Có được điều chuyển tài sản của công ty con về công ty mẹ?

Ông Lương Quốc Việt (Hà Nội) là kiểm soát viên của công ty 100% vốn Nhà nước. Công ty ông Việt có một công ty con do công ty của ông nắm giữ 100% vốn.

Từ năm 2012, theo thỏa thuận hợp tác kinh doanh, công ty con mua tài sản cố định hữu hình là phần mềm văn phòng điện tử, cho công ty của ông Việt (công ty mẹ) thuê dịch vụ sử dụng văn phòng điện tử. Trong cơ cấu giá dịch vụ đã tính chi phí khấu hao cho tài sản cố định hữu hình này và các chi phí liên quan đến vận hành.

Nay, tài sản cố định hữu hình này đã hết khấu hao và công ty mẹ muốn chuyển giao tài sản cố định hữu hình từ công ty con về công ty mẹ để trực tiếp quản lý sử dụng.

Tuy nhiên, quy định pháp luật hiện nay chưa có hướng dẫn rõ ràng về việc điều chuyển tài sản giữa công ty mẹ và công ty con.

Tại Điều lệ của công ty mẹ và công ty con đều thể hiện công ty mẹ không được điều chuyển vốn, tài sản của công ty con theo phương thức không thanh toán, có nghĩa là giữa công ty mẹ và công ty con vẫn được điều chuyển tài sản, với điều kiện có thanh toán để không gây thiệt hại về kinh tế cho nhau.

Theo ông Việt hiểu, pháp luật không cấm việc điều chuyển tài sản giữa công ty mẹ và công ty con, nhưng phải có "Quyết định" hoặc "Lệnh điều chuyển tài sản". Ông Việt hỏi, vậy văn bản này do đơn vị nào ban hành? Công ty mẹ ra "Quyết định" hoặc "Lệnh điều chuyển tài sản" có vi phạm nguyên tắc độc lập giữa 2 chủ thể pháp nhân hay không? Có vi phạm việc thực hiện trình tự thủ tục đầu tư hoặc mua bán tài sản của cả công ty mẹ và công ty con hay không?

Về vấn đề này, Bộ Tài chính có ý kiến như sau:

Tại Khoản 22 Điều 2 Nghị định số 140/2020/NĐ-CP ngày 30/11/2020 của Chính phủ sửa đổi Điều 42 Nghị định số 91/2015/NĐ-CP quy định: 

"Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ chỉ đạo người đại diện phần vốn của doanh nghiệp tại các doanh nghiệp có vốn góp của doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ từ 50% vốn điều lệ trở lên căn cứ các quy định tại Nghị định số 91/2015/NĐ-CP, Nghị định số 32/2018/NĐ-CP và Nghị định này để có ý kiến sửa đổi, bổ sung điều lệ của doanh nghiệp có vốn góp của doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và các quy chế quản trị nội bộ khác cho phù hợp khi quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp và tổ chức thoái vốn đầu tư ở các doanh nghiệp khác".

Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp và các Nghị định hướng dẫn không có quy định điều chuyển tài sản của công ty con do công ty mẹ là doanh nghiệp Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ về công ty mẹ, chỉ có quy định các nội dung về thẩm quyền, trách nhiệm thực hiện trong trường hợp sắp xếp lại; chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu, mua bán tài sản cố định.

Do vậy, đề nghị công ty ông căn cứ hồ sơ tài sản thực tế, nghiên cứu Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp, Nghị định số 91/2015/NĐ-CP, Nghị định số 140/2020/NĐ-CP và pháp luật có liên quan để đề xuất phương ản thực hiện theo thẩm quyền và đúng quy định của pháp luật.

Trường hợp vượt thẩm quyền, đề nghị công ty của ông báo cáo cơ quan đại diện chủ sở hữu xem xét, quyết định.