Để giảm thiểu tình trạng tảo hôn vùng dân tộc thiểu số

Để người dân sinh sống trong vùng dân tộc thiểu số (DTTS) trên địa bàn tỉnh được tuyên truyền và tự giác thực hiện các quy định của pháp luật liên quan đến vấn đề tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, thời gian qua các cấp, ngành, địa phương của Quảng Ninh đã tổ chức nhiều hoạt động truyền thông thiết thực.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 79 xã DTTS, miền núi và xã có thôn DTTS, miền núi triển khai thực hiện Kế hoạch số 44/KH-UBND ngày 25/2/2021 của UBND tỉnh về thực hiện Đề án giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng DTTS tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2021-2025 (giai đoạn II).

Để giảm thiểu tình trạng tảo hôn ở các xã, thôn, bản, công tác thông tin tuyên truyền được đẩy mạnh. Các cơ quan báo chí của tỉnh, hệ thống thông tin cơ sở, cơ quan báo chí Trung ương quan tâm tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác này. Trong năm 2024, các cơ quan báo chí, hệ thống thông tin cơ sở đã thực hiện hơn 500 lượt tin, bài trên các ấn phẩm truyền thông đại chúng.

Các ngành, địa phương cũng thường xuyên tổ chức các hội nghị, truyền thông, vận động với nhiều hình thức phù hợp. Tiêu biểu năm 2024, Ban Dân tộc tỉnh đã tổ chức 6 hội nghị tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức, ý thức tự giác chấp hành pháp luật về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tại Ba Chẽ, Bình Liêu, Tiên Yên, Hải Hà với 300 đại biểu là bí thư, trưởng ban công tác mặt trận, trưởng các thôn, bản, chi hội trưởng các đoàn thể chính trị - xã hội ở thôn, bản; trưởng tộc, trưởng dòng họ, người có uy tín, thành viên CLB pháp luật, học sinh, sinh viên độ tuổi 15-18 và đại diện một số hộ dân. Tổ chức 4 hội nghị tập huấn bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng tuyên truyền, vận động, kỹ năng xử lý tình huống trong giải quyết các vụ việc liên quan đến tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Sở Tư pháp in và cấp phát 2.500 cuốn tài liệu bỏ túi (sổ tay) với nội dung trợ giúp pháp lý về hôn nhân và gia đình cho đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo trong tỉnh. Sở GD&ĐT tổ chức 4 diễn đàn “Học sinh DTTS nói không với tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống” tại huyện Hải Hà và huyện Đầm Hà.

Đặc biệt, Sở Y tế có các hoạt động phòng chống tảo hôn linh hoạt. Qua đó, ngành đã duy trì sinh hoạt 79 CLB Phòng ngừa tảo hôn và hôn nhân cận huyết với sự tham gia của 3.950 thành viên; tổ chức 1 cuộc truyền thông về phòng, chống bệnh Thalassemia thường do hôn nhân cận huyết thống gây nên; tổ chức 20 buổi tuyên truyền cho trẻ vị thành niên, thanh niên DTTS, vùng khó khăn về tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân; tổ chức 114 buổi tuyên truyền nhóm, truyền thông chuyển đổi hành vi cho các đối tượng khó tiếp cận, tọa đàm, giao lưu tìm hiểu pháp luật về hôn nhân và gia đình, về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cho 5.350 người; chăm sóc SKSS, KHHGĐ cho 800 người…

Về phía các địa phương đã chủ động tổ chức 340 hội nghị tuyên truyền, tập huấn các kỹ năng cho 13.920 lượt đại biểu là cán bộ, nhân dân, học sinh về phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống với nhiều hình thức như: Tổ chức hội nghị, họp nhóm nhỏ, sinh hoạt dưới cờ…

Năm 2024, toàn tỉnh có 26 trường hợp tảo hôn; không phát hiện tình trạng hôn nhân cận huyết thống. Tuy nhiên, có tới 115 trường hợp có con trước tuổi kết hôn theo quy định; trong đó 74 trường hợp nữ sinh con khi chưa đủ 18 tuổi. Đoàn kiểm tra của Ban Dân tộc và Sở Y tế phối hợp kiểm tra xác suất tại một số xã và hộ dân ở Bình Liêu và Đầm Hà, kết quả cho thấy tại thời điểm kiểm tra có 14 trường hợp nữ đang sinh sống tại nhà trai (coi nhau là vợ chồng), gồm 4 trường hợp ở xã Đồng Văn, 9 trường hợp ở xã Đồng Tâm (huyện Bình Liêu), 1 trường hợp ở xã Quảng Tân (huyện Đầm Hà).

Để giảm thiểu tình trạng tảo hôn, bên cạnh việc tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân, cũng cần tập trung mạnh hơn vào đối tượng trẻ vị thành niên vùng DTTS; đồng thời kết hợp thêm nhiều giải pháp, như: Khuyến khích học sinh trong độ tuổi theo học các cấp học, trong đó có cấp THPT; tạo việc làm cho lao động vùng DTTS, nâng cao đời sống người dân…