Các lãnh đạo HoSE giúp Trịnh Văn Quyết chiếm đoạt 3.600 tỉ như thế nào?

Hai cựu lãnh đạo Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HoSE) Trần Đắc Sinh, Lê Hải Trà và 5 cán bộ chứng khoán bị khởi tố, đề nghị truy tố trong vụ án liên quan ông Trịnh Văn Quyết.

Cơ quan điều tra Bộ Công an đã ban hành kết luận điều tra bổ sung vụ án thao túng thị trường chứng khoán và lừa đảo chiếm đoạt tài sản liên quan cựu chủ tịch Tập đoàn FLC Trịnh Văn Quyết.

Ông Trịnh Văn Quyết bị Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đề nghị truy tố về tội thao túng thị trường chứng khoán và lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Nội dung mới của bản kết luận lần này là cơ quan điều tra đề nghị truy tố 4 cựu lãnh đạo của Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM gồm: ông Trần Đắc Sinh, cựu chủ tịch HĐQT; Lê Hải Trà, cựu tổng giám đốc, cựu ủy viên HĐQT, thành viên độc lập hội đồng niêm yết; Trầm Tuấn Vũ, nguyên phó tổng giám đốc, phó chủ tịch hội đồng niêm yết; Lê Thị Tuyết Hằng, giám đốc phòng quản lý và thẩm định niêm yết, thành viên hội đồng niêm yết.

Cả bốn người trên cùng bị cáo buộc có hành vi "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ".

Ba cán bộ thuộc Ủy ban Chứng khoán nhà nước bị đề nghị truy tố gồm: Lê Công Điền, vụ trưởng Vụ Giám sát công ty đại chúng thuộc Ủy ban Chứng khoán nhà nước; Dương Văn Thanh, tổng giám đốc Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam; Phạm Minh Trung, trưởng phòng đăng ký chứng khoán thuộc Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam.

Cả ba người bị đề nghị truy tố về tội "công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán".

Chiêu lừa đảo tăng vốn "ảo" của ông Trịnh Văn Quyết

Theo kết luận điều tra, Công ty cổ phần xây dựng FLC Faros, tiền thân là Công ty xây dựng và đầu tư hạ tầng Vĩnh Hà, được thành lập vào năm 2011 với vốn điều lệ khởi đầu 1,5 tỉ đồng.

Quy mô vốn này được giữ nguyên trong hơn ba năm tiếp theo. Tuy nhiên chưa tới hai năm sau đó, từ năm 2014 - 2016 ông Trịnh Văn Quyết đã làm thủ tục tăng vốn điều lệ khống từ 1,5 tỉ đồng lên 4.300 tỉ đồng, tương ứng với 430 triệu cổ phần của FLC Faros.

Thời điểm này, ông Quyết đưa ra kế hoạch biến Faros thành công ty đại chúng để niêm yết trên sàn chứng khoán Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM (HoSE).

Kế hoạch này của ông Quyết đã được các ông Trần Đắc Sinh, Lê Hải Trà cùng một số cán bộ khác tại HoSE và Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam "giúp sức".

Theo kết luận, HoSE hoạt động theo mô hình công ty TNHH một thành viên do Nhà nước nắm 100% vốn điều lệ, Bộ Tài chính là đại diện chủ sở hữu. HoSE có chức năng tổ chức niêm yết, giao dịch chứng khoán, giám sát việc chấp hành quy định pháp luật về thị trường chứng khoán.

Sau khi nhận được hồ sơ đề nghị niêm yết cổ phiếu của Faros, ông Sinh với vai trò là chủ tịch HĐQT HoSE biết báo cáo kiểm toán về tài chính năm 2014 và 2015 của doanh nghiệp này không phù hợp. Báo cáo vi phạm lưu ý lớn rằng "không đủ cơ sở để xác định số vốn thực góp".

Tuy nhiên do mối quan hệ cá nhân và nhiều lần được Trịnh Văn Quyết cùng Doãn Văn Phương (cựu tổng giám đốc Tập đoàn FLC, đã bỏ trốn) nhờ giúp đỡ nên ông Sinh đã hỗ trợ để Faros được niêm yết, kết luận nêu.

Ông Sinh bị cáo buộc nhiều lần trực tiếp chỉ đạo cấp dưới là Trà, Vũ, Hằng tạo điều kiện sớm niêm yết cổ phiếu cho Faros.

Ông Lê Hải Trà được xác định là người có trình độ, kinh nghiệm trong quản lý nhà nước về chứng khoán. Ông Trà có nhiệm vụ trực tiếp nghiên cứu, thẩm định hồ sơ niêm yết để đưa ra ý kiến độc lập là chấp thuận hay không về việc đăng ký niêm yết trên HoSE.

Cũng giống như ông Sinh, ông Trà bị cáo buộc biết rõ báo cáo kiểm toán về tài chính của Faros có vi phạm bởi "chưa có căn cứ xác định số vốn thực góp".

Quá trình thẩm định, ông Trà đã hai lần hội ý với các thành viên hội đồng niêm yết và đều thống nhất Faros chưa đủ điều kiện, yêu cầu công ty phải giải trình.

Ngày 22-8-2016, hội đồng niêm yết mới nhận được báo cáo giải trình của công ty, dù chưa có thời gian nghiên cứu nhưng trong cuộc họp trưa cùng ngày, ông Trà và các thành viên của hội đồng đã đồng ý với báo cáo này, kết luận nêu.

Trong cuộc họp ngày hôm sau, ông Trà và các thành viên khác tiếp tục đồng ý chấp thuận niêm yết đối với cổ phiếu của Faros.

Tại cơ quan điều tra, ông Trà thừa nhận hành vi và khai nguyên nhân phạm tội là "do có mối quan hệ nên muốn giúp đỡ Trịnh Văn Quyết và Doãn Văn Phương".

"Việc chấp thuận niêm yết giúp cho Faros có điều kiện thu hút vốn của các nhà đầu tư trên thị trường và HoSE có doanh thu từ thu phí niêm yết, phí giao dịch chứng khoán, thông qua đó nâng cao uy tín bản thân", ông Trà khai.

Sai phạm của ông Sinh và ông Trà dẫn đến hậu quả Trịnh Văn Quyết được niêm yết 430 triệu cổ phiếu hình thành từ vốn góp khống trên sàn chứng khoán, thực hiện việc lừa đảo chiếm đoạt hơn 3.600 tỉ của nhà đầu tư, kết luận nêu.

Vụ trưởng "biết sai vẫn làm" vì "sợ ảnh hưởng đến công việc"

Theo kết luận, ông Lê Công Điền với vai trò là vụ trưởng Vụ Giám sát công ty đại chúng, khi thẩm định hồ sơ của Faros đã phát hiện "không đủ cơ sở xác định vốn thực góp", các báo cáo kiểm toán không đúng quy định pháp luật…

Tuy nhiên ông Điền đã không thực hiện kiểm tra, xử lý mà ký văn bản chấp thuận hồ sơ đăng ký đại chúng đối với Faros rồi công bố trên phương tiện thông tin của Ủy ban Chứng khoán nhà nước.

Từ đó Faros được niêm yết thành công trên sàn chứng khoán với vốn điều lệ 4.300 tỉ đồng rồi Trịnh Văn Quyết thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tiền của các nhà đầu tư.

Tại cơ quan điều tra, ông Điền khai nhận thấy Faros là công ty lớn, ông Trịnh Văn Quyết lại "có nhiều mối quan hệ với lãnh đạo các cấp, sở hữu một công ty chuyên tư vấn pháp luật".

Khi thẩm định hồ sơ, ông Điền yêu cầu cung cấp thêm bằng chứng nhưng 2 lần bị công ty khiếu nại cho rằng vụ trưởng "làm vượt thẩm quyền, gây khó khăn cho doanh nghiệp".

Do lo sợ bị ảnh hưởng đến công việc của bản thân nên ông Điền "biết sai vẫn làm", kết luận nêu.