Kiến tạo nền hải quan thông minh

Trước yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới và với khối lượng công việc ngày càng nhiều, Cục Hải quan tỉnh xác định năm 2025 tiếp tục hiện đại hóa công tác quản lý hải quan để tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp.

Năm 2024, Cục Hải quan tỉnh vượt mốc thu ngân sách kỷ lục trên 17.000 tỷ đồng, là một trong 10 đơn vị có tổng kim ngạch XNK hàng hóa cao nhất năm 2024 trong toàn Tổng Cục; có 2.046 doanh nghiệp làm thủ tục qua địa bàn, tăng 30% so với năm 2023. Hệ thống VNACCS/VCIS đã thực hiện thủ tục cho trên 160.000 tờ khai (tăng 20% so với năm 2023).

Để giải quyết số tờ khai tăng cao kỷ lục như trên, Cục Hải quan tỉnh chỉ đạo các đơn vị tổ chức thực hiện có hiệu quả các hoạt động nghiệp vụ trên 20 hệ thống phần mềm ứng dụng trong việc thực hiện thủ tục hải quan và quản lý hải quan. Cục Hải quan tỉnh đã triển khai Hệ thống dịch vụ công trực tuyến toàn trình; hệ thống một cửa quốc gia; hệ thống một cửa ASEAN để giải quyết thủ tục xuất khẩu, nhập khẩu đối với hàng hóa, thủ tục xuất cảnh, nhập cảnh đối với phương tiện vận tải cũng như các TTHC phát sinh trong hoạt động quản lý nhà nước về hải quan.

Việc ứng dụng triệt để CNTT đảm bảo 100% tờ khai được thực hiện thu thuế qua Hệ thống ngân hàng điện tử 24/7. Công tác quản lý rủi ro đạt hiệu quả cao với tỷ lệ phân luồng đỏ giảm (tỷ lệ phân luồng đỏ là 4,06% vượt chỉ tiêu kế hoạch giao), tỷ lệ phát hiện vi phạm tăng so với các năm trước.

Bà Vũ Thị Chúc, Giám đốc Công ty TNHH MTV MOCHI, cho biết: Thủ tục hải quan giữa cơ quan hải quan và doanh nghiệp thực hiện hoàn toàn trên môi trường số, thời gian thông quan cho các tờ khai nhanh chóng và mọi giải đáp cũng được phản hồi nhanh chóng qua môi trường mạng, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, thời gian.

Theo Kế hoạch chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 của ngành, Cục Hải quan Quảng Ninh đặt mục tiêu chuyển đổi số trong hoạt động nghiệp vụ hải quan toàn diện, đồng bộ với chuyển đổi số của doanh nghiệp theo hướng tập trung hóa, hiện đại hóa, tự động hóa công tác quản lý điều hành nghiệp vụ hải quan, công tác tham mưu, thực thi nghiệp vụ kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan. Trong năm 2025, các quy trình quản lý điều hành tập trung hóa, tự động hóa ở mức cao nhất. Các lĩnh vực nghiệp vụ được tích hợp liên thông, giảm tối đa tỷ lệ kiểm tra trong quá trình thông quan, hướng tới mô hình “Hải quan không giấy tờ”. Cục cũng đầu tư trang thiết bị hiện đại để tăng cường kiểm tra trước và sau thông quan, giảm sự can thiệp trực tiếp của con người, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả.

Mặc dù việc tổ chức triển khai công tác cải cách, phát triển hiện đại hoá của Cục Hải quan tỉnh được đánh giá là điểm sáng trong toàn ngành, tuy nhiên trong quá trình triển khai Cục cũng rà soát và nhận thấy vẫn còn một số vướng mắc do còn phụ thuộc vào lộ trình triển khai của Tổng cục Hải quan, như: Xây dựng cơ sở dữ liệu lớn về doanh nghiệp là đối tượng kiểm tra sau thông quan theo địa bàn, lĩnh vực; hoàn thành 100% số hóa, ký số và lưu trữ điện tử đối với hồ sơ, giấy tờ, kết quả giải quyết TTHC; phấn đấu 100% hồ sơ nghiệp vụ kiểm soát hải quan cơ bản được chuyển sang dữ liệu điện tử, tiến tới số hoá; xây dựng mô hình cửa khẩu số áp dụng thí điểm tại cửa khẩu cầu Bắc Luân II theo lộ trình của Tổng cục Hải quan; công cụ làm việc, cộng tác trên môi trường số và tỷ lệ nền tảng điện toán đám mây được triển khai đạt 70%; quản lý nợ thuế được thực hiện hoàn toàn theo phương thức điện tử với phương pháp quản lý hiện đại…

Để hoàn thành các chỉ tiêu đã đề ra, Cục Hải quan tỉnh đã báo cáo, đề xuất Tổng cục Hải quan những giải pháp tháo gỡ, như: Tổng cục Hải quan sớm tổ chức rà soát, đề xuất sửa đổi bổ sung Luật Hải quan năm 2014 (sau 10 năm triển khai) để đảm bảo cơ sở pháp lý cho công tác cải cách, hiện đại hóa hải quan trong tình hình mới, nhất là cơ sở pháp lý cho việc phát triển hải quan số, hải quan thông minh gắn với việc kiện toàn mô hình tổ chức hải quan mới.