Động lực thúc đẩy Hamas bắt đầu trao trả con tin

Trả tự do cho 4 con tin đầu tiên trong hơn 220 người bị giam ở Gaza, Hamas dường như muốn thể hiện thiện chí đàm phán, cũng như trì hoãn chiến dịch của Israel.

Sau khi được trả tự do, Yocheved Lifshitz tiết lộ rằng bà và một số người khác đã bị tách khỏi nhóm chính, đưa đến một căn phòng nhỏ hơn trong mạng lưới đường hầm bí mật của Hamas ở Gaza. Bà được đối xử tử tế trong thời gian này, cho đến khi được trả tự do.

O'Leary cho rằng điều này không có gì đáng ngạc nhiên.

"Hamas có lẽ muốn phân loại các nạn nhân thành những nhóm khác nhau như phụ nữ và trẻ em, người có bệnh lý, người mang hai quốc tịch, dân thường và binh sĩ Israel", ông cho hay. "Bạn không muốn xếp chung binh lính với dân thường, bởi họ sẽ tìm cơ hội để trốn thoát hoặc thu thập thông tin, khiến Hamas phải tăng cường an ninh".

Cả Lifschitz và Cooper đều được trao trả mà không có chồng của họ, những người vẫn bị giữ lại tại Gaza. O'Leary suy đoán rằng Hamas sẽ "thả nhỏ giọt con tin theo thời gian" để trì hoãn cuộc tấn công của Israel và khôi phục hình ảnh của nhóm sau vụ tấn công vào lãnh thổ Israel hôm 7/10. "Họ muốn được coi là lực lượng chiến đấu hợp pháp, hành động theo luật chiến tranh", ông nói.

Nhưng O'Leary nhận định Hamas sẽ không thả vô điều kiện các binh sĩ Israel, bởi đây là những "quân bài thương lượng có giá trị nhất".

"Hamas từng bắt một binh sĩ Israel làm con tin từ năm 2006 đến 2011 và đã đàm phán đổi người này lấy hàng nghìn tù nhân Palestine", ông cho biết, đề cập đến thỏa thuận giữa Tel Aviv và Hamas nhằm trao đổi binh sĩ Israel Gilad Shalit.

Sử dụng những binh sĩ Israel bị bắt làm đòn bẩy đàm phán để Tel Aviv thả hàng nghìn tù nhân đang bị giam ở Israel là một phần trong mục tiêu lớn hơn của nhóm.

Giới quan sát cho rằng việc Hamas dần thả các con tin cũng sẽ gián tiếp gây áp lực lên giới lãnh đạo Israel. Chính quyền Thủ tướng Benjamin Netanyahu đang mắc kẹt giữa cam kết "xóa sổ" Hamas và lời hứa mang các con tin trở về an toàn. Lời kể của các con tin về những gì họ phải trải qua trong tay Hamas sẽ thôi thúc gia đình những nạn nhân khác lên tiếng mạnh mẽ hơn nữa nhằm thúc giục chính quyền hành động.

"Israel muốn người dân của họ được quay về, nhưng cũng muốn giáng một đòn chí mạng vào Hamas khiến lực lượng này không bao giờ hồi phục được nữa. Hai mục tiêu trên có lẽ đang xung đột với nhau. Nếu muốn giải cứu con tin, họ sẽ phải đàm phán", tiến sĩ HA Hellyer từ Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế, trụ sở tại Washington, chuyên gia tại Viện Quốc phòng và An ninh Hoàng gia Anh (RUSI), bình luận.

Các chuyên gia quân sự đều nhận định rằng Israel gần như không có khả năng giải cứu con tin bằng các chiến dịch đột kích. Môi trường đô thị đổ nát ở Gaza, việc thiếu thông tin tình báo và địa điểm giam con tin nằm rải rác trong mạng lưới đường hầm phức tạp sẽ khiến cơ hội thành công của chiến dịch giải cứu gần như bằng không.

"Triển khai một chiến dịch giải cứu là điều cuối cùng chúng ta nên làm nếu muốn tối đa hóa cơ hội sống sót của con tin", Timor Israel, cựu thành viên lực lượng đặc nhiệm Israel, đánh giá.

Các chuyên gia cũng cho rằng chiến thuật gây áp lực lên bên bắt con tin là rất nguy hiểm và có thể khiến nhiệm vụ của những bên trung gian trở nên khó khăn hơn.

"Các nhà đàm phán sẽ muốn tình hình được kiểm soát, cô lập bên giữ con tin và bắt đầu nói chuyện", Zorka Martinovich, người đã có 18 năm kinh nghiệm làm nhà đàm phán con tin cho FBI, giải thích. "Điều mà chúng tôi gọi là 'thao túng lo âu' bằng cách gây áp lực lớn có khả năng kích động phản ứng thái quá của bên bắt con tin, khiến mọi thứ đổ bể".

"Bất kỳ mối đe dọa nào cũng cần được xem xét nghiêm túc, nhưng nhìn chung con tin còn sống luôn có giá trị cao nhất. Hamas mới chỉ thả 4 con tin, nhưng đó cũng đã là điều đáng khích lệ và là tín hiệu tích cực rằng họ vẫn có thể đàm phán", ông nói, nhấn mạnh rằng tình hình sẽ vô cùng nguy hiểm khi mọi cánh cửa đàm phán đều đóng sập.