Nỗ lực vượt mọi khó khăn, thách thức, đẩy nhanh tiến độ các công trình giao thông trọng điểm

Chiều 8/5, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính - Trưởng Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải chủ trì Phiên họp thứ 11 của Ban Chỉ đạo.

Cùng dự có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà. Phiên họp được truyền trực tuyến tới trụ sở Ủy ban nhân dân 45 tỉnh, thành phố có dự án đi qua.

Phát biểu ý kiến tại phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, chúng ta đang tích cực thực hiện 3 đột phá chiến lược theo tinh thần Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã đề ra, nhất là các công trình hạ tầng giao thông, đem lại kết quả tích cực, niềm vui cho nhân dân, mở ra các không gian phát triển mới, tạo thuận lợi cho vận tải hàng hoá, giảm chi phí logistics.

Tại phiên họp thứ 10, chúng ta đã kiểm điểm, đánh giá, tháo gỡ một số khó khăn, bất cập liên quan thể chế, cơ chế, chính sách, quy định mà còn vướng mắc. Tại Thông báo ngày 10/4, chúng ta có 53 nhiệm vụ giao các địa phương, trong đó có 15 nhiệm vụ có thời gian; Thủ tướng Chính phủ có nhiều văn bản chỉ đạo liên quan đôn đốc triển khai các công trình. Từ phiên họp trước đến nay, chúng ta đã khánh thành các dự án Cam Lâm-Vĩnh Hảo, thông xe kỹ thuật Diễn Châu-Bãi Vọt… là những sản phẩm cụ thể, "cân, đong, đo, đếm" được, được nhân dân đón nhận hồ hởi, tạo điều kiện phát triển kinh tế-xã hội các địa phương. Bộ Tài nguyên và Môi trường đã thành lập Tổ công tác liên ngành tháo gỡ khó khăn về vật liệu san lấp ở khu vực Tây Nam Bộ, hướng dẫn các địa phương trong giải phóng mặt bằng… Vừa qua, các bộ, ngành, địa phương, nhà thầu tư vấn, giám sát, thi công đã nỗ lực, cố gắng vượt qua khó khăn, thách thức, hạn chế, bất cập để triển khai các dự án với tinh thần "vượt nắng, thắng mưa", "ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương", làm việc xuyên ngày nghỉ, ngày lễ, ngày Tết, "chỉ bàn làm, không bàn lùi"… Nhờ vậy, liên quan chúng ta đạt được hết sức tích cực.

Thủ tướng bày tỏ vui mừng việc Bí thư, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh đã tích cực vào cuộc, đôn đốc trên các công trường, nhất là thời gian gần đây bắt đầu nắng nóng, thi công trong điều kiện khó khăn. Nhờ đó, các công việc đang được triển khai đúng tiến độ. Bộ Giao thông vận tải với vai trò là cơ quan thường trực đã có nhiều nỗ lực, phân công các lãnh đạo Bộ đi kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn cho các dự án; cùng các địa phương đánh giá lại cái được, chưa được, khó khăn để tháo gỡ, lập tiến độ di dời bàn giao mặt bằng các công trình kỹ thuật ở các địa phương, bảo đảm kỹ mỹ thuật các dự án; các địa phương cũng tích cực tìm hiểu tình hình để triển khai nhanh; Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp vào cuộc tích cực; các dự án trước đây thuộc tập đoàn, tổng công ty nhà nước phụ trách làm với tốc độ chậm thì nay được triển khai nhanh như các dự án nhà ga, cảng hàng không.

Thủ tướng mong muốn các công trình phải được đẩy nhanh tiến độ nhưng phải bảo đảm chất lượng, yêu cầu kỹ-mỹ thuật; cho rằng, vấn đề hiện nay là giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật nếu được thực hiện tốt thì sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho thi công, bảo đảm, thậm chí vượt tiến độ đề ra. Vấn đề khó khăn nữa là thiếu nguyên vật liệu, do đó phải chỉ rõ nguyên nhân, đề ra các giải pháp; một vấn đề nữa là vốn cho thi công.

Theo Thủ tướng, nếu thúc đẩy triển khai nhanh các công trình trọng điểm thì sẽ thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, tạo không gian phát triển mới, các khu đô thị, khu công nghiệp mới…, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, tạo sinh kế cho người dân.

Thủ tướng đề nghị rút kinh nghiệm triển khai nhanh Cảng hàng không Điện Biên, cần áp dụng vào triển khai mở rộng, cải tạo cảng hàng không Cà Mau; đề nghị Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) tìm phương án sớm nhất có thể để cải thiện điều kiện giao thông đi đến Cà Mau, tạo thuận lợi cho nhân dân; quá trình làm cần thực hiện với tất cả tình cảm, trái tim, không sợ sai nếu không có tiêu cực.

Bộ Giao thông vận tải, các Ban quản lý dự án, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố phải dành thời gian đi đôn đốc, kiểm tra, giám sát, không để các khuyết điểm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn; kiểm tra những cái quy định không còn phù hợp, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, từ đó sẽ có mọi nguồn lực, tạo thành sức mạnh của cả đất nước, dân tộc.

Thủ tướng nhấn mạnh, Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ là điển hình của việc huy động sức mạnh tổng hợp của cả dân tộc, “biến không thể thành có thể”. Do đó cần giáo dục tinh thần yêu nước cho các chủ thể liên quan tham gia đầu tư các công trình trọng điểm.

Thủ tướng đề nghị tại phiên họp này cần thẳng thắng thảo luận xem xét có thiếu vốn không, mặt bằng vướng ở đâu, nguyên vật liệu có thiếu không, vì sao. Dự án đường sắt đang triển khai như thế nào. Việc tháo gỡ các nút thắt này đến đâu. Mỗi phiên họp của Ban Chỉ đạo thì phải đặt ra mục tiêu giải quyết được vấn đề gì với tinh thần làm đến đâu dứt điểm đến đó. Phải phát huy tinh thần Chiến thắng 30/4 và Chiến thắng Điện Biên Phủ trong đầu tư xây dựng các công trình trọng điểm.

* Theo Bộ Giao thông vận tải, về tình hình triển khai các dự án trọng điểm: đối với công tác giải phóng mặt bằng, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, nhiều địa phương đã tích cực triển khai và bàn giao mặt bằng để thi công, tuy nhiên, việc triển khai tại một số địa phương vẫn còn chưa đạt so với yêu cầu, công tác giải phóng mặt bằng tại dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Rạch Sỏi-Bến Nhất, Gò Quao-Vĩnh Thuận còn chậm.

Việc di dời các đường điện cao thế còn chậm, ảnh hưởng đến tiến độ thi công, đặc biệt đối với các đoạn tuyến phải xử lý nền đất yếu và dự án cao tốc Bắc-Nam giai đoạn 2021-2025 (đường dây 220-500 kV còn 50/143 vị trí, trong đó có 12/50 vị trí qua khu vực đất yếu; đường dây 110 kV còn 42/94 vị trí, trong đó có 10/42 vị trí qua khu vực đất yếu).

Bộ Giao thông vận tải đang phối hợp Bộ Tài nguyên và Môi trường làm việc với các cơ quan thuộc Quốc hội để thẩm tra điều chỉnh Nghị quyết số 273/NQ-UBTVQH15 về chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng, đất rừng, đất lúa tại dự án cao tốc Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025.

Về vật liệu xây dựng thông thường: Dự án cao tốc Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025: với các dự án thành phần từ Hà Tĩnh đến Khánh Hòa: các mỏ vật liệu cơ bản đã đưa vào khai thác đáp ứng nhu cầu vật liệu của các dự án thành phần, chỉ còn 2 mỏ cát tại tỉnh Quảng Ngãi đang được các nhà thầu làm thủ tục đăng ký khối lượng khai thác và một số mỏ (1/17 mỏ cát và 7/55 mỏ đất) đã được chấp thuận bản đăng ký khối lượng khai thác nhưng chưa khai thác được do chưa thực hiện xong thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thuê đất, chuyển mục đích sử dụng rừng, nhất là các mỏ thuộc tỉnh Quảng Ngãi, Phú Yên ảnh hưởng lớn đến tiến độ triển khai dự án thành phần đoạn Quảng Ngãi-Hoài Nhơn, Chí Thạnh-Vân Phong.

Với dự án thành phần đoạn Cần Thơ-Cà Mau: các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long đã xác định nguồn cung và cấp Bản xác nhận khối lượng khai thác 16/19 triệu m3; còn thiếu 2,98 triệu m3 (tỉnh An Giang 1 triệu m3; tỉnh Vĩnh Long 1,98 triệu m3); đủ điều kiện để khai thác 12,4 triệu m3 (tỉnh Đồng Tháp 6,85 triệu m3; tỉnh An Giang 5,55 triệu m3) nhưng công suất khai thác của các mỏ chưa đáp ứng tiến độ thi công; chưa đủ điều kiện khai thác 3,6 triệu m3 (tỉnh An Giang 0,417 triệu m3; tỉnh Vĩnh Long 3 triệu; tỉnh Đồng Tháp: 0,147 triệu m3).

Về khai thác cát biển, đến nay, nhà thầu đã hoàn tất các thủ tục khảo sát, lập hồ sơ đăng ký khu vực và khối lượng khai thác; hồ sơ cam kết kết bảo vệ môi trường, phương án khai thác trình Ủy ban nhân dân tỉnh Sóc Trăng. Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có văn bản số 2746/BTNMT-KSVN ngày 2/5/2024 giao diện tích, khu vực khai thác cát biển phục vụ dự án cao tốc Bắc-Nam phía Đông. Ngày 7/5/2024, Sở Tài nguyên và Môi trường đã trình Ủy ban nhân dân tỉnh Sóc Trăng về chủ trương cấp Bản xác nhận khối lượng khai thác cho Nhà thầu (2 khu vực mỏ) và dự thảo văn bản gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường để giao khu vực biển cho nhà thầu khai thác (do khu vực biển khai thác không thuộc thẩm quyền quản lý của địa phương). Dự kiến, Ủy ban nhân dân tỉnh Sóc Trăng sẽ cấp Bản xác nhận khối lượng khai thác trước ngày 15/5/2024 và sau khi được Bộ Tài nguyên và Môi trường giao khu vực biển, nhà thầu hoàn thành các nghĩa vụ tài chính (thuế, phí), sẽ khai thác trong tháng 5/2024.

Về nguồn vật liệu đắp cho dự án Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh, Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng, Biên Hòa-Vũng Tàu: Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ Giao thông vận tải đã phối hợp cùng Ủy ban nhân dân các tỉnh liên quan để rà soát tổng thể khả năng khai thác, cung ứng để cân đối, điều hòa. Tỉnh Bắc Ninh còn khó khăn trong xác định nguồn vật liệu cho dự án thành phần 2.3 Vành đai 4 Hà Nội. Về nguồn vật liệu cho các dự án khác cơ bản đáp ứng yêu cầu.

Công tác triển khai thi công: tỉnh Lạng Sơn đã khởi công dự án Hữu Nghị-Chi Lăng vào ngày 21/4/2024. Bộ Giao thông vận tải đã thông xe dự án Diễn Châu-Bãi Vọt (đoạn từ Diễn Châu đến Quốc lộ 46B) và đưa vào khai thác dự án Cam Lâm-Vĩnh Hảo vào ngày 28/4/2024, cơ bản đáp ứng tiến độ yêu cầu.

Bộ Giao thông vận tải đang quyết liệt chỉ đạo các nhà thầu tận dụng thời tiết thuận lợi, tích cực triển khai dự án cao tốc Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025, Khánh Hòa-Buôn Ma Thuột, Chơn Thành-Đức Hòa, tiến độ cơ bản bám sát kế hoạch; riêng dự án Cần Thơ-Cà Mau, Biên Hòa-Vũng Tàu, đường Hồ Chí Minh đoạn Rạch Sỏi-Bến Nhất, Gò Quao-Vĩnh Thuận chậm so với kế hoạch do thiếu nguồn vật liệu đắp và chưa đủ mặt bằng thi công.

Tiến độ triển khai thi công tại các địa phương như Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Hưng Yên, Long An, Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu, An Giang, Hà Giang, Đồng Tháp bám sát yêu cầu; các tỉnh còn lại tiến độ chưa đạt yêu cầu do các vướng mắc về mặt bằng thi công cũng như nguồn vật liệu đắp.

Tỉnh Bắc Ninh còn 1 gói thầu thuộc dự án Vành đai 4 Hà Nội chưa lựa chọn xong nhà thầu. Tỉnh Hòa Bình, Tiền Giang chậm trong tổ chức triển khai lập thiết kế kỹ thuật, dự toán, lựa chọn nhà thầu dự án Hòa Bình-Mộc Châu, Cao Lãnh-An Hữu.

Đối với Dự án Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành:

Dự án thành phần 1: trụ sở Cục Quản lý xuất nhập cảnh (Bộ Công an) đang triển khai đáp ứng tiến độ; các trụ sở còn lại đang trong quá trình lập dự án, phê duyệt thiết kế kỹ thuật và dự toán làm cơ sở triển khai thi công.

Dự án thành phần 2: phần xây dựng đáp ứng tiến độ; đang triển khai lựa chọn gói thầu thiết bị chuyên ngành quản lý bay;

Dự án thành phần 3: gói thầu nhà ga hành khách đang thi công phần bê tông cốt thép bảo đảm tiến độ yêu cầu và phấn đấu đến tháng 9/2024 chuyển sang lắp dựng kết cấu thép mái; các gói thầu đường cất hạ cánh, tuyến giao thông kết nối đang triển khai đáp ứng tiến độ đề ra;

Dự án thành phần 4 đang triển khai các thủ tục lựa chọn nhà đầu tư. Dự án nhà ga hành khách T3 Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất đang triển khai thi công bám sát tiến độ đề ra; Dự án Bến Lức-Long Thành thi công đạt 79% giá trị hợp đồng, còn gói thầu J3-1 chưa chọn được nhà thầu do vướng mắc liên quan đến điều kiện ràng buộc nhà thầu của Hiệp định vay.