Tạo sự đồng thuận trong nông dân

Quảng Ninh là địa phương đang bứt phá mạnh mẽ trong phát triển kinh tế - xã hội với rất nhiều các công trình trọng điểm được hình thành. Trong quá trình thực hiện đều gắn với công tác thu hồi nhà, đất, bồi thường GPMB, bố trí tái định cư… dẫn đến không tránh khỏi những mâu thuẫn phát sinh, tác động trực tiếp đến đời sống của nhiều người dân, trong đó đa số là nông dân.

Nhằm bảo vệ quyền lợi cho nông dân, Hội Nông dân (HND) các cấp đã cùng MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội công khai thông tin về triển khai các dự án; trực tiếp nắm bắt tình hình tư tưởng của hội viên; tham gia hầu hết các cuộc đối thoại, tiếp nông dân, giải quyết kiến nghị nông dân liên quan chính sách đất đai, nhằm giám sát, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nông dân.

Năm 2018, đơn khiếu nại của hơn 100 hộ dân xã Hồng Thái Tây (TP Đông Triều) về sai phạm trong quá trình đền bù, thu hồi đất phục vụ dự án Khu nông nghiệp công nghệ cao, đã được HND tỉnh tham gia giải quyết. Kết quả nông dân được bồi thường hơn 11 tỷ đồng; một số cán bộ liên quan bị kỷ luật. Đây là một trong những vụ việc nổi bật trong thực hiện Quyết định số 81/2024/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ "Về việc phối hợp giữa các bộ, ngành, UBND các cấp với các cấp Hội Nông dân Việt Nam trong việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của nông dân” của các cấp HND tỉnh Quảng Ninh. 

Báo cáo của HND tỉnh, trong khoảng 10 năm gần đây, HND các cấp đã tham gia 1.685 cuộc đối thoại, nội dung chủ yếu về công tác bồi thường GPMB, chuyển đổi mục đích sử dụng đất; hướng dẫn thành lập 11 mô hình HND tham gia tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo (KNTC) của nông dân tại 9 địa phương, nơi có các dự án thu hồi nhiều đất nông nghiệp. HND tỉnh tham gia công tác đối thoại với nông dân, đưa đối thoại là một bước bắt buộc khi giải quyết KNTC, kiến nghị, phản ánh của nông dân. HND tỉnh lựa chọn vụ việc đơn, thư của nông dân đang được chính quyền các cấp thụ lý để tham gia trực tiếp giải quyết.

Nhờ đó, HND các cấp đã giải quyết dứt điểm được nhiều vụ việc hoặc vận động, thuyết phục được nhiều nông dân trở về địa phương để thực hiện quyền KNTC theo đúng quy định; qua đó vừa tránh tình trạng khiếu kiện vượt cấp, vừa bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nông dân.

Trên quan điểm nắm thông tin và giải quyết sự việc ngay từ cơ sở, HND các cấp đặc biệt quan tâm xây dựng các mô hình: “Hội Nông dân tham gia tiếp công dân, giải quyết KNTC của nông dân gắn với thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở và tham gia giám sát, phản biện xã hội”; CLB “Nông dân với pháp luật”, “Tổ hoà giải cơ sở”... Từ những mô hình, hàng nghìn nông dân được tiếp cận các văn bản pháp luật, tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý, hòa giải, giải quyết mâu thuẫn, vướng mắc, góp phần giảm tỷ lệ khiếu kiện vượt cấp.

CLB "Nông dân với pháp luật" xã Hạ Long (huyện Vân Đồn) với 50 thành viên tham gia, đã phát huy hiệu quả trong công tác hòa giải, tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý, bồi dưỡng nghiệp vụ về công tác giải quyết KNTC, giám sát chính quyền, giải đáp pháp luật cho nông dân. Trong tháng 5/2024, CLB đã hòa giải thành công mâu thuẫn giữa 2 hộ gia đình về việc rãnh thoát nước tắc nghẽn. Từ đầu năm 2024 đến nay, CLB hoà giải thành công 6 vụ việc.

Toàn tỉnh hiện có 152 CLB “Nông dân với pháp luật” với trên 7.650 thành viên, 1.548 tổ hòa giải với 8.936 hòa giải viên; thành viên nòng cốt đều là hội viên, cán bộ HND. Từ năm 2015 đến nay, các cấp HND và các tổ hòa giải đã hòa giải thành 17.990/22.960 vụ việc tiếp nhận.