Khám phá rừng trên đảo Trà Ngọ

Trà Ngọ là đảo đá lớn nhất trong hệ thống 40 đảo đá của Vườn quốc gia Bái Tử Long. Đảo rộng 1.045ha, có địa hình núi đá vôi xen kẽ núi đất với các hang động, rừng trên núi đá vôi và núi đất, hệ sinh thái rừng ngập mặn độc đáo trong các tùng áng cùng các hệ sinh thái biển đa dạng, đều còn giữ được vẻ nguyên sơ của cảnh quan tự nhiên.

Có hai cung đường mòn giúp bạn khám phá toàn bộ thiên nhiên trên đảo Trà Ngọ. Cung đường thứ nhất là đi theo lối từ vụng Trà Thần xuyên từ phía Tây sang phía Đông đảo, tới Trạm kiểm lâm Cái Lim và cung đường thứ hai là từ Trạm kiểm lâm tới thung áng Cái Lim.

Khu vực vụng Trà Thần là một vụng biển thuộc phía Tây đảo, có nhiều đảo đá lớn, nhỏ với hình dáng khác nhau, nổi bật nhất là hình con thiên nga đá khổng lồ đang bơi lội giữa biển trời xanh biếc. Từ đây, du khách sẽ lên bờ để đi xuyên đảo. Dọc đường, du khách có thể ngắm nhìn những thung lũng nằm giữa núi đất và núi đá vôi với những quần thể thực vật rừng tự nhiên đa dạng, có nhiều loài cây quý hiếm và cây thuốc, như: Trai lý, Kim giao, Lát hoa, Lim xanh, Ngũ gia bì chân chim, Ngũ gia bì núi đá, Tuế Hạ Long, Tắc kè đá, Lông cu li, Trầu một lá... Độc đáo nhất là quần thể Kim giao núi đá với sức sống mạnh mẽ, bám vào vách đá dốc đứng để sinh trưởng và phát triển nơi đây.

Động vật trên đảo cũng rất phong phú, như Khỉ vàng, Sơn dương, một số loài chim quý như Hồng Hoàng, Cao cát bụng trắng, Cắt lớn, Diều Hoa Miến Điện…, tuy nhiên chúng khó thấy hơn và thường lẩn tránh khi phát hiện bóng dáng con người. Đặc biệt, nằm ở độ cao gần 100m so với mặt nước biển giữa vùng vịnh mênh mông nhưng đảo còn có một hồ nước ngọt, thường gọi là Ao Tiên, nơi các tiên nữ thường soi gương và làm đẹp trong chuyện kể của người dân địa phương.

Điểm cuối của đoạn đường mòn này chính là Trạm kiểm lâm Cái Lim. Cũng từ đây, du khách có thể đi bộ để khám phá rừng ngập mặn lâu niên trong áng Cái Lim hoặc đi tàu để khám phá hang Luồn - Cái Đé.

Quãng đường di chuyển tới áng Cái Lim tương đối gần, theo lối mòn dưới bóng cây to râm mát hay những rừng nứa rậm rạp đan cài vào nhau. Các cán bộ nơi đây cho hay, đảo Trà Ngọ có sự giao thoa giữa núi đất và núi đá nên ở Cái Lim có hiện tượng cây trên cạn đang thay thế dần cây ngập mặn do nền đất ngày càng nâng cao nhờ sự bồi tụ, rừng ngập mặn cũng không còn sự phân đới rõ rệt giữa các loài tiên phong và loài đến sau nữa.

Cái Lim có các loài cây ngập mặn phổ biến như: Mắm, Trang, Cóc, Sú, Vẹt, Đước, Tra biển, Na biển, Muống biển. Chúng sẽ khiến bạn thực sự ngạc nhiên với chiều cao lên tới cả chục mét, bộ rễ khoẻ mạnh ngoằn ngoèo toả rộng ra xung quanh rất độc đáo. Thật kỳ lạ khi biết bao loài cây, chỉ cần một lớp sóng biển tràn qua là đã héo rũ thì những loài cây ngập mặn lại có thể sống bình thản với vị mặn chát và sự xô đập của sóng biển như thế này. Quan sát trên cành và thân cây ngập mặn ở đây còn có một số loài phong lan, phổ biến hơn cả là phong lan vảy ốc bám xúm xít trên cây nom rất đặc biệt. Các nhà khoa học khẳng định, đây là một hiện tượng hi hữu, chưa từng thấy trên các khu rừng ngập mặn tại Việt Nam.

Đi xuyên qua rừng ngập mặn Cái Lim, bạn còn được chiêm ngưỡng những bụi lan lớn mọc cheo leo trên vách núi đá dựng đứng nơi đây trên đường tới khám phá hang Dơi ở cuối hành trình. Hang Dơi thường có hàng trăm con dơi bám trên trần hang, còn dưới mặt đất, bạn có thể thấy vô số vỏ ốc nước mặn mà theo các cán bộ ở đây cho hay, chúng là nguồn thức ăn của loài khỉ. Chúng mang vào hang, dùng đá đập vỡ vỏ ốc để ăn ruột. Đây cũng là nơi trú ẩn lý tưởng cho chúng những khi mưa gió, bão táp cũng như né tránh sự săn đuổi của kẻ thù trong tự nhiên.

Từ Trạm kiểm lâm Cái Lim để tới hang Luồn Cái Đé, du khách sẽ phải di chuyển bằng phương tiện thuỷ qua áng Cái Đé. Áng có chiều dài trên 500m, khi thủy triều lên cao tạo ra một lạch biển dài trong xanh, hai bên là những khu rừng sum suê trên núi đá vôi rất đẹp mắt. Hang Luồn Cái Đé là một hang động có quy mô lớn nhất đã được phát hiện cho đến nay trên vịnh Bái Tử Long, với chiều dài chừng 300 - 400m, xuyên qua lòng núi. Cửa hang bên trong thông với thung Cái Đé - một hồ nước mặn nằm giữa đảo đá vôi, với phần đảo nổi có rừng thường xanh che phủ, phần ngập nước có rừng ngập mặn tự nhiên rất hấp dẫn đối với các chuyên gia nghiên cứu về hệ sinh thái đất ngập nước cũng như du khách ưa thích khám phá thiên nhiên.

Cảnh quan đặc sắc, giá trị nổi bật, tuy nhiên với mục tiêu bảo tồn là chủ yếu, khu vực đảo Trà Ngọ nói riêng và Vườn quốc gia Bái Tử Long nói chung mới đón các đoàn khách báo chí và giới khoa học về tìm hiểu, nghiên cứu. Việc khai thác cho phát triển du lịch sinh thái, khám phá, nghỉ dưỡng nơi đây hiện vẫn cần thêm thời gian để đảm bảo các điều kiện theo quy định hiện hành.