Kính thực tế ảo VR có hại cho mắt của bạn không?

Kính thực tế ảo đang ngày càng phổ biến cho việc chơi game. Tương lai của loại thiết bị này được cho là rộng mở, với sự gia tăng của các môi trường Metaverse và các thực tế ảo khác xuất hiện. VR đang trên một quỹ đạo sẽ xác định lại cuộc sống hàng ngày của chúng ta, giống như cách mà Internet đã làm. Một màn hình gắn trên đầu bao phủ cả phần mắt của người dùng đang là mối quan tâm lớn nhất của nhiều người ở thời điểm hiện tại, liệu rằng những công nghệ được cho là tiên tiến này có thể ảnh hưởng đến mắt của họ như thế nào? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu qua bài viết này.

Thực tế ảo hoạt động như thế nào?

VR đã xuất hiện từ những năm 1960, thực tế ảo ban đầu không phải là kỹ thuật số và chỉ nhằm mục đích thay đổi trải nghiệm hình ảnh hiện tại của bạn. Chúng ở dạng gần gũi hơn như các bức tranh toàn cảnh, các buổi chiếu điện ảnh và các bức ảnh lập thể.

Khi chúng ta nói đến khái niệm "thực tế ảo" ở hiện tại, có nghĩa là chúng ta đang nói đến một thế giới 3 chiều thực tế và tương tác được tạo ra và trải nghiệm thông qua việc sử dụng công nghệ máy tính. Ở đây, mỗi người tham gia có thể khám phá và tương tác với thế giới này khi ở trong đó, trải nghiệm ảo giác về thể chất và tinh thần ở đó.

Một hệ thống thực tế ảo thường bao gồm:

- Màn hình gắn trên đầu hoặc tai nghe VR trông giống như tấm che mặt hàn.

- Máy tính hoặc Smartphone sử dụng phần mềm để tạo ra thực tế 3D

- Cáp, thường là HDMI hoặc cáp USB-C, kết nối tai nghe của bạn với máy tính hoặc điện thoại thông minh

- Một số loại hệ thống theo dõi đầu vào giám sát chuyển động của đầu và tay, bao gồm cảm biến và phản hồi xúc giác.

Mục tiêu chính là bất kỳ một hệ thống VR nào đều hướng tới là mô phỏng trải nghiệm nghe nhìn ảo và sống động. Công nghệ hiển thị chính của nó là kính thực tế ảo tạo ra môi trường ba chiều.

Mỗi chiếc kính thực tế ảo đều có hai màn hình, mỗi màn hình cho mỗi mắt và tạo ra hiệu ứng lập thể mang đến cho người dùng ảo giác về chiều sâu. Màn hình được điều chỉnh bằng thấu kính lấy nét tự động dựa trên từng chuyển động hoặc vị trí của mắt. Đây cũng chính là nguyên nguyên nhân khiến nhiều người dùng lo lắng.

Những tác động có thể xảy ra của VR đối với mắt của bạn

Rất nhiều tiến bộ trong công nghệ có những mặt hạn chế của họ, chẳng hạn mạng xã hội rất tốt để giao tiếp, nhưng nó gây ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần, tiền điện tử đang tạo ra cơ hội để hòa nhập tài chính, nhưng nó lại ảnh hưởng xấu đến môi trường. Và kính thực tế ảo cũng không phải ngoại lệ.

Bởi vì hầu hết những người dùng VR đều sử dụng nó lâu dài, càng làm tăng lên những mối lo ngại. Một số người thậm chí đã báo cáo về những tác dụng phụ tiêu cực sau khi sử dụng VR trong một thời gian ngắn. VR đã thay đổi nhận thức bình thường của chúng ta về mọi thứ xung quanh bằng cách đánh lừa cả giác quan và não bộ của chúng ta cùng một lúc. Đối với các ngữ cảnh, khi mắt chúng ta cố gắng tập trung vào một thứ gì đó, các cơ sẽ điều chỉnh vị trí của nó và sau đó tập trung các thấu kính vào vật thể đó, điều này sẽ giúp bộ não của bạn giải thích những gì bạn đang nhìn. Trong môi trường thực tế ảo, mắt của bạn luôn cố định vào một điểm trong khi cố gắng hội tụ và phân kỳ đối với các vật thể có khoảng cách khác nhau. Khi bạn sử dụng VR, sự khác biệt này trong cách hoạt động của mắt có thể gây ra nhiều vấn đề sau:

1. Mỏi mắt hoặc căng mắt

Mỏi hoặc căng mắt là một trong những tình trạng được người dùng kính thực tế ảo phàn nào. Nguyên nhân chính của điều này xuất phát từ cách não bộ xử lý hình ảnh khi sử dụng kính thực tế ảo thiếu tự nhiên. Con người tự nhiên có trường nhìn khoảng 200 độ và hầu hết các loại kính VR được chế tạo với trường nhìn nhỏ hơn.

Ngoài ra thay vì chế độ xem khúc xạ rộng, tiêu điểm nằm trên màn hình có pixel gần với mắt. Sự chênh lệch này khiến mắt người khó xác định vị trí của vật thể hơn, gây thêm căng thẳng cho mắt. Tuy nhiên, vấn đề mỏi mắt thường không được cho là tình trạng nghiêm trọng hay có thể gây ra những tổn thương vĩnh viễn nào cho mắt. Học viện Nhãn khoa Hoa Kỳ khuyên bạn nên nghỉ giải lao sau một buổi thực hành VR khi bạn bắt đầu cảm thấy mỏi mắt.

2. Bệnh chuyển động do thị giác gây ra

Bệnh chuyển động thị giác còn được gọi là chứng "say mạng", nó cũng rất phổ biến đối với những người đã bị say tàu xe hoặc chóng mặt. Nó xảy ra khi bộ não của bạn nhận được một kích thích mà cơ thể của bạn đang di chuyển trong khi bạn thực sự đang đứng yên. Chẳng hạn: khi bạn đang xem một cảnh chạy nhanh trong phiên VR của mình, nó có thể đánh lừa bộ não của bạn tin rằng bạn đang thực sự chạy. Điều này thường gây ra sự mất phương hướng cảm giác vì mất nhận thấy bạn đang chạy trong khi tai trong và cơ thể phát hiện bạn đang đứng yên. Những cảnh VR liên quan đến chuyển động nhanh hoặc rơi từ độ cao có thể gây say tàu xe nghiêm trọng.

3. Tình trạng chóng mặt

Sự cân bằng của bạn sẽ được kiểm soát bởi một hệ thống gọi là tiền đình - một bộ máy cảm giác trong tai trong của bạn để đảm bảo cơ thể bạn duy trì trạng thái cân bằng. Tuy nhiên, việc đeo kính thực tế ảo có thể làm nhầm lẫn các tín hiệu này. Kính thực tế ảo có thể khiến bộ não của chúng ta tiếp nhận các tín hiệu cảm giác này trong trạng thái hỗn loạn và khó hiểu. Chẳng hạn như khi mắt bạn nhìn thấy bạn đang chạy nhưng đầu vẫn đứng yên. Sự khác biệt đó làm mất thăng bằng trong cơ thể, khiến bạn chóng mặt.

4. Co giật mắt hoặc cơ

Mắt tiếp xúc lâu với sự chuyển đổi và những chuyển động ánh sáng liên tục đều có thể gây hại. Trong hầu hết các mô phỏng VR ánh sáng và chuyển động thay đổi nhanh chóng, đòi hỏi cơ mắt cũng phải điều chỉnh nhanh, nếu tình trạng này diễn ra trong thời gian dài có thể gây hại cho các cơ mắt do làm cho chúng khó nằm yên.

Kính thực tế ảo có bất kỳ lợi ích nào không?

Mặc dù phần lớn những thông tin về thực tế ảo và tai nghe VR mà chúng ta nghe được đều là tiêu cực, nhưng chúng vẫn mang đến một số lợi ích tiềm năng cho mắt, bao gồm:

- Kính thực tế ảo giúp những người bị nhược thị có thể cải thiện thị lực.

- VR giúp hát hiện sớm các vấn đề về mắt, đặc biệt là ở trẻ em, sau đó có thể được điều trị bằng kính điều chỉnh.

- Giúp cải thiện khả năng phối hợp giữa tay và mắt, đặc biệt đối với những công việc yêu cầu nó.

- VR có thể là một công cụ đào tạo hữu ích cho đôi mắt của những người có khả năng nhận biết độ sâu kém và bị cận thị.

Không thể phủ nhận thực tế ảo là một trải nghiệm mới thú vị cho tất cả chúng ta, và không phải tất cả những gì chúng mang lại đều là u ám. Hiện các nhà phát triển vẫn đang thực hiện những cải tiến để giảm thiểu các tác động tiêu cực đến mắt của chúng ta. Điển hình như các kính thực tế ảo cao cấp như Oculus Quest 2 có thấu kính tráng giúp giảm ánh sáng xanh và giảm thiểu mỏi mắt.

Tóm lại, mặc dù có vẫn tồn tại song song những lợi ích và hạn chế, nhưng khi được hoàn thiện, tiềm năng để nó trở thành một công nghệ tiên phong của thời đại là rất lớn. Điều quan trọng nhất vẫn là cách chúng ta sử dụng nó một cách điều độ để tự bảo vệ mình, vì rõ ràng sử dụng nó lâu dài là có hại.