Phát triển bền vững Vịnh Hạ Long

Để phát triển bền vững Vịnh Hạ Long, trong suốt 3 thập niên qua, tỉnh đã ban hành nhiều chính sách cũng như  thực hiện nhiều giải pháp đột phá, trở thành động lực mạnh mẽ thúc đẩy kinh tế xanh, kinh tế di sản.

Những năm qua, tỉnh bám sát và triển khai đầy đủ, đúng luật pháp Việt Nam và Công ước quốc tế về bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới để triển khai đồng bộ và hiệu quả nhiều giải pháp trong công tác quản lý, bảo tồn và phát huy bền vững Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long. Đặc biệt, tỉnh thực hiện nhiều giải pháp mang tính chất tiên phong, đột phá, thể hiện sự quyết tâm ưu tiên bảo tồn nguyên vẹn các giá trị Di sản như: Di dời các hộ dân làng chài trên Vịnh lên bờ sinh sống từ năm 2014; cấm đánh bắt thủy sản trong vùng bảo vệ tuyệt đối khu Di sản từ năm 2018; lập các điểm quy hoạch NTTS nằm ngoài khu vực bảo vệ tuyệt đối Di sản; chấm dứt hoạt động bốc xếp, chuyển tải hàng hóa rời clinker, xi măng, dăm gỗ trên Vịnh Hạ Long.

Bên cạnh đó, tỉnh có nhiều giải pháp để bảo vệ môi trường, như: Thu hút các dự án, các nguồn lực bảo vệ môi trường Vịnh, kiểm soát ô nhiễm từ nguồn; triển khai chương trình “Vịnh Hạ Long không rác thải nhựa”; phối hợp chặt chẽ với TP Hải Phòng nhằm kiểm soát, bảo vệ môi trường Vịnh Hạ Long; tập trung thu gom rác thải trôi nổi khu vực hoạt động dịch vụ du lịch và khu vực bãi triều, chân đảo, bãi cát trên Vịnh, vận chuyển về bờ xử lý; thu gom rác thải bờ biển và các cống thoát nước ra Vịnh Hạ Long. Đồng thời, các đơn vị thực hiện quan trắc, giám sát định kỳ hằng quý môi trường nước Vịnh, thường xuyên giám sát, kiểm tra môi trường, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Ông Michael Burnside, chuyên gia đến từ Đại học New South Wales, chia sẻ: Chuyến tham quan Vịnh Hạ Long trong khuôn khổ Hội thảo “Thúc đẩy hạch toán tài nguyên biển và ven biển”, tôi rất ấn tượng với vẻ đẹp của Vịnh Hạ Long. Đặc biệt, khi được nghe giới thiệu về công tác bảo vệ môi trường và phát triển giá trị của Vịnh Hạ Long, tôi có thêm kinh nghiệm để đưa vào các dự án nghiên cứu sau này. Quảng Ninh đang làm rất tốt việc đưa người dân, thậm chí cả du khách, trở thành trung tâm của các giải pháp bảo vệ bền vững môi trường Vịnh Hạ Long. Chính họ là những người tham gia thu gom rác thải, hạn chế nguồn rác thải và tuyên truyền vận động cộng đồng cùng chung tay bảo vệ Vịnh Hạ Long.

Tỉnh quyết tâm thực hiện phương án thay thế tàu du lịch trên Vịnh Hạ Long theo hướng giảm số lượng, tăng chất lượng, an toàn và tăng hiệu suất khai thác. Hằng năm tỉnh thực hiện kiểm tra, đánh giá, phân hạng chất lượng tàu về các điều kiện thẩm mỹ, an toàn, PCCC. Tỉnh yêu cầu 100% tàu du lịch ký hợp đồng hoạt động với cơ quan quản lý Di sản để quản lý, kiểm tra, giám sát. Đồng thời áp dụng Bộ tiêu chí Nhãn sinh thái “Cánh buồm xanh” cho tàu du lịch; các hoạt động kinh doanh dịch vụ trên Vịnh Hạ Long được rà soát tổng thể và quản lý, kiểm soát siết chặt. Các hoạt động tuyên truyền, quảng bá, giáo dục cộng đồng; khai thác vai trò tuyên truyền hiệu quả của mạng xã hội; ứng dụng CNTT, công nghệ số được đẩy mạnh, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo tồn và phát huy bền vững giá trị Di sản Vịnh Hạ Long.

Các chính sách, giải pháp phát triển bền vững Vịnh Hạ Long của tỉnh luôn được sự hỗ trợ, tư vấn và ủng hộ của các tổ chức thế giới, thông qua mối liên hệ mật thiết với các tổ chức, như: Ủy ban Di sản thế giới, Trung tâm Di sản thế giới, Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN), Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), Mạng lưới các khu bảo tồn biển, Mạng lưới Các di sản thiên nhiên thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương, CLB Các vịnh đẹp nhất thế giới... Qua đó nhiều hoạt động giao lưu với các nước trong và ngoài khu vực về kinh tế - văn hóa, nhất là lĩnh vực quản lý, bảo tồn Di sản đã được triển khai, nhiều chương trình dự án được tài trợ thực hiện.

Để phát huy giá trị di sản, tỉnh đa dạng các sản phẩm, dịch vụ du lịch, nâng cao chất lượng trải nghiệm cho khách tham quan, hướng đến phát triển du lịch bền vững. Cụ thể, tỉnh nâng cao chất lượng các sản phẩm du lịch truyền thống; phát triển tuyến, điểm và sản phẩm, dịch vụ du lịch mới; mở rộng không gian du lịch nhằm tăng trải nghiệm, kéo dài thời gian nghỉ dưỡng của du khách, giảm áp lực cho khu vực di sản; chỉ đạo bổ sung các dịch vụ du lịch mới đáp ứng nhu cầu của thị trường khách du lịch có khả năng chi trả cao, như: Các bãi tắm, hang động mới, các khu vực có cảnh quan đẹp, an toàn; xây dựng các sản phẩm lưu niệm đặc sắc mang bản sắc riêng của Vịnh...

Tại Quy hoạch tỉnh Quảng Ninh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quy hoạch TP Hạ Long đến năm 2040... đều gắn kết bảo tồn và phát triển bền vững Vịnh Hạ Long là mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm trong các định hướng dài hạn.

Ông Vũ Kiên Cường, Trưởng BQL Vịnh Hạ Long, cho biết: Quảng Ninh tập trung nâng cao hiệu quả quản trị thông qua việc tiếp tục rà soát, hoàn thiện các cơ chế quản lý di sản, hoàn thành và triển khai các quy hoạch, quy chế, kế hoạch phát triển bền vững du lịch Vịnh Hạ Long. Đồng thời, chúng tôi cũng xây dựng cơ sở dữ liệu số về nguồn tài nguyên và các giá trị của di sản, triển khai các nhiệm vụ giám sát định kỳ tình trạng bảo tồn, quản lý hiệu quả rừng đặc dụng, giảm thiểu rác thải, nước thải; tăng cường vai trò, sự tham gia của người dân địa phương, cộng đồng và các bên liên quan gắn kết với tuyên truyền, nâng cao nhận thức về bảo vệ di sản, bảo vệ tài nguyên, môi trường trên cơ sở đổi mới tư duy, thay đổi hành vi ứng xử, ý thức trách nhiệm với thiên nhiên, môi trường, hướng đến lối sống xanh.