồi bằng sáng chế, hoặc ngăn các công ty thu lợi từ các bản cập nhật phần mềm và dịch vụ phát trực tuyến. Ignacio García Bercero, cựu quan chức cấp cao của Ủy ban châu Âu, khuyến nghị: "Ủy ban châu Âu nên sử dụng ACI".

Bất kỳ biện pháp trả đũa nào cũng phải được Ủy ban châu Âu soạn thảo và nhận được sự chấp thuận của đa số các quốc gia thành viên EU. Hiện các nước EU đang đàm phán về danh sách hàng hóa sẽ bị áp thuế để đáp trả thuế thép và nhôm của ông Trump. Pháp vận động để loại bỏ rượu whisky bourbon khỏi danh sách nhằm bảo vệ ngành đồ uống của mình.

Ủy ban châu Âu tạm hoãn một số biện pháp trả đũa – bao gồm thuế đối với quần jeans, xe máy và có thể cả đậu nành – đến ngày 12/4. Các nhà lãnh đạo EU sẽ thảo luận thêm trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.

Ngoài ra, EU cũng có thể áp thuế khoảng 20% đối với hàng hóa Mỹ trong trường hợp Washington tiếp tục có các biện pháp thuế quan "có đi có lại". Các mặt hàng có thể bị ảnh hưởng bao gồm máy bay, hóa chất và dược phẩm.