Sửa nghị định để khai thác máy bay COMAC của Trung Quốc tại Việt Nam

Để các hãng hàng không Việt Nam có thể khai thác máy bay COMAC của Trung Quốc, cần sửa nghị định và thông tư nhằm cấp giấy chứng nhận loại cho máy bay này.

Bộ Giao thông vận đã có công văn lấy ý kiến góp ý của Bộ Tư pháp về áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn xây dựng nghị định và thông tư liên quan để cấp phép khai thác tại Việt Nam máy bay COMAC của Trung Quốc sản xuất.

Theo Bộ Giao thông vận tải, trên cơ sở đề xuất của Công ty cổ phần Hàng không Vietjet (Vietjet), Công ty TNHH Máy bay thương mại Trung Quốc (COMAC) về khai thác máy bay COMAC tại Việt Nam và kết quả cuộc gặp của Phó thủ tướng Trần Hồng Hà với phó chủ tịch COMAC, bộ này đã rà soát các quy định của pháp luật hiện hành.

Bộ Giao thông vận tải cho biết khoản 2 điều 12d nghị định số 92/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định về các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực hàng không dân dụng (được sửa đổi, bổ sung bởi nghị định số 89/2019/NĐ-CP của Chính phủ) quy định: "Các chủng loại tàu bay nhập khẩu vào Việt Nam được Cục Hàng không liên bang Mỹ (FAA) hoặc Cơ quan An toàn hàng không châu Âu (EASA) hoặc nhà chức trách hàng không Việt Nam cấp chứng chỉ loại tàu bay".

Như vậy theo quy định hiện hành, các chủng loại máy bay nhập khẩu vào Việt Nam được FAA hoặc EASA hoặc nhà chức trách hàng không Việt Nam (Cục Hàng không Việt Nam) cấp chứng chỉ loại tàu bay. Hiện quy định chưa cho phép nhà chức trách hàng không Việt Nam công nhận chứng chỉ loại tàu bay đối với những máy bay chưa được FAA và EASA cấp giấy chứng nhận loại.

Trong thực tiễn, thủ tục cấp giấy chứng nhận loại chỉ được thực hiện khi Việt Nam là quốc gia thiết kế và Cục Hàng không Việt Nam xây dựng ban hành các tiêu chuẩn, có đầy đủ nguồn nhân lực có trình độ để đảm bảo thực hiện quá trình phê chuẩn giấy chứng nhận.

Tuy nhiên, thời gian để xây dựng tiêu chuẩn, hoàn thiện quy trình và chuẩn bị đầy đủ nhân lực mất rất nhiều năm. Quá trình thực hiện cấp giấy chứng nhận cũng sẽ cần rất nhiều thời gian. Thực tế EASA thực hiện trong vòng 8 năm đối với máy bay Airbus A350, FAA thực hiện trong vòng 8 năm với máy bay Boeing B787.

Theo Bộ Giao thông vận tải, thời gian vừa qua, đại dịch COVID-19, chiến sự xảy ra trên một số khu vực đã ảnh hưởng đến dây chuyền cung cấp vật tư, khả năng cung cấp máy bay đầy đủ, đúng hạn từ các nhà sản xuất tàu bay truyền thống như Airbus, Boeing và Embraer (được FAA và EASA cấp giấy chứng nhận loại).

Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của lệnh triệu hồi đối với động cơ Pratt & Witney ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động khai thác máy bay của Việt Nam.

Trong tình hình đó, việc giới hạn cho phép các máy bay khai thác tại Việt Nam chỉ có giấy chứng nhận loại do Cục Hàng không Việt Nam cấp hoặc FAA hoặc EASA cấp (mà không cho phép Cục Hàng không Việt Nam công nhận) sẽ làm hạn chế cơ hội của các hãng hàng không Việt Nam trong việc tiếp cận các loại máy bay được thiết kế, chế tạo bởi các quốc gia khác có năng lực toàn cầu về khoa học và công nghệ.

Trên cơ sở đó, Bộ Giao thông vận tải kiến nghị Chính phủ bãi bỏ khoản 2 điều 12d nghị định số 92/2016/NĐ-CP để phù hợp với tình hình thực tế và tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình đưa máy bay của COMAC vào khai thác tại Việt Nam.