Đẩy mạnh ứng dụng tài khoản định danh điện tử để hạn chế nặc danh, lừa đảo

Một trong những giải pháp phòng, chống tội phạm trên không gian mạng được Bộ trưởng Công an đề cập là đẩy mạnh ứng dụng tài khoản định danh điện tử của công dân, đây được xem là căn cước trên không gian mạng để xác thực danh tính khi tham gia các hoạt động quản lý nhà nước, hạn chế tình trạng nặc danh, lừa đảo.

Sáng 22/8, dưới sự chủ trì của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn đối với nhóm lĩnh vực: tư pháp; nội vụ; an ninh, trật tự, an toàn xã hội; thanh tra; tòa án; kiểm sát.

Cần tổ chức lực lượng đủ sức ngăn chặn tội phạm trên mạng

Theo đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội), tội phạm trên không gian mạng đang ngày càng trở nên phức tạp. Cử tri cho rằng, Chính phủ cần tổ chức một lực lượng chống tội phạm trên không gian mạng nhiều hơn, bài bản, đầy đủ hơn để đủ sức ngăn chặn tội phạm này.

Đại biểu muốn biết quan điểm của Chính phủ, của Bộ trưởng Bộ Công an trong việc tổ chức lực lượng để phòng, chống tội phạm trên mạng trong thời gian tới.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang nêu rõ, tội phạm mạng, sử dụng công nghệ cao là thách thức an ninh phi truyền thống các nước đều đối mặt, không chỉ riêng Việt Nam. Hiện nay, Liên hợp quốc đang đề xuất hiệp định tội phạm mạng quốc tế, sẽ ký trong thời gian tới, Bộ Công an Việt Nam là thành viên sẽ tham gia ký kết hiệp định này.

Theo Bộ trưởng, loại tội phạm này có 3 đặc điểm dẫn đến khó phát hiện: không biên giới, tính ẩn danh cao và trình độ công nghệ cao. Hầu hết trên đời thực có gì thì trên không gian mạng có cái đó, đời thực có một thì lên không gian mạng nhân lên nhiều lần.

Do vậy, Bộ trưởng nhấn mạnh, giải pháp đấu tranh với loại tội phạm này cũng phải có tính đặc thù.

Về giải pháp của lực lượng công an đã và đang thực hiện, ngoài hoàn thiện hành lang pháp lý, tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, điều tra xử lý nghiêm tội phạm, Bộ trưởng nhấn mạnh một số giải pháp.

Cụ thể, đẩy mạnh ứng dụng tài khoản định danh điện tử của công dân, đây được xem là căn cước trên không gian mạng để xác thực danh tính khi tham gia các hoạt động quản lý nhà nước, hạn chế tình trạng nặc danh, lừa đảo.

Bên cạnh đó, tăng cường ứng dụng kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để kịp thời xác thực thông tin, làm sạch tài khoản ngân hàng, loại bỏ tài khoản ảo, làm sạch tài khoản thuê bao di động, loại bỏ sim rác để hạn chế tội phạm sử dụng công nghệ cao, nhất là lừa đảo.

Giải pháp tiếp theo được Bộ trưởng đề cập là nâng cao tiềm lực, hiệu quả hoạt động của lực lượng an ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao.

“Trong Nghị quyết 12 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh xây dựng lực lượng công an nhân dân thực sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới thì lực lượng an ninh mạng, phòng chống tội phạm công nghệ cao là một trong 6 lực lượng tiến thẳng lên hiện đại vào năm 2025”, Bộ trưởng cho biết.

Theo Bộ trưởng Lương Tam Quang, Bộ Công an bố trí lực lượng an ninh mạng và phòng chống tội phạm công nghệ cao ở công an các địa phương tại 63 tỉnh, thành phố, là lực lượng chủ công. Các lực lượng khác cũng được nâng cao kỹ năng, phương tiện để đấu tranh theo hệ đối tượng đấu tranh của mình.

Bộ Công an thấy giải quyết tội phạm mạng còn là vấn đề lâu dài, là trách nhiệm của các bộ ngành, địa phương, cả hệ thống chính trị, tuy nhiên nếu thực hiện các giải pháp đột phá nêu trên sẽ tạo chuyển biến tích cực thời gian tới.

Nhân diễn đàn này, Bộ trưởng Công an cũng khuyến cáo cử tri, người dân tự mình nâng cao ý thức cảnh giác, tự phòng, tự đề kháng để phòng ngừa tội phạm mạng.

Trong đó đề cao cảnh giác khi nhận điện thoại của người lạ, thường xuyên cập nhật tính năng bảo mật và quyền riêng tư trên các tài khoản mạng xã hội, không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, số tài khoản ngân hàng cho bất kỳ đối tượng nào khi chưa biết rõ nhân thân người đó.

Nhân dân cũng cần rà soát thận trọng kiểm tra kỹ thông tin khi giao dịch trực tuyến, điện tử; trường hợp nghi ngờ tội phạm thì kịp thời thông báo cho cơ quan công an nơi gần nhất để kịp thời được hướng dẫn, giải quyết.

Giải pháp xử lý bất cập khi tích hợp giấy phép lái xe?

Trước đó, tham gia chất vấn Bộ trưởng Lương Tam Quang, đại biểu Dương Văn Phước (đoàn Quảng Nam) nêu, việc tích hợp các loại giấy phép lái xe vào chung một thẻ là chủ trương đúng đắn trong cải cách thủ tục hành chính và nhận được sự đồng tình, hưởng ứng của người dân.

Tuy nhiên, trên thực tế sau khi người dân tích hợp 2 loại giấy phép lái xe này vào chung một thẻ đã có trường hợp người dân vi phạm giao thông khi điều khiển xe mô tô và bị lực lượng cảnh sát giao thông xử lý vi phạm, giữ cả 2 giấy phép.

Trong thời gian này giấy phép lái xe ô tô sắp hết hạn, người dân muốn làm thủ tục cấp đổi lại giấy phép lái xe ô tô nhưng do đã tích hợp và đang bị lực lượng công an giữ cả 2 giấy phép lái xe nêu trên cho nên không bảo đảm thủ tục để đề nghị Sở Giao thông vận tải đổi giấy phép lái xe ôtô, gây rất nhiều khó khăn cho người dân, doanh nghiệp.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Công an cho biết cách giải quyết bất cập khi tích hợp giấy phép lái xe, bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân.

Hồi đáp đại biểu, Bộ trưởng Lương Tam Quang thông tin, thực hiện Luật Căn cước và Luật Giao dịch điện tử, Bộ Công an đã ban hành Thông tư 28 nhằm tạo cơ sở pháp lý cho lực lượng cảnh sát giao thông thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, tạm giữ, tước giấy tờ và đăng ký xe trên ứng dụng định danh quốc gia VNeID.

Từ đó, từ ngày 1/7/2024, khi tham gia giao thông, người dân sẽ được xuất trình thông tin các giấy tờ liên quan đến người lái và xe cho lực lượng cảnh sát giao thông kiểm tra, xử lý thông qua ứng dụng VNeID.

Trong quá trình xử lý, người vi phạm xuất trình được giấy tờ qua VNeID thì lực lượng chức năng sẽ tạm giữ giấy tờ trên môi trường điện tử và trường hợp các giấy tờ liên quan đến người và phương tiện giao thông đã được tích hợp và cập nhật trên VNeID.

Các loại biên bản quyết định của người có thẩm quyền trong việc tạm giữ, trả lại giấy tờ cũng được thực hiện theo biểu mẫu quy định của pháp luật và có thể được lập gửi bằng phương thức điện tử trên ứng dụng định danh quốc gia VNeID và ứng dụng hệ thống thông tin điện tử khác khi có đủ điều kiện kỹ thuật thực hiện.

"Băn khoăn của đại biểu, cử tri thì Bộ Công an đã ban hành Thông tư 28 để giải quyết vấn đề này", Bộ trưởng nêu rõ.