Bác sĩ cảnh báo rủi ro từ chế độ ăn kiêng 'toàn thịt'

Theo phân tích kết quả Google của The Independent Pharmacy, chế độ ăn toàn thịt, cá, trứng, đôi khi là sữa - được gọi là "carnivore" - đang đứng đầu danh sách tìm kiếm. Hơn 222.000 người tìm hiểu thông tin về các thực đơn dạng này do sự ủng hộ của người nổi tiếng. Trước đó, người dẫn chương trình Joe Rogan cho biết anh tuân thủ chế độ carnivore để có sức khỏe tốt hơn. Hồi tháng 2, anh thừa nhận ăn "toàn thịt" trong vòng một tháng gây ra "tiêu chảy dữ dội", nhưng cũng giúp anh giảm được 5,4 kg.

Tiến sĩ Simon Theobalds, bác sĩ đa khoa tại Pall Mall Medical, Anh, cho biết chế độ ăn này có một số ưu điểm. "Đây còn được gọi là kiểu ăn kiêng toàn thịt, hoặc chế độ không carb (no-carb), một phương pháp ăn kiêng chỉ tiêu thụ các sản phẩm từ động vật, loại trừ tất cả thức ăn có nguồn gốc từ thực vật", ông giải thích.

Giống với kiểu ăn kiêng keto, Carnivore đòi hỏi người thực hiện chỉ ăn thịt sản phẩm chứa hàm lượng chất béo động vật cao, loại bỏ hoàn toàn chất đường bột và xơ từ rau, bánh mỳ, cơm,... Ưu điểm lớn nhất của Carnivore là cung cấp nguồn protein hoàn chỉnh (lấy từ thịt đỏ), kèm tất cả các axit amin quan trọng, giúp xây dựng và sửa chữa các mô. Nó cũng có thể làm tăng lượng sắt, đặc biệt là sắt heme, thường dễ hấp thụ hơn so với những loại sắt thông thường có nguồn gốc từ thực vật. Sắt rất cần thiết trong quá trình vận chuyển oxy vào máu, hỗ trợ chuyển hóa năng lượng.

Tuy nhiên, Donald Grant, cố vấn của The Independent Pharmacy, cảnh báo chế độ ăn này có nhiều tác hại hơn so với những gì Rogan chia sẻ.

"Nếu ăn 'carnivore', mọi người không sử dụng thực phẩm có nguồn gốc thực vật, dẫn đến vấn đề về hấp thụ, gây ra thiếu hụt dinh dưỡng. Ăn rau củ là chìa khóa để có được các loại dưỡng chất như vitamin C, E và K, đều cần thiết cho cơ thể", Grant cho biết.

Là một bác sĩ đa khoa đầu ngành, tiến sĩ Grant giải thích, chế độ ăn carnivore có thể là tăng nguy cơ mắc bệnh tim hoặc các biến chứng tim mạch nghiêm trọng, chẳng hạn đột quỵ, do các chế phẩm từ động vật chứa nhiều chất béo bão hòa. Tình trạng thiếu chất xơ cũng ảnh hưởng đến sức khỏe đường ruột, làm gián đoạn hệ vi sinh vật.

Phân tích cũng cho thấy chế độ ăn ketogenic, hay keto, đứng thứ hai trong danh sách tìm kiếm trên Google, với 207.000 lượt tìm kiếm hàng tháng. Đây là chế độ ít carbohydrate, người thực hiện ăn một số loại rau, chủ yếu là rau lá xanh, nhưng kiêng hẳn đường, thực phẩm chế biến sẵn và tinh bột.

Giống như "carnivore", chế độ keto không tính calo. Thay vào đó, thực phẩm phải giàu chất béo và có hàm lượng protein cao. Điều này đưa cơ thể vào trạng thái ketosis - buộc nó phải "đốt cháy" chất béo, thay vì carbohydrate, để tạo năng lượng. Và điều này, theo những người ủng hộ, mang lại hiệu quả giảm cân.

Tuy nhiên, Grant cảnh báo, dù chế độ ăn keto hiệu quả giảm cân và kiểm soát lượng đường trong máu, người thực hiện khó duy trì lâu dài. Nó cũng dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng do không có chất xơ và chất chống oxy hóa. Mọi người cũng dễ gặp tình trạng cúm keto. Đây là các triệu chứng xảy ra khi cơ thể làm quen với sự thay đổi trong thói quen ăn uống. Triệu chứng gồm đau đầu, buồn nôn và mệt mỏi. Nhìn chung, chế độ keto có một số điểm tích cực, song tiến sĩ Grant không khuyến nghị với mọi người. Nó cắt bỏ một số thực phẩm quan trọng, có thể dẫn đến thiếu chất.

Theo báo cáo mới nhất, tình trạng béo phì tiếp tục gia tăng trên toàn cầu. Các chuyên gia dự đoán, hơn 75% người trưởng thành Anh sẽ thừa cân hoặc béo phì vào năm 2050 nếu xu hướng này tiếp tục.

Để giải quyết vấn đề cân nặng, bác sĩ Grant đề xuất nhịn ăn gián đoạn - chế độ ăn được quan tâm nhiều thứ ba trong báo cáo của The Independent Pharmacy.

Nhịn ăn gián đoạn là một trong những hình thức ăn kiêng phổ biến được nhiều người áp dụng trong vài năm trở lại đây. Đây là thuật ngữ mô tả chế độ ăn uống và nhịn ăn có chu kỳ. Phương pháp giúp cơ thể có đủ thời gian tiêu thụ thức ăn hoàn toàn, đồng thời giới hạn nghiêm ngặt lượng calo dung nạp.

Có hai hình thức nhịn ăn gián đoạn: hạn chế thời gian ăn trong ngày (ăn từ 6-8 giờ và nhịn ăn trong 16-18 giờ còn lại) hoặc nhịn ăn liên tục trong vòng 16 đến 24 giờ, hai lần một tuần.

Khác với những xu hướng ăn kiêng nổi tiếng, bị thổi phồng trên mạng xã hội, nhịn ăn gián đoạn được nhiều chuyên gia ủng hộ, có nghiên cứu về lợi ích rõ ràng. Chế độ này được một số bác sĩ khuyến nghị cho người bệnh tiểu đường type 2, hoặc người cần giảm cân.

"Dù khó khăn trong giai đoạn đầu, tôi tin rằng đây là phương pháp tuyệt vời để kiểm soát cân nặng. Nó giúp giảm cân hiệu quả và kiểm soát sức khỏe tốt, làm giảm lượng calo nạp vào, ngăn ngừa nguy cơ mắc tiểu đường type 2", tiến sĩ Grant nói.