Công ty ngừng hoạt động, làm thế nào để hưởng chế độ thai sản?

Bà Diệu Minh Hiền (Nam Định) đang mang thai tháng thứ 7, công ty của bà ngừng hoạt động và báo giảm toàn bộ BHXH của người lao động.

Theo thời gian trước khi báo giảm, bà Hiền đóng đủ 6 tháng trong 12 tháng trước ngày dự kiến sinh con. Do công ty đang nợ 14 tháng đóng BHXH nên bà không được chốt sổ BHXH để sau khi sinh con tự làm chế độ BHXH thai sản. 

Bà Hiền hỏi, bà phải đợi công ty đóng số tiền nợ BHXH thì mới có thể chốt sổ và tự đi làm BHXH thai sản thì có đúng không? Nếu 1 hoặc 2 năm nữa công ty mới có khả năng đóng khoản nợ hoặc thông báo phá sản thì bà có còn được hưởng chế độ thai sản nữa không?

Về vấn đề này, Bảo hiểm xã hội Việt Nam trả lời như sau:

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 86 Luật BHXH năm 2014 thì người sử dụng lao động có trách nhiệm hằng tháng đóng 3% vào quỹ ốm đau, thai sản trên quỹ tiền lương đóng BHXH của người lao động để thực hiện giải quyết chế độ ốm đau, thai sản cho người lao động.

Tại Khoản 3 Điều 18 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP ngày 11/11/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật BHXH về BHXH bắt buộc thì người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng đủ BHXH, BHTN, bao gồm cả tiền lãi chậm đóng theo quy định đối với người lao động đủ điều kiện hưởng BHXH hoặc chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc để kịp thời giải quyết chế độ BHXH, BHTN cho người lao động.

Về điều kiện hưởng trợ cấp thai sản: Tại Khoản 2, Khoản 3 Điều 31 Luật BHXH năm 2014 quy định điều kiện hưởng chế độ thai sản đối với lao động nữ sinh con là phải đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc đã đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền thì phải đóng BHXH từ đủ 3 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.

Tại Khoản 4 Điều 31 Luật BHXH năm 2014 quy định, người lao động đủ điều kiện quy định tại Khoản 2 và Khoản 3 Điều này mà chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con vẫn được hưởng chế độ thai sản theo quy định.

Theo hướng dẫn của Bộ Lao động - Thương bình và Xã hội tại Công văn số 1025/LĐTBXH-BHXH ngày 23/3/2023 và hướng dẫn của BHXH Việt Nam tại Công văn số 1880/BHXH-CSXH ngày 21/6/2023, người lao động tham gia BHXH tại đơn vị sử dụng lao động chưa đóng đủ BHXH được xác nhận thời gian tham gia trên sổ BHXH đến thời điểm đã đóng BHXH để làm căn cứ giải quyết hưởng chế độ thai sản theo quy định tại thời điểm người lao động sinh con nếu đơn vị thuộc một trong các trường hợp: Đơn vị đang làm thủ tục phá sản; đơn vị đã có quyết định phá sản của Tòa án; đơn vị không còn hoạt động kinh doanh tại địa chỉ đã đăng ký; đơn vị không có người đại diện theo pháp luật.

Khi khoản tiền BHXH chưa đóng được đóng bù bởi đơn vị hoặc nguồn tài chính khác và làm thay đổi mức trợ cấp thì điều chỉnh lại mức hưởng theo quy định của chính sách (tại thời điểm người lao động đủ điều kiện hưởng) để chi trả bổ sung.

BHXH Việt Nam cung cấp các quy định của pháp luật hiện hành để bà Diệu Minh Hiền đối chiếu, nếu đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản theo quy định và đơn vị thuộc một trong các trường hợp nêu tại Công văn số 1880/BHXH-CSXH thì liên hệ cơ quan BHXH nơi đơn vị đóng BHXH để được xác nhận thời gian thực đóng BHXH trên sổ BHXH và nộp hồ sơ đề nghị hưởng chế độ thai sản cho cơ quan BHXH để được giải quyết theo quy định.