Mỹ tạm thời khôi phục quyền lưu trú hợp pháp cho sinh viên quốc tế

Các nhóm đại học cảnh báo việc hủy bỏ hàng loạt quyền lưu trú pháp lý của sinh viên quốc tế có thể làm giảm sức hấp dẫn của nền giáo dục Mỹ, vốn đóng góp 44 tỷ USD cho kinh tế nước này trong năm 2024.

Ngày 25/4, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo tạm thời khôi phục tình trạng lưu trú hợp pháp cho hàng trăm sinh viên quốc tế, trong lúc xây dựng chính sách mới liên quan đến việc quản lý hồ sơ sinh viên nước ngoài.

Việc mất tình trạng lưu trú hợp pháp khiến nhiều sinh viên đối mặt với nguy cơ bị bắt, giam giữ hoặc trục xuất.

Quyết định trên được công bố trong phiên điều trần tại Boston - nơi tòa án đang xem xét hàng loạt vụ kiện của sinh viên quốc tế phản đối việc bị xóa tên khỏi Hệ thống Thông tin sinh viên và khách trao đổi (SEVIS) - có chức năng quản lý tình trạng lưu trú, học tập của sinh viên quốc tế trong suốt thời gian họ ở Mỹ.

Cụ thể, trong một email gửi đến các thẩm phán phụ trách những vụ kiện tương tự, Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) cho biết đang xây dựng chính sách mới nhằm thiết lập khuôn khổ rõ ràng cho việc xử lý các trường hợp chấm dứt hồ sơ SEVIS.

Cho đến khi chính sách đó được ban hành, ICE sẽ duy trì hoặc khôi phục trạng thái hoạt động của hồ sơ SEVIS đối với các nguyên đơn.

Trong văn bản gửi tòa án vào cuối ngày 25/4, Bộ Tư pháp Mỹ xác nhận việc khôi phục hồ sơ SEVIS áp dụng không chỉ với những sinh viên đã khởi kiện mà còn với những người chưa khởi kiện chính phủ.

Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ An ninh Nội địa, bà Tricia McLaughlin, nhấn mạnh cơ quan này không thay đổi lập trường về việc thu hồi thị thực, mà chỉ khôi phục quyền truy cập SEVIS “cho những người chưa bị thu hồi visa.”

Bộ An ninh Nội địa hiện đang giám sát ICE.

Tại Mỹ, thị thực và SEVIS là hai khái niệm riêng biệt nhưng liên quan đến tình trạng lưu trú hợp pháp của sinh viên quốc tế. thị thực là giấy phép do Bộ Ngoại giao Mỹ cấp, cho phép người nước ngoài được nhập cảnh vào Mỹ với mục đích cụ thể, như du học (thị thực F-1) hoặc trao đổi (thị thực J-1).

Trong khi đó, SEVIS là cơ sở dữ liệu điện tử do ICE, đơn vị thuộc Bộ An ninh Nội địa quản lý, ghi nhận và theo dõi tình trạng lưu trú, học tập của sinh viên quốc tế trong suốt thời gian họ ở Mỹ.

Một sinh viên có thể còn hiệu lực thị thực nhưng mất tình trạng hợp pháp nếu hồ sơ SEVIS bị xóa hoặc đóng, dẫn đến nguy cơ bị trục xuất ngay cả khi chưa hết hạn thị thực.

Theo Hiệp hội Luật sư Di trú Mỹ, kể từ khi Tổng thống Trump nhậm chức ngày 20/1, hồ sơ của hơn 4.700 sinh viên đã bị ICE xóa khỏi SEVIS.

Hệ thống này theo dõi việc tuân thủ các điều kiện thị thực, địa chỉ lưu trú và quá trình học tập của sinh viên. Để duy trì hồ sơ SEVIS, sinh viên phải tuân thủ quy định về giới hạn việc làm và không vi phạm pháp luật.

Trong các văn bản gửi tòa án, chính quyền Mỹ lập luận rằng họ có thể chấm dứt tình trạng hợp pháp của sinh viên nếu họ xuất hiện trong kết quả tra cứu hồ sơ tội phạm.

Tuy nhiên, hàng trăm sinh viên trong các vụ kiện gần đây cho biết hồ sơ của họ bị xóa dù chỉ liên quan đến cáo buộc nhỏ hoặc đã được bác bỏ. Trong khi đó, theo quy định, chỉ có thể chấm dứt tình trạng lưu trú nếu sinh viên bị kết án các tội nghiêm trọng.

Các nhóm đại học cảnh báo rằng việc hủy bỏ hàng loạt quyền lưu trú pháp lý như vậy gây lo ngại trong cộng đồng sinh viên quốc tế, có thể làm giảm sức hấp dẫn của nền giáo dục Mỹ, vốn thu hút hơn 1,1 triệu sinh viên quốc tế và đóng góp khoảng 44 tỷ USD cho nền kinh tế Mỹ trong năm 2024.

Nhiều trường đại học tại Mỹ đã chủ động hỗ trợ sinh viên quốc tế, khuyên các em thuê luật sư, tiếp tục theo học và tìm giải pháp hoàn tất chương trình.

Một số trường như Đại học George Mason, Đại học California và Đại học Duke cũng khuyến cáo sinh viên hạn chế rời khỏi Mỹ trong kỳ nghỉ hè để tránh rủi ro không được phép nhập cảnh trở lại.

Trong các vụ kiện liên quan việc bị xóa hồ sơ SEVIS, các thẩm phán liên bang đã ban hành hơn 200 lệnh cấm tạm thời, nhằm ngăn chính quyền Mỹ thực thi các biện pháp cưỡng chế đối với sinh viên trong thời gian giải quyết tranh chấp./.