Syria lập ủy ban soạn thảo hiến pháp mới, lần đầu có đại diện nữ

Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa ngày 2/3 đã công bố quyết định thành lập ủy ban gồm bảy thành viên, trong đó có 1 thành viên nữ, để soạn thảo tuyên bố Hiến pháp điều chỉnh giai đoạn chuyển tiếp của đất nước.

Các nhà chức trách mới đang tìm cách tái thiết Syria và các thể chế nhà nước sau khi chính phủ cũ của ông al-Assad bị phế truất ngày 8/12/2024, chấm dứt hơn 13 năm chiến tranh tàn khốc.

Theo tuyên bố từ Phủ Tổng thống Syria, ủy ban này bao gồm các chuyên gia trong lĩnh vực pháp lý, trong đó có một nữ thành viên. Nhiệm vụ của họ là soạn thảo "tuyên bố Hiến pháp nhằm điều chỉnh giai đoạn chuyển tiếp" của Syria. Tuy nhiên, chưa có thời hạn cụ thể để hoàn thành nhiệm vụ này.

Cuối tháng 1, ông al-Sharaa, thủ lĩnh nhóm Hayat Tahrir al-Sham (HTS) – lực lượng đi đầu trong việc lật đổ chính phủ cũ, đã được bổ nhiệm làm Tổng thống lâm thời với nhiệm kỳ chưa xác định. Chính quyền mới đã bãi bỏ Hiến pháp cũ và ông al-Sharaa từng tuyên bố quá trình soạn thảo Hiến pháp mới có thể kéo dài tới ba năm.

Thông báo ngày 2/3 được đưa ra "dựa trên nguyện vọng của người dân Syria trong việc xây dựng một nhà nước pháp quyền" và "trên cơ sở kết quả hội nghị đối thoại quốc gia Syria" vừa diễn ra tại Damascus. Đây là bước đi nhằm thiết lập khuôn khổ pháp lý điều chỉnh giai đoạn chuyển tiếp của đất nước.

Ủy ban bao gồm một số nhân vật đều có học vấn và có thời gian ở nước ngoài, bao gồm: Abdul Hamid al-Awak, tiến sĩ luật hiến pháp, giảng viên tại một trường đại học ở Thổ Nhĩ Kỳ. Yasser al-Huwaish, hiện là trưởng khoa luật tại Đại học Damascus. Bahia Mardini, nhà báo, tiến sĩ luật, hiện đang sinh sống tại Anh và là nữ thành viên duy nhất của ủy ban. Ismail al-Khalfan, tiến sĩ luật quốc tế, hiện là trưởng khoa luật tại Đại học Aleppo. Mohammed Reda Jalkhi, tiến sĩ luật quốc tế, tốt nghiệp Đại học Idlib năm 2023.

Hội nghị đối thoại quốc gia Syria diễn ra trong tuần này tại Damascus đã vạch ra lộ trình cho một Syria mới. Tuyên bố cuối cùng của hội nghị kêu gọi thành lập ủy ban hiến pháp nhằm soạn thảo bản hiến pháp vĩnh viễn cho đất nước, đảm bảo sự cân bằng giữa các nhánh quyền lực, xác lập các giá trị công lý, tự do và bình đẳng, đồng thời thiết lập một nhà nước pháp quyền và thể chế vững mạnh.

Trong khi đó, truyền thông địa phương cùng ngày đưa tin, ít nhất 4 người đã thiệt mạng và 13 người khác bị thương sau khi 1 đối tượng nổ súng vào nhóm người đang tham gia nghi lễ tôn giáo tại làng Hayalin thuộc tỉnh Hama, miền Trung Syria.

Theo đài phát thanh Sham FM, thủ phạm ngồi trên xe máy và nổ súng vào những người đang rời khỏi một đền thờ Hồi giáo. Vụ việc đã gây hỗn loạn và lực lượng cứu hộ khẩn cấp lập tức được điều động tới hiện trường.

Các đội phòng vệ dân sự Syria cũng có mặt để hỗ trợ những người bị thương, trong khi lực lượng an ninh triển khai chiến dịch truy tìm thủ phạm. Hiện động cơ của vụ tấn công vẫn chưa được tiết lộ và cũng chưa có nhóm nào lên tiếng thừa nhận tiến hành vụ việc.

Xung đột tại Syria bùng phát năm 2011 sau khi chính quyền cũ đụng độ với các cuộc biểu tình chống chính phủ. Cuộc chiến sau đó leo thang thành một cuộc xung đột phức tạp, khiến hơn 500.000 người thiệt mạng, hàng triệu người phải rời bỏ nhà cửa, và nền kinh tế cũng như cơ sở hạ tầng bị tàn phá nghiêm trọng.

Tháng 12/2023, một chính phủ lâm thời đã được thành lập để điều hành đất nước cho đến ngày 1/3, thời điểm chính quyền mới chính thức tiếp quản Syria.