Thoát nghèo ở vùng khó

Khi nghèo đói, lạc hậu dần lùi xa, những bản làng biên giới, vùng sâu, vùng xa, đồng bào DTTS của Quảng Ninh cũng từng ngày đổi thay diện mạo mới, khang trang, giàu đẹp hơn. Sự khấm khá đó đến từ “cú huých” mạnh mẽ mang tên Nghị quyết 06-NQ/TU được BCH Đảng bộ tỉnh ban hành ngày 17/5/2021. Thay vì hỗ trợ đơn thuần, tỉnh tập trung đầu tư sinh kế, đào tạo nghề, tạo việc làm và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương. 

Những chiếc “cần câu” bền chắc

Chúng tôi đến thăm gia đình anh Trần Văn Hoan (thôn Bắc Lù, xã Hà Lâu, huyện Tiên Yên) vừa đúng lúc anh đang tất bật cho đàn gà ăn. Vừa làm, anh Hoan vừa khoe: Năm vừa rồi tôi bán được hơn 8.000 con gà, thu nhập cũng được hơn 200 triệu đồng. Mấy năm nay, nhờ mô hình nuôi gà Tiên Yên này, kinh tế gia đình tôi cũng khá hơn, đã xây được nhà, mua được xe ô tô.

Ở Hà Lâu, không ai không biết đến anh Hoan - một trong những tấm gương vượt khó thoát nghèo. Gia đình anh Hoan từng là hộ nghèo của xã. Từ sự động viên và trợ lực của chính quyền địa phương thông qua vốn vay và sự hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi, anh Hoan phát triển mô hình chăn nuôi gà Tiên Yên hiệu quả. Từ vài trăm con gà ban đầu, giờ đây anh Hoan đã có một trang trại chăn nuôi với quy mô gần 10.000 con gà mỗi năm.  

Những hộ “phất” lên nhờ nuôi gà Tiên Yên ở Hà Lâu cũng không ít. Năm 2015, xã Hà Lâu còn tới 34% số hộ nghèo và cận nghèo. Với đa số người dân là đồng bào DTTS, nơi đây từng được xem là vùng “lõi nghèo” của huyện Tiên Yên và của tỉnh. Nhưng đó đã là câu chuyện của 10 năm trước. Hà Lâu bây giờ không còn hộ nghèo theo tiêu chí của Trung ương, người dân ở đây nhiều gia đình đã khấm khá, giàu có lên, xây được nhà, mua được ô tô nhờ phát triển kinh tế đúng hướng qua mô hình nuôi gà Tiên Yên.

Toàn xã có 84 hộ gia đình tham gia mô hình với quy mô gần 146.000 con gà. Mô hình chăn nuôi gà đã giúp tạo ra nhiều việc làm cho người lao động địa phương là người DTTS với thu nhập trung bình 7 triệu đồng/tháng. Chia sẻ với phóng viên, ông Nguyễn Thanh Tùng, Chủ tịch UBND xã Hà Lâu, cho biết: Hộ ít thì cũng nuôi 500 con gà, hộ nhiều thì nuôi hơn 10.000 con/năm. Chính quyền xã kết nối với các đầu mối như chợ Tiên Yên, Bình Liêu, một số chợ khu vực Đình Lập (Lạng Sơn)... để các hộ chăn nuôi tiêu thụ sản phẩm gà Tiên Yên.

Bằng việc mạnh dạn khai thác sản phẩm đặc trưng, thế mạnh, cùng sự trợ lực thông qua vốn vay ưu đãi, những năm qua đã có rất nhiều hộ nghèo, cận nghèo vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới trên toàn tỉnh vượt khó, thoát nghèo. 

Nhanh tay vun xới lại những gốc ổi có tuổi đời 6-7 năm, anh Hoàng Văn Lê (xã Sơn Dương, TP Hạ Long) cho phóng viên biết: Trước kia, người dân trong xã trồng lúa, rau màu là chủ yếu, nhưng khi chính quyền địa phương khuyến khích phát triển mô hình trồng ổi thì hầu hết mọi người đã chuyển sang thực hiện mô hình này và thu nhập cao hơn hẳn.

Gia đình anh Lê trước đây vốn là một trong những hộ khó khăn của xã Sơn Dương, nhưng từ khi mạnh dạn chuyển đổi diện tích trồng lúa kém năng suất sang trồng ổi lai lê, vài năm gần đây đời sống của gia đình anh đã khấm khá hơn rất nhiều. Anh Lê cho biết: Năm 2018, gia đình tôi bắt đầu chuyển sang mô hình trồng ổi. Sau đó được tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi từ Ngân hàng CSXH để phát triển mô hình, đến nay, gia đình tôi đã có hơn 700 gốc ổi lai lê, cho thu hoạch ổn định khoảng 8-10 tấn/năm. Trừ chi phí, mỗi năm gia đình cũng lãi được 170-180 triệu đồng. Năm 2024, gia đình tôi mở rộng diện tích trồng ổi thêm khoảng 500 gốc. 

Sự khấm khá trong đời sống của người dân ngày càng lan rộng đến khắp mọi miền của tỉnh. Đến thăm một vùng quê khác ở xã Tân Bình, huyện Đầm Hà, chúng tôi gặp ông Lục Văn Cẩu (thôn Tân Tiến). Năm 2024, gia đình ông đã thoát nghèo nhờ chiếc “cần câu” vững chắc mà các cấp chính quyền và ngân hàng tạo điều kiện. Số tiền 100 triệu đồng từ chương trình cho vay hộ nghèo đã giúp gia đình ông có thêm nguồn lực để phát triển sinh kế. Từ nguồn vốn ấy, ông Cẩu đã đầu tư chuồng trại chăn nuôi trâu thịt và gà, vịt thương phẩm. Phấn khởi chia sẻ với phóng viên, ông Cẩu cho biết: Nguồn vốn chính sách có ý nghĩa rất lớn với gia đình tôi. Sự quan tâm kịp thời của Nhà nước giúp gia đình tôi có thêm động lực để phát triển các mô hình kinh tế, cải thiện thu nhập. 

Kéo dần khoảng cách chênh lệch vùng miền

Những câu chuyện về nỗ lực thoát nghèo vươn lên ở vùng khó như minh chứng rõ cho chính sách đúng đắn của tỉnh. Trong đó, Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 17/5/2021 của BCH Đảng bộ tỉnh về phát triển bền vững KT-XH gắn với bảo đảm vững chắc QP-AN ở các xã, thôn, bản vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo, chính là đòn bẩy mạnh mẽ nhất.

Trong hơn 3 năm, Quảng Ninh đã huy động trên 114.000 tỷ đồng thực hiện nghị quyết và các chương trình mục tiêu quốc gia. Trong đó, NSNN đầu tư trực tiếp và vốn NSNN lồng ghép là 19.400 tỷ đồng, vốn huy động xã hội hóa khoảng 98.600 tỷ đồng. Đáng chú ý, trong 98.600 tỷ đồng vốn xã hội hóa, vốn tín dụng chiếm tới 82,5% với doanh số cho vay nông nghiệp, nông thôn là 97.498 tỷ đồng. Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Đăng Kiệm, Phó Giám đốc Ngân hàng CSXH Quảng Ninh, cho biết: Tính đến nay, nguồn vốn tín dụng chính sách đã hỗ trợ cho 51.830 lượt hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo được vay vốn phục vụ sản xuất kinh doanh, tạo nguồn thu nhập, giúp gần 32.000 lượt hộ vươn lên thoát nghèo bền vững…  

Ngoài việc tiếp sức cho người dân về vốn, việc đầu tư hạ tầng nông thôn cũng gián tiếp mang đến sự khấm khá cho phát triển kinh tế ở địa bàn vùng sâu, vùng xa. Từ Nghị quyết 06-NQ/TU, hàng nghìn công trình động lực cho các thôn, bản miền núi, biên giới, hải đảo đã được triển khai, tạo thuận lợi cho người dân đi lại, giao thương, sản xuất. 

Hơn chục năm trước, huyện Bình Liêu được cho là địa bàn khó khăn nhất của tỉnh, khi tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo chiếm trên 60%, thu nhập bình quân mới đạt 8,82 triệu đồng/người/năm; huyện có 6/7 xã, thị trấn trong diện đặc biệt khó khăn. Thế nhưng đến nay, đời sống của nhân dân trên địa bàn huyện đã khởi sắc hơn rất nhiều. Đầu năm 2024 huyện được công nhận đạt chuẩn NTM, trở thành huyện miền núi, biên giới, dân tộc đầu tiên trong nước đạt chuẩn NTM theo Bộ tiêu chí giai đoạn 2021-2025.

Toàn huyện tỷ lệ hộ nghèo đa chiều chỉ còn 0,84%; không còn nhà ở tạm; thu nhập bình quân đạt hơn 70 triệu đồng/người/năm; 100% người dân được sử dụng nước hợp vệ sinh. Diện mạo nông thôn, miền núi có bước chuyển toàn diện nhờ hệ thống hạ tầng giao thông được đầu tư đến tận thôn, bản, với gần 84km đường xã, 122km đường thôn.

Đi trên con đường rải nhựa thẳng tắp, rộng rãi đến xã Húc Động (huyện Bình Liêu) hôm nay, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng vì sự đổi thay nhanh chóng của người dân trên địa bàn xã. Anh La A Nồng, chủ một cơ sở sản xuất miến dong ở xã Húc Động, cho biết: Đường sá được Nhà nước đầu tư đến tận thôn, bản, giúp người dân thuận lợi hơn trong phát triển kinh tế. Như nhà tôi, miến dong làm ra vận chuyển buôn bán dễ dàng hơn, cùng với chịu khó làm kinh tế đồi rừng, mỗi năm gia đình tôi có thu nhập 500-600 triệu đồng. Hiện gia đình tôi đã xây được nhà lớn khang trang, hiện đại, mua được ô tô.

Trong những nỗ lực cải thiện sinh kế cho người dân để tiến tới mục tiêu nhân dân hạnh phúc, ấm no, các cấp, ngành, địa phương đã tích cực vận động nhân dân thay đổi tư duy, nâng cao nhận thức về phát triển kinh tế hộ gia đình. Đồng thời triển khai mạnh mẽ, đồng bộ nhiều giải pháp tiếp sức, trợ lực cho người dân, từ đó khơi dậy ý chí, khích lệ bà con vùng khó vươn lên.

Đáng chú ý là việc chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, tự cung, tự cấp sang sản xuất hàng hóa theo quy hoạch; mạnh dạn ứng dụng công nghệ vào sản xuất; hỗ trợ đào tạo nghề, chuyển đổi nghề, nâng cao thu nhập. Ngoài ra, các cấp chính quyền, địa phương cũng khuyến khích người dân khai thác lợi thế về thiên nhiên, văn hóa để phát triển du lịch, dịch vụ, hướng tới giảm nghèo bền vững. Nhờ đó, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân vùng sâu, vùng xa đang thay đổi từng ngày. Đến nay, thu nhập bình quân đầu người tại 67 xã, thị trấn vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo của tỉnh đã đạt trên 73 triệu đồng/năm.

Cùng với quyết tâm chính trị cao nhằm cải thiện sinh kế, giảm nghèo bền vững cho nhân dân, Nghị quyết 06-NQ/TU của BCH Đảng bộ tỉnh sẽ tiếp tục được xem là đòn bẩy mạnh mẽ, giúp người dân vùng sâu, vùng xa, đồng bào DTTS thoát nghèo thành công, từng bước có cuộc sống khá giả, tiệm cận gần hơn với đời sống của nhân dân khu vực thành thị.