Tăng cường công tác quản lý người nước ngoài

Với sự phát triển mạnh về KT-XH, tốc độ đô thị hóa nhanh, cùng những chính sách mời gọi đầu tư hấp dẫn, thời gian gần đây Quảng Ninh đón làn sóng đầu tư nước ngoài với số lượng chuyên gia, lao động người nước ngoài tăng dần hằng năm. Điều đó đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ cụ thể ngày càng cao trong công tác quản lý XNC và quản lý người nước ngoài trong thời gian cư trú, làm việc trên địa bàn tỉnh.

Xử lý kịp thời, nghiêm minh

Thời gian gần đây, tình trạng người nước ngoài vi phạm pháp luật, phạm tội ở Việt Nam diễn biến phức tạp, có chiều hướng gia tăng, đã và đang tác động không tốt đến tình hình ANTT, môi trường đầu tư, phát triển của đất nước. Người nước ngoài vi phạm pháp luật, phạm tội tại Việt Nam ngày càng nhiều và mức độ ngày càng nghiêm trọng. Trong 2 năm qua, toàn quốc đã xảy ra 343 vụ việc, với 461 đối tượng là người nước ngoài có hành vi phạm tội trên lãnh thổ Việt Nam.

Hành vi phạm tội của các đối tượng người nước ngoài rất đa dạng, chủ yếu tại địa bàn các thành phố lớn, các địa phương có nhiều KCN, địa điểm du lịch nổi tiếng, nhiều người nước ngoài sinh sống, kinh doanh. Thành phần các đối tượng người nước ngoài vi phạm pháp luật chủ yếu là số người vào Việt Nam để du lịch, kiếm việc làm, hoặc dưới danh nghĩa doanh nghiệp vào khảo sát đầu tư.

Đây là những nội dung được khẳng định tại Hội thảo khoa học với chủ đề “Đánh giá thực trạng và giải pháp làm giảm tình trạng người Việt Nam vi phạm pháp luật, phạm tội ở nước ngoài và người nước ngoài vi phạm pháp luật, phạm tội ở Việt Nam”, do Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra (Bộ Công an) tổ chức ngày 26/9/2024.

Tại Quảng Ninh, điều này cũng không ngoại lệ, vẫn xảy ra tình trạng người nước ngoài lợi dụng chính sách XNC thông thoáng để nhập cảnh, vi phạm pháp luật Việt Nam. Tất cả các trường hợp vi phạm pháp luật đều bị xử lý nghiêm minh.

Trường hợp người nước ngoài vi phạm quy định của pháp luật Việt Nam, phải truy tố trước pháp luật thời gian gần đây là Zhang Yu, với tội danh "Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới".

Theo cáo trạng, từ tháng 12/2023, Zhang Yu nhiều lần nhập cảnh từ Trung Quốc vào Việt Nam để du lịch và tìm hiểu thị trường kinh doanh rượu. Ngày 25/1/2024, Zhang Yu mang 90.000 nhân dân tệ (CNY) nhập cảnh vào Việt Nam bằng hộ chiếu để kinh doanh rượu, nhưng do lo ngại thủ tục kê khai phức tạp nên đã nảy sinh ý định trốn tránh việc khai báo số tiền mang theo. Sau khi máy soi chiếu hành lý phát hiện 20.000 CNY trong balo, tổ công tác Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Móng Cái phối hợp cùng Hải quan Cửa khẩu quốc tế Móng Cái đã kiểm tra, phát hiện số tiền còn lại trong 3 túi áo khoác mà Zhang Yu mặc trên người.

Căn cứ theo quy định tại Điều 2 Thông tư số 15/2011/TT-NHNN ngày 12/8/2011 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, người nước ngoài nhập cảnh bằng hộ chiếu được mang ngoại tệ tiền mặt có trị giá không quá 5.000 đô la Mỹ (USD), nếu mang số tiền lớn hơn thì phải làm thủ tục khai báo hải quan. Căn cứ cáo trạng và các tình tiết của vụ án, ngày 13/6/2024, tại TP Hạ Long, Hội đồng xét xử TAND tỉnh đã tuyên phạt bị cáo Zhang Yu 5 tháng tù giam về tội "Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới" theo quy định tại khoản 1 Điều 198 Bộ luật Hình sự.

Một trường hợp khác là Sharma Rohit (SN 1998, quốc tịch Ấn Độ), nghề nghiệp huấn luyện viên Yoga, vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ. Theo cáo trạng của Viện KSND tỉnh, khoảng 6h20' ngày 7/12/2023, tại đường Hoàng Quốc Việt (tổ 5, khu 9A, phường Bãi Cháy, TP Hạ Long), mặc dù không có giấy phép lái xe theo quy định, nhưng Sharma Rohit vẫn điều khiển xe mô tô BKS 18B2-402.26, dung tích xi lanh 155.1cm3, hướng từ phường Hùng Thắng về phường Bãi Cháy. Do thiếu quan sát, không nhường đường cho người đi bộ ở nơi có biển báo và vạch kẻ đường dành cho người đi bộ sang đường, nên đã va chạm với 1 người đi đường, khiến nạn nhân tử vong do chấn thương sọ não. Hội đồng xét xử TAND tỉnh đã tuyên phạt bị cáo Sharma Rohit 30 tháng tù giam về tội: "Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ", theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 260 Bộ luật Hình sự.

Tăng cường công tác quản lý

TX Quảng Yên là một trong những địa phương tập trung số lượng lớn người nước ngoài cư trú, làm việc ở 30 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại 5 KCN trên địa bàn. Từ đầu năm 2024 đến nay, trên địa bàn thị xã có hơn 4.000 lượt người nước ngoài đến cư trú, hoạt động (tăng 200% so cùng kỳ năm 2023) với nhiều mục đích: Làm việc, thăm thân, du lịch... Qua đó, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xúc tiến, quảng bá cho địa phương ở trong và ngoài nước.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, xuất hiện những vấn đề vi phạm pháp luật của người nước ngoài, tập trung vào các hành vi chủ yếu: Người nước ngoài có thân nhân là công dân Việt Nam về nước thăm thân quá hạn tạm trú; người lao động nước ngoài tạm trú trên địa bàn gây va chạm giao thông; cơ sở lưu trú không khai báo tạm trú cho người nước ngoài.

Công an TX Quảng Yên đã phối hợp chặt chẽ với Phòng Quản lý XNC (Công an tỉnh) trong việc tổ chức tổng rà soát người nước ngoài lưu trú, làm việc trên địa bàn. Qua triển khai công tác nắm tình hình, rà soát địa bàn, từ đầu năm 2024 đến nay, lực lượng an ninh Công an TX Quảng Yên đã chủ trì phát hiện, xử phạt vi phạm hành chính 5 cơ sở lưu trú cho người nước ngoài tạm trú qua đêm, nhưng không khai báo tạm trú theo quy định; yêu cầu làm thủ tục gia hạn tạm trú đối với 3 trường hợp người nước ngoài. Phối hợp với các phòng nghiệp vụ Công an tỉnh xử lý một số vụ việc điển hình như: 2 người Kenya ở tỉnh khác tự ý rời khỏi công ty bảo lãnh đến địa bàn tìm việc làm; 1 người Trung Quốc gây tai nạn giao thông khiến 1 người Việt Nam tử vong.

Tương tự như Quảng Yên, huyện Hải Hà có KCN Cảng biển Hải Hà, vì thế cũng là một trong những địa bàn thường xuyên có lượng lớn người nước ngoài sinh sống và làm việc. Để làm tốt công tác quản lý lưu trú, phòng ngừa tình trạng người nước ngoài vi phạm pháp luật Việt Nam, Công an huyện Hải Hà đã tăng cường phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp FDI trong quản lý đối với các chuyên gia, lao động người nước ngoài.

Bà Tang Cong Xiang, Xưởng trưởng Xưởng may 1, Công ty TNHH May mặc Hoa Lợi Đạt (KCN Cảng biển Hải Hà), cho biết: Tôi sống và làm việc tại Việt Nam đã được 6 năm, luôn tuân thủ pháp luật Việt Nam. Các cơ quan chức năng của địa phương và công ty thường xuyên tuyên truyền cho chúng tôi về các quy định, chính sách pháp luật đối với người nước ngoài. Tình hình ANTT tại đây rất đảm bảo. Vì thế, khi sống và làm việc tại đây, chúng tôi cảm thấy rất yên tâm.

Công ty TNHH May mặc Hoa Lợi Đạt nằm trong KCN Cảng biển Hải Hà, có khoảng 2.300 công nhân lao động, trong đó, có 57 người là chuyên gia người nước ngoài. Công tác quản lý lao động, đặc biệt là với người nước ngoài, được công ty hết sức chú trọng. "Công ty thường xuyên cập nhật danh sách lao động nước ngoài, cũng như thông báo về tình hình XNC, tư tưởng của người lao động tới các cơ quan chức năng liên quan để hai bên cùng nhau phối hợp làm tốt công tác quản lý, phòng ngừa các hoạt động vi phạm pháp luật Việt Nam" - bà Đặng Thị Vân, Phó Trưởng Phòng Hành chính - Nhân sự, Công ty TNHH May mặc Hoa Lợi Đạt, cho biết.

KCN cảng biển Hải Hà thường xuyên có hơn 550 chuyên gia, người lao động nước ngoài, chủ yếu là người Trung Quốc làm việc tại 20 doanh nghiệp, dự án đã và đang triển khai trên địa bàn. Công an huyện Hải Hà đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương đẩy mạnh công tác quản lý xuất nhập cảnh, quản lý địa bàn, tăng cường tuyên truyền nâng cao ý thức đảm bảo an ninh, nhờ đó, không phát sinh các vụ việc phức tạp liên quan đến người nước ngoài.

Thiếu tá Trần Văn Trung, Phó Trưởng Công an huyện Hải Hà, cho biết: Công an huyện đã tăng cường các biện pháp để tổ chức công tác nắm tình hình, kịp thời phát hiện các hoạt động, dấu hiệu liên quan đến đưa dẫn người XNC trái phép vào làm việc trong các doanh nghiệp, hoặc các vi phạm pháp luật như hoạt động không đúng mục đích nhập cảnh, hoặc lợi dụng địa bàn để tiến hành các hoạt động phạm tội. Từ đầu năm đến nay, Công an huyện Hải Hà đã phát hiện, xử phạt vi phạm hành chính 6 cơ sở lưu trú, tổng số tiền 24 triệu đồng, do vi phạm quy định về khai báo tạm trú cho người nước ngoài. 

Bên cạnh việc thường xuyên rà soát, bám địa bàn, nắm tình hình, nhất là tại các KCN, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, lực lượng công an cũng chú trọng công tác quản lý đối với doanh nghiệp du lịch, cơ sở lưu trú, tàu du lịch nghỉ đêm với những biện pháp kiểm tra, nhắc nhở, tuyên truyền về công tác đăng ký, khai báo tạm trú cho các cơ sở này.

Bà Nguyễn Thị Soa (Khách sạn Hạ Long Centrica, phường Bãi Cháy, TP Hạ Long) cho biết: Khách sạn chúng tôi thường xuyên đón khách nước ngoài, cả khách đoàn và khách lẻ. Việc lấy thông tin hộ chiếu của khách để khai báo trên trang điện tử khai báo tạm trú cho người nước ngoài được chúng tôi thực hiện ngay khi họ làm thủ tục check in. Chúng tôi cũng tổ chức tập huấn, nhắc nhở toàn bộ nhân viên chú ý quan sát trong quá trình khách lưu trú tại khách sạn, nếu có biểu hiện bất thường, sẽ báo ngay cho lực lượng công an.

Dự báo trong thời gian tới, người nước ngoài nhập cảnh sẽ tăng về số lượng, quốc tịch, thành phần, thời gian lưu trú dài hơn với nhiều mục đích như làm việc, du lịch, thăm thân, nhất là với số người nước ngoài nhập cảnh bằng thị thực điện tử không có cơ quan bảo lãnh gia tăng. Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý XNC, cư trú, hoạt động người nước ngoài trên địa bàn, lực lượng công an siết chặt công tác quản lý người nước ngoài cư trú, hoạt động tại địa bàn; đồng thời, chủ động sử dụng các kênh tiếp nhận thông tin, tạo điều kiện thuận lợi để quần chúng nhân dân cung cấp thông tin, góp ý cho lực lượng công an trong quản lý nhà nước về ANTT đối với người nước ngoài.