Giám định ADN - Chứng cứ vật chất quan trọng phục vụ phá án

Mặc dù không trực tiếp điều tra, khám phá các vụ án, không trực tiếp truy bắt tội phạm, thế nhưng trong những năm qua, công tác giám định sinh học nói chung và giám định ADN nói riêng của lực lượng kỹ thuật hình sự đã khai thác triệt để các dấu vết tội phạm tại hiện trường, đưa ra bằng chứng vật chất quan trọng để khẳng định tội phạm, góp phần vào thành công của các chuyên án.

Tại Phòng Kỹ thuật hình sự (Công an tỉnh) có nhiều loại máy móc hiện đại được trang bị để phục vụ cho công tác giám định, như hệ thống thiết bị phục vụ công tác tách chiết gen, máy real time-PCR, máy nhân gen PCR, máy giải trình tự gen MISEQ-FGX, máy phân tích gen ABI-3500. Khi phóng viên có mặt ở phòng giám định gen, các giám định viên đang chăm chú thực hiện nhiệm vụ của mình.

Vừa hoàn tất thao tác kiểm tra 1 chiếc áo cũ trong tủ hút độc, đại úy Nguyễn Văn Duy, giám định viên Đội Khám nghiệm hiện trường, chia sẻ: Đây là mẫu vật trên thi thể nạn nhân đang trong quá trình phân huỷ được đồng nghiệp của chúng tôi thu tại hiện trường một vụ án trong thời tiết xấu, mưa nhiều ngày, nên việc phân tích ADN không thể thực hiện được nếu không xử lý trong tủ hút độc và các thiết bị chuyên dụng, trước khi tiến hành các thao tác tách chiết gen tiếp theo.

Với các giám định viên Đội Khám nghiệm hiện trường, việc hằng ngày phải tiếp xúc với các nguồn lây nhiễm, các vật dụng được tìm thấy trên người (hoặc thi thể) nạn nhân là vật chứng của các vụ án, nhưng đang trên đà phân huỷ... là chuyện thường tình. 

Thời gian làm việc, độ chính xác của các kết quả giám định chính là những áp lực mà các giám định viên luôn phải đối mặt trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. “Kết quả giám định sẽ là yếu tố cuối cùng khẳng định hành vi phạm tội của các đối tượng. Bởi thế, để phục vụ đắc lực cho quá trình điều tra, chúng tôi phải vừa nhanh chóng, vừa cẩn trọng, tỉ mỉ, không được để xảy ra bất cứ sai sót nào trong khâu chiết tách, phân tích mẫu ADN. Tuy nhiên, quá trình giám định phải được thực hiện đúng, đủ các công đoạn, tốc độ giám định còn phụ thuộc vào quy trình xử lý của máy móc, nhiều khi muốn nhanh hơn cũng không thể được" - Trung tá Nguyễn Khắc Đông, Phó đội trưởng Đội Khám nghiệm hiện trường, chia sẻ.

Điển hình là vụ giết chủ quán phun xăm thẩm mỹ ngày 17/7 vừa qua tại khu 3, phường Hải Hòa, TP Móng Cái. Vụ án xảy ra vào lúc nửa đêm, nạn nhân là người thuê trọ, hung thủ đã kịp trốn khỏi hiện trường sau khi gây án. Ngay sau khi có mặt tại hiện trường, qua xác minh ban đầu, lực lượng điều tra đã nắm bắt được một đối tượng sử dụng tài khoản zalo liên lạc với nạn nhân để thống nhất thời gian và địa điểm xăm hình. Dữ liệu camera tại nhà dân gần phòng trọ cho thấy hình ảnh nạn nhân bị đối tượng đuổi theo khi cố chạy ra khỏi phòng, sau đó gục ngã, lúc 0h22' ngày 17/7/2022.

Sau quá trình điều tra, xác minh, sàng lọc các đối tượng trên địa bàn, công an xác định đối tượng tình nghi là Choóng Văn Thắng, sinh ngày 23/3/2001, trú tại thôn Tiên Hải, xã Điền Xá, huyện Tiên Yên.

Tuy nhiên, phải đến khi có được kết quả giám định ADN và giám định ma túy, đối tượng mới cúi đầu thừa nhận hành vi phạm tội của mình. Cụ thể, kết quả giám định ADN đã phát hiện trên các đầu mẩu thuốc lá, trên miệng chai nước ngọt được tìm thấy tại phòng trọ của nạn nhân gửi giám định đều có dấu vết ADN của Choóng Văn Thắng. Ngoài ra, con dao thu được trên người Thắng gửi giám định cũng có máu của nạn nhân. Đồng thời, thông qua giám định ma tuý, đã tìm thấy 2 chất ma túy Methamphetamine trong mẫu nước tiểu của Choóng Văn Thắng. Vì nghiện ma tuý và thiếu tiền tiêu xài nên hung thủ đã lên kế hoạch tiếp cận nạn nhân vào thời điểm khuya vắng để giết người, cướp tài sản.

Thượng tá Nguyễn Quang Dũng, Trưởng phòng Kỹ thuật hình sự (Công an tỉnh) cho biết: Theo quy định tại Điều 87 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, kết luận giám định là nguồn chứng cứ vật chất quan trọng để chứng minh tội phạm. Các vụ việc giám định ADN có xu hướng tăng mạnh trong những năm gần đây, đã chứng minh vai trò quan trọng của công tác giám định nói chung, cũng như giám định ADN nói riêng trong công tác điều tra, khám phá các vụ án, đặc biệt các vụ án liên quan đến xâm phạm thân thể.