Nếu chúng ta có thể hít thở oxy tinh khiết 100% trong không khí, liệu điều đó có gây hại không?

Đây chắc chắn là thắc mắc của nhiều người và câu trả lời hóa ra rất đơn giản.

Con người cần oxy để duy trì sự sống. Nhưng bầu khí quyển của Trái đất được tạo thành từ khoảng 78% nitơ, 21% oxy và một lượng nhỏ của các nguyên tố khác, bao gồm cả hơi nước.

Vì vậy, bạn đã bao giờ tự hỏi liệu hít thở 100% oxy có tốt cho cơ thể không? Câu trả lời ngắn gọn là KHÔNG.

Oxy tinh khiết thực sự có thể gây hại và đôi khi thậm chí là độc hại. Để hiểu tại sao, trước tiên chúng ta hãy giải thích chi tiết về cách hoạt động của phổi.

Phổi của bạn được tạo thành từ một loạt các ống dài phân nhánh từ mũi và miệng (từ khí quản đến phế quản đến tiểu phế quản) và kết thúc bằng các túi khí nhỏ có thành mỏng gọi là phế nang.

Bao quanh mỗi phế nang là các mạch máu nhỏ, thành mỏng gọi là mao mạch phổi. Giữa các mao mạch và phế nang là một bức tường mỏng (dày khoảng 0,5 micron) để các khí khác nhau (oxy, carbon dioxide và nitơ) đi qua.

Khi bạn hít vào, các phế nang nở ra và hấp thụ oxy. Do nồng độ oxy tập trung ở mức cao trong phế nang nhưng thấp khi ở trong máu đi qua mao mạch phổi, oxy sẽ khuếch tán từ không khí vào máu.

Tương tự như vậy, nồng độ CO2 trong máu đi vào mao mạch cao hơn so với trong không khí ở phế nang, CO2 sẽ đi từ máu đến phế nang. Nồng độ nitơ trong máu và không khí trong phế nang là như nhau. Các khí trao đổi qua thành phế nang và không khí bên trong phế nang thường thiếu oxy và giàu carbon dioxide. Khi bạn thở ra, bạn thở ra không khí có nhiều carbon dioxide và ít oxy.

Vậy điều gì sẽ xảy ra nếu bạn hít thở oxy tinh khiết 100% ?

Đó là điều không hề tốt và chắc chắn là như vậy. Hít thở 100% oxy ở áp suất bình thường có thể gây ngộ độc oxy cấp tính, dẫn đến các triệu chứng dưới đây:

- Tràn dịch trong phổi, tăng thông khí hoặc thở gấp

- Đau ngực, nóng rát nhẹ khi hít vào và ho không kiểm soát được (đôi khi có máu)

- Các thay đổi về thị giác như mờ mắt và hiệu ứng tầm nhìn hình ống

- Nhức đầu, chóng mặt và mất phương hướng

- Các phế nang bị thu hẹp, một tình trạng gọi là xẹp phổi dẫn đến phù phổi

- Sốt

- Cận thị và hình thành đục thủy tinh thể

Tuy nhiên, các phi hành gia trong chương trình Gemini và Apollo hít thở nguồn không khí tinh khiết chứa tới 100% oxy ở áp suất giảm trong tối đa hai tuần nhưng không gặp vấn đề gì.

Bạn sẽ không cần phải lo lắng về việc hít thở lượng oxy tinh khiết 100% ngoại trừ một số trường hợp hiếm hoi. Một số thiết bị lặn với bình dưỡng khí - F.R.O.G.S. (hệ thống khí oxy đầy đủ) cung cấp nguồn oxy tinh khiết 100% phục vụ cho việc lặn dưới nước và sử dụng cho các lực lượng đặc biệt. Ngoài ra những người được điều trì trong buồng tăng áp hoặc bị ngộ độc CO2 cấp tính có thể dùng nguồn oxy tinh khiết 100% này nhưng tất nhiên sẽ cần được theo dõi cẩn thận trong quá trình điều trị.

Vì vậy, trừ khi bạn rơi vào những tình huống như trên bạn mới cần đến oxy tinh khiết 100%. Còn không bạn chỉ đang hít thở sự pha trộn hoàn hảo giữa nitơ và oxy để duy trì sự sống.