Bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản

Với trên 6.100km² mặt nước, vùng biển, Quảng Ninh có hàng nghìn hòn đảo lớn nhỏ, nhiều vụng, áng cùng hệ sinh thái đa dạng, phong phú, nhiều loài thủy sản có giá trị kinh tế cao. Đây là lợi thế quan trọng để Quảng Ninh phát triển ngành thủy sản theo hướng bền vững, gắn với bảo vệ môi trường biển. Những năm qua, tỉnh đã triển khai đồng bộ các giải pháp, công tác bảo vệ và phát triển nguồn lợi thuỷ sản trên địa bàn tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực.

Ngay từ tháng 9/2017, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Chỉ thị số 18-CT/TU về tăng cường công tác quản lý và bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản trên địa bàn tỉnh. Cụ thể hóa chỉ thị này, UBND tỉnh và các sở, ngành, địa phương liên qua đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo thực hiện nhằm siết chặt công tác bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Trên cơ sở đó, các địa phương đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân; chuyển đổi nghề cho ngư dân đánh bắt ven bờ; tăng cường hoạt động kiểm tra, giám sát kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi khai thác thủy sản trái phép.

Điển hình như tại TX Quảng Yên để bảo vệ nguồn lợi thủy sản, thị xã thường xuyên thực hiện kiểm tra kết hợp với tuyên truyền để người dân có thể nắm rõ và thực hiện nghiêm các quy định của tỉnh về bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Hiện nay, thị xã có 2.944 tàu cá, trong đó có 939 tàu có chiều dài dưới 6m; 1.558 tàu có chiều dài dưới 12m; 352 tàu có chiều dài từ 12-15m; 95 tàu có chiều dài từ 15m trở lên. Đến nay, số tàu có chiều dài từ 15m trở lên trên địa bàn thị xã đang hoạt động khai thác thủy sản đều đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình theo quy định của Luật Thủy sản. Thị xã cũng tích cực rà soát, vận động, hỗ trợ các hộ ngư dân chuyển đổi nghề phù hợp, đến nay có trên 250 hộ ngư dân tự nguyện chuyển đổi sang nghề khác, gần 500 hộ đăng ký vay vốn ưu đãi để nâng cấp tàu thuyền vươn khơi…

Chị Vũ Thị Tý (thôn 7, xã Liên Hòa), một trong những ngư dân chuyển đổi nghề, cho biết: Trước kia gia đình tôi làm nghề khai thác thủy sản bằng lồng bát quái. Được sự tuyên truyền, vận động của xã, gia đình tôi hiểu cách làm này sẽ làm tận diệt nguồn thủy sản nên đã dừng khai thác. Hiện gia đình được vay vốn ngân hàng để chuyển sang nghề vận tải vật liệu xây dựng, đến nay đã ổn định nghề mới. 

Thực hiện chỉ đạo của tỉnh, thời gian qua, các ngành chức năng và các địa phương trên địa bàn tỉnh đã tuyên truyền cho hàng nghìn ngư dân về bảo vệ nguồn lợi thủy sản, đồng thời tăng cường kiểm tra, kiểm soát hoạt động khai thác hải sản trên biển. Năm 2020 và 8 tháng năm 2021, các lực lượng chức năng của tỉnh đã phát hiện trên 1.800 vụ tàu cá vi phạm các quy định về khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, qua đó thu phạt nộp ngân sách nhà nước hơn 10 tỷ đồng.

Tỉnh cũng thường xuyên ban hành các văn bản chỉ đạo, đôn đốc các địa phương, yêu cầu các chủ tàu phải thực hiện đăng ký, đăng kiểm, đánh dấu kẻ vẽ biển số và cấp giấy phép khai thác; hướng dẫn chủ tàu lắp đặt thiết bị giám sát tàu từ 15m trở lên; điều tra các vi phạm về khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định. Đến nay, toàn tỉnh đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá cho 204/232 tàu (đạt gần 90%); kiểm tra, thẩm định và cấp giấy chứng nhận ATTP cho 208/232 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên (đạt 90%). Đặc biệt, từ việc áp dụng các thiết bị công nghệ thông tin cho tàu cá hoạt động trong địa bàn, cơ quan chức năng của tỉnh thường xuyên tra cứu cập nhật trên phần mềm giám sát tàu cá, liên lạc trực tiếp qua các phương tiện để cảnh báo cho 3.000 lượt ngư dân, yêu cầu ngư dân chấm dứt tình trạng vi phạm vùng biển nước ngoài. Từ đầu năm 2021 đến nay, không có tàu cá và ngư dân của tỉnh bị lực lượng nước ngoài bắt giữ.

Để bảo tồn nguồn lợi thủy sản bền vững trên địa bàn, tỉnh đã lập, phê duyệt Quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 nhằm bảo tồn các hệ sinh thái tự nhiên quan trọng, các loài và nguồn gen nguy cấp, quý hiếm, trên cơ sở đó từng bước khôi phục các hệ sinh thái gắn với quy hoạch khác cũng như định hướng phát triển của tỉnh. Trong đó, chú trọng tăng cường bảo vệ và tái tạo các hệ, rạn san hô hiện đang phát triển tại Vịnh Hạ Long, Vịnh Bái Tử Long, vùng biển Cô Tô - đảo Trần; từng bước thả rạn nhân tạo kết hợp trồng phục hồi san hô, sản xuất giống để thả giống tái tạo nguồn lợi thủy sản; chuyển dịch cơ cấu nuôi trồng theo hướng giảm diện tích nuôi trồng thủy sản nội địa, mở rộng diện tích nuôi trên biển phù hợp với quy hoạch không gian biển, quy hoạch tổng thể khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên vùng bờ, quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản…