Kinh doanh theo "trend": Coi chừng "sớm nở tối tàn"

Trong dòng chảy của cuộc sống hiện đại, ngoài công việc chính, nhiều bạn trẻ năng động nắm bắt thời cơ, đu "trend" kinh doanh các mặt hàng theo trend. Nhưng cần thận trọng bởi để thành công thì không hề đơn giản, thậm chí có thể nếm "trái đắng".

Kinh doanh "bắt trend"

Kinh doanh theo “trend” (xu hướng) được hiểu là kinh doanh thuận theo xu hướng, xu thế để đa dạng hóa, mở rộng kinh doanh. Gần đây, kinh doanh theo “trend” sớm đã thành trào lưu, xu thế mới trong việc phát triển kinh tế. Ở đô thị lớn trong tỉnh như Hạ Long thì loại hình kinh doanh này hiện tại đang nở rộ ở tất cả loại hình kinh tế từ dịch vụ, nhà hàng ăn uống, quán cà phê...

Từ giữa năm nay, một loại đồ uống, món ăn hot như cà phê muối và trà mãng cầu, gỏi gà măng cụt tạo nên cơn sốt, hiệu ứng cực mạnh trên hầu hết nền tảng mạng xã hội như Facebook, Tiktok… Cũng từ đây, những món ăn, đồ uống trên được nhiều cửa hàng thêm vào menu các quán hay như món gỏi gà măng cụt tạo nên cơn sốt khiến đơn hàng măng cụt tăng chóng mặt, giá măng cụt xanh được đẩy lên vài trăm nghìn/kg.

Có thể thấy, cùng sự phát triển của mạng xã hội, những món ăn rất dễ trở thành phong trào. Theo các chuyên gia, những sản phẩm theo trend có thể mang về doanh thu tăng đột biến cho doanh nghiệp và cơ sở kinh doanh. Còn nhớ khi bánh đồng xu lần đầu tiên được mở bán tại Hạ Long, nhiều cửa hàng có lượt khách xếp hàng dài chờ đến lượt.

Thực khách có phần tò mò, có phần muốn “bắt trend” thưởng thức loại bánh đang “làm mưa làm gió” trên mạng xã hội những ngày qua. Hay, vào dịp hè vừa qua, khi gỏi gà măng cụt gây “bão” mạng xã hội, nhiều cửa hàng hoa quả cũng tận dụng thời cơ, nhập măng cụt xanh về bán với giá dao động từ 100.000đ/kg đến vài ba trăm nghìn/kg. Nhiều hộ kinh doanh nhanh chóng nắm bắt xu thế cũng mang về khoản lợi nhuận đáng kể.

Kinh doanh theo “trend”, “thuận nước đẩy thuyền” là sự học hỏi sáng tạo của người làm kinh doanh. Nhiều quán cà phê tại Hạ Long theo thị hiếu người tiêu dùng mà tổ chức thêm nhiều buổi biểu diễn âm nhạc, chương trình văn nghệ. Một ví dụ: Quán cà phê Đồi mặt trời (phường Hòn Gai, TP Hạ Long) hiện nay đang dần trở thành điểm hẹn âm nhạc cùng nhiều chương trình văn hóa nghệ thuật hấp dẫn.

Thế nhưng đu theo "trend" không hề đơn giản và không phải lúc nào cũng thuận lợi. Còn nhớ thời gian trước khi trào lưu phát triển các nhà hàng sân bia đang bùng lên mạnh mẽ. Vì muốn có thêm nguồn thu, tận dụng mối quan hệ xã hội, bạn tôi, anh Nguyễn Văn H (TP Hạ Long) công tác ở một cơ quan nhà nước, mạnh dạn chung số tiền tiết kiệm với bạn mở sân bia. Nhờ mối quan hệ công việc, xã hội nhiều và bởi anh cũng chính là "dân nhậu” thứ thiệt, thời gian đầu quán khá đông khách, thu lãi cả chục triệu đồng/ngày.

Thế nhưng theo xu hướng, quán cỏ, sân bia mọc lên như nấm dọc khu vực đường bao biển. Cùng với bận rộn không quản lý được, quán của H vắng khách dần. Doanh thu sụt giảm, khiến các “cổ đông” phải tính phương án chuyển hướng kinh doanh.

Tương tự, một đồng nghiệp của tôi cũng rất nhạy bén với thị trường, ham mê kinh doanh. Trước đó đón đầu xu hướng, Trần Thanh T cũng đã mở quán cà phê, tuy không thành công mấy. Chừng 2 - 3 năm trước nở rộ xu hướng mở quán nướng, T cùng bạn bè cũng chung vốn mở quán. Ban đầu lượng khách khá đông, thường "full” bàn đặc biệt dịp cuối tuần. Tuy nhiên chỉ sau một thời gian ngắn, mô hình quán của T nhanh chóng được sao chép khi 2-3 quán nướng mọc quanh đó, khiến công việc kinh doanh của T và bạn bè suy giảm, bết bát.

Gần đây nhất, dễ thấy, xu hướng kinh doanh xe hoa cho du khách chụp ảnh thường xuất hiện ở một số địa điểm trung tâm TP Hạ Long. Chị Tống Thị Hảo (phường Quảng Yên, TX Quảng Yên) một trong những người đầu tiên trải nghiệm cách làm này. Ban đầu, khách vào nườm nượp từ sáng tới tối, thu về cả triệu đồng/ngày. Chị Hảo cho biết: Ban đầu dù vất vả nhưng doanh thu cũng khá. Tuy nhiên, do yếu tố theo thời điểm, theo mùa, càng về sau càng ít khách, xuất hiện vài xe hoa copy cách làm xuất hiện cạnh tranh nên xe hoa phải dẹp dần. Có lẽ sẽ thiệt hai cả chục triệu đồng nhưng may mắn bởi đa phần hoa đều do nhà tôi ở Quảng Yên trồng được, gửi ra Hạ Long.

Cẩn trọng với "làn gió lạ”

Kinh doanh theo trào lưu là loại hình kinh doanh kiếm tiền nhanh, nhưng có một thực tế cho thấy không phải ai cũng thành công ở loại hình này. Theo anh Phạm Quang Tùng, Chủ tịch CLB Khởi nghiệp Quảng Ninh thì hình thức kinh doanh này đạt ưu điểm lớn khi nhanh nhạy nắm bắt, đáp ứng đúng thị hiếu của người tiêu dùng. Tuy nhiên, người khởi nghiệp không thể "ngủ quên trên chiến thắng" và cần có kế hoạch, phương án cụ thể để sản phẩm được cải tiến, có lợi thế và định hướng về sau. Đây là bài học mà bất cứ bạn trẻ bước vào khởi nghiệp dù lớn hay nhỏ đều cần phải tính toán, giải quyết được.

Quả thật, cũng theo phân tích của các chuyên gia, việc nắm bắt xu thế là sự học hỏi đúng, tạo nên được hình thức kinh doanh mới đem về nguồn lợi nhuận nhất định ở thời điểm ban đầu. Nhưng từ giai đoạn thoái trào, người kinh doanh nên tự sáng tạo tìm cho mình con đường đi thích hợp để biến xu thế thành đòn bẩy, động lực phát triển những giá trị về sau. Có như thế, hình thức kinh doanh này mới thực sự đem lại lợi nhuận và tồn tại được dài lâu. 

Tuy nhiên, trên thực tế, không phải ai cũng nắm bắt và thành công dễ dàng vậy. Khác với cảnh nhộn nhịp, chỉ cần đi qua quán bánh đồng xu phường Giếng Đáy (đoạn rẽ lên cầu Tình Yêu, phường Giếng Đáy), chỉ hơn 100m nhưng đã có đến 2 quán bánh ngọt bán loại bánh “trend” này. Chỉ gần 2 tháng trước, từ sáng đến chiều khách nườm nượp mua bánh, có người còn phải xếp hàng đợi đến lượt. Nhưng hiện nay, mỗi ngày chỉ bán theo kiểu “cầm chừng”.

Tình trạng kinh doanh “sớm nở, tối tàn” còn bắt gặp ở nhiều thương hiệu nổi tiếng như mì cay 7 cấp độ. Có thời điểm đây là những tiệm ăn vặt gây "sốt" của giới trẻ. Bạn trẻ nào chưa check-in ở đây thì như đang bỏ lỡ “điểm đến của tuổi trẻ”. Nhiều cửa hàng được mở ở nhiều địa điểm khác nhau. Nhưng hiện tại, tình trạng kinh doanh ế ẩm, nhiều cửa hàng trong hệ thống đóng cửa. Dễ nhận thấy, người tiêu dùng đôi khi cũng chỉ “thử” theo xu hướng. Nếu không tạo được điểm nhấn, tạo được sự khác biệt thì loại hình kinh doanh nhanh chóng thất bại.

Cùng sự phát triển của mạng xã hội, những món ăn rất dễ trở thành phong trào, nhưng chỉ sau một thời gian ngắn đều dần "hạ nhiệt". Cơn sóng trào lưu tràn qua, chỉ một số ít cửa hàng kinh doanh có thể tồn tại. Đối với những hộ kinh doanh nhỏ lẻ, đầu tư ít thì còn có “lãi” sau khi cơn bão “trend” đi qua. Nhưng với các cửa hàng hay hệ thống cửa hàng, được đầu tư quy mô thì lợi nhuận ban đầu đưa lại từ bắt trend không thể gánh được chi phí đầu tư ban đầu đã bỏ ra. Việc kinh doanh theo trào lưu có thể kiếm lời rất nhanh nhưng không phải ai cũng thành công thậm chí đưa lại nhiều kết cục tồi.

Nhắc tới đây, tôi còn nhớ, nhưng người bạn tôi, anh H và T đã phải nếm thất bại khi không thể cạnh tranh với các đối thủ mở sau, copy và cải tiến mô hình kinh doanh cùng nhiều khuyến mại hấp dẫn cho du khách. Kết quả, sân bia và quán nướng khởi nghiệp của 2 người đã thất bại, phải thanh lý, tiêu tán toàn bộ số tiền tiết kiệm cùng khoản nợ lên tới 200-300 triệu còn phải đi vay nợ...!

Tuy vậy, không phải cơ sở kinh doanh theo xu hướng nào cũng nhanh chóng rơi vào tình trạng “sớm nở, tối tàn”. Nhiều hộ kinh doanh bên cạnh việc nắm bắt xu thế, tận dụng những lợi thế, giá trị riêng có để tạo nên những điểm khác biệt. Đơn cử phải nói đến quán cà phê như Đồi mặt trời (phường Hòn Gai), Thông zeo (phường Bãi Cháy)… thường xuyên tổ chức được các đêm nhạc của ca sỹ nổi tiếng, các buổi trình diễn, biểu diễn xiếc... Mỗi chương trình lại có sự khác biệt. Chính điều này đã đưa những điểm đến này luôn “hot” đối với khách hàng.

Do đó, theo các chuyên gia tư vấn, muốn kinh doanh thành công một món theo trend thì phải biết thẩm định xu hướng đó kéo dài bao lâu. Đồng thời, hãy chọn những trào lưu tạo ra giá trị vượt trội, mang lại lợi ích vật chất, rõ ràng cho người tiêu dùng.