Nước NATO tuyên bố chấm dứt ủng hộ Ukraine sau vụ tranh cãi ở Nhà Trắng

Ngày 1/3, Thủ tướng Slovakia Robert Fico tuyên bố Slovakia sẽ không còn ủng hộ Ukraine cả về vật chất lẫn quân sự trong cuộc xung đột với Liên bang Nga.

Trong một tuyên bố trên tài khoản Facebook cá nhân hôm 1/3, theo giờ địa phương, Thủ tướng Robert Fico cho biết Slovakia sẽ không hỗ trợ Ukraine về mặt tài chính hay quân sự để tiếp tục cuộc xung đột với Liên bang Nga, nhưng nếu các quốc gia khác làm vậy thì Slovakia sẽ tôn trọng quyết định của họ.

Ông Fico nhấn mạnh Slovakia tôn trọng nhu cầu tăng cường khả năng phòng thủ của châu Âu. Tuy nhiên, Slovakia phản đối chiến lược phi thực tế “hòa bình thông qua sức mạnh”, vì đây chỉ là cái cớ để kéo dài xung đột ở Ukraine và Kiev sẽ không bao giờ đủ mạnh để có thể đàm phán từ vị thế quân sự áp đảo.

Ông Fico tiết lộ tại Hội nghị Thượng đỉnh Liên minh châu Âu (EU) vào ngày 6/3/2025, Slovakia sẽ đề xuất lệnh ngừng bắn ngay lập tức, bất kể thời điểm đạt được thỏa thuận hòa bình cuối cùng. Tuy nhiên, theo ông Fico, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và phần lớn các quốc gia thành viên EU phản đối đề xuất này.

Ông Fico cảnh báo nếu Hội nghị Thượng đỉnh Liên minh châu Âu không công nhận quan điểm rằng ngoài việc tiếp tục chiến tranh, vẫn còn những lựa chọn khác, thì vào ngày 6/3, Hội đồng châu Âu có thể sẽ không thể đạt được thỏa thuận chung về Ukraine.

Ông Fico còn cho biết Slovakia sẽ yêu cầu đưa vào kết luận của Hội nghị Thượng đỉnh Liên minh châu Âu điều khoản yêu cầu khôi phục vận chuyển khí đốt qua Ukraine sang Slovakia và Tây Âu.

Theo ông Fico, tình hình hiện nay thật vô lý khi dòng khí đốt từ Đông sang Tây bị gián đoạn, thì Ukraine lại lấy khí đốt từ châu Âu mà đó vẫn là khí đốt của Liên bang Nga, và Ukraine đang trả tiền để mua nó, đồng nghĩa với việc gián tiếp tài trợ cho nhu cầu quân sự của Liên bang Nga.

Tuyên bố của Thủ tướng Slovakia Robert Fico được đưa ra sau cuộc tranh cãi giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng hôm 28/2, nhưng ông Fico cho biết ông “không bị ảnh hưởng bởi những ấn tượng mang tính cảm xúc từ cuộc gặp này”.

Trước đó, trong cuộc họp tại Phòng Bầu dục vào sáng 28/2, ông Zelensky, ông Trump và Phó Tổng thống Mỹ JD Vance đã có một cuộc tranh luận ngày càng căng thẳng về viện trợ của Mỹ dành cho Ukraine, cũng như khả năng Ukraine có thể tin tưởng vào một lệnh ngừng bắn với Liên bang Nga mà không có các đảm bảo an ninh cụ thể.

Theo tường thuật của hãng tin Reuters, khi ông Zelensky kêu gọi ông Trump thận trọng với Liên bang Nga thì nhà lãnh đạo Mỹ tỏ ra không hài lòng về thái độ của đối tác. Hai nhà lãnh đạo gặp nhau tại Phòng Bầu dục trước lễ ký kết dự kiến về thỏa thuận cho phép Mỹ tham gia vào ngành công nghiệp khoáng sản ở Ukraine. Tuy nhiên, ông Zelensky đã công khai chỉ trích cách tiếp cận mềm mỏng của ông chủ Nhà Trắng đối với Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin.

Về phần mình, Tổng thống Trump nhấn mạnh rằng ông Putin muốn đạt được một thỏa thuận. Bên cạnh đó, ông Trump cảnh báo rằng hoặc là nhà lãnh đạo Ukraine cần đạt được một thỏa thuận, hoặc Mỹ sẽ rút lui.

Sau cuộc gặp, Tổng thống Ukraine đã ngay lập tức rời Nhà Trắng, tiếp đó lên đường sang London (Anh) để tham dự hội nghị thượng đỉnh với các nhà lãnh đạo châu Âu do Thủ tướng Anh Keir Starmer tổ chức vào ngày 2/3 để thảo luận về các kế hoạch phòng thủ và an ninh chung.

Trong khi đó, trên mạng xã hội Truth Social sáng 1/3, Tổng thống Trump cho rằng ông Zelensky chưa sẵn sàng cho hòa bình. Theo Tổng thống Trump, sự can dự của Mỹ có thể khiến nhà lãnh đạo Ukraine cảm thấy có lợi thế lớn trong đàm phán. Tuy nhiên, điều Mỹ muốn hướng tới là hòa bình. Ông chủ thứ 47 của Nhà Trắng khẳng định, Tổng thống Zelensky có thể quay trở lại khi đã sẵn sàng.

Theo kế hoạch ban đầu, hai bên dự kiến ký kết một thỏa thuận về khai thác khoáng sản. Dự thảo thỏa thuận quy định Ukraine sẽ đóng góp 50% "tất cả doanh thu kiếm được từ việc khai thác trong tương lai của tất cả tài sản tài nguyên thiên nhiên do Chính phủ Ukraine sở hữu" vào một quỹ tái thiết được đồng sở hữu và quản lý bởi Mỹ và Ukraine. Dự thảo thỏa thuận không nêu rõ tên các tài sản liên quan, nhưng cho biết sẽ bao gồm các mỏ khoáng sản, dầu mỏ, khí đốt tự nhiên và các vật liệu khai thác khác cũng như cơ sở hạ tầng khác như các nhà máy LNG và cảng biển.