Ba điều có thể cản trở Mỹ trong cuộc chiến với Houthi

Chiến dịch không kích của chính quyền Mỹ nhằm vào nhóm tay súng Houthi ở Yemen đang vấp phải những giới hạn về chính trị và vũ khí.

Theo tờ Politico ngày 18/3, các quan chức Lầu Năm Góc cam kết rằng cuộc chiến đang leo thang với nhóm Houthi sẽ không trở thành một cuộc chiến kéo dài. Tuy nhiên, tình hình đã trở nên phức tạp hơn.

Chính quyền Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ truy quét các tay súng Houthi cho đến khi nhóm này chấm dứt các cuộc tấn công nhằm vào tàu thương mại trên Biển Đỏ. Tuy nhiên, chiến dịch không kích mới chỉ kéo dài vài ngày đã gặp phải những khó khăn, như kho vũ khí chính xác có hạn, cuộc khủng hoảng khu vực rộng hơn và một nhóm tay súng không có dấu hiệu lùi bước, ngay cả khi đối đầu với một siêu cường quân sự.

Người phát ngôn Lầu Năm Góc, ông Sean Parnell, nói với các phóng viên: “Houthi có thể quyết định khi nào chuyện này kết thúc, còn cho đến lúc đó, chiến dịch sẽ không ngừng nghỉ. Mọi lựa chọn đều đang được cân nhắc”.

Kể từ ngày 15/3, máy bay chiến đấu và tàu chiến Mỹ đã tấn công hơn 30 mục tiêu ở Yemen, nhắm vào các thủ lĩnh của Houthi và các kho tên lửa. Tổng thống Trump gọi đây là một nỗ lực áp đảo và sẽ kéo dài cho đến khi Mỹ đạt được mục tiêu.

Ông cũng cảnh báo rằng mỗi phát súng do Houthi bắn ra sẽ bị coi là một cuộc tấn công do Iran thực hiện và Iran sẽ phải đối mặt với hậu quả nghiêm trọng.

Houthi vẫn tồn tại sau hàng chục cuộc không kích và tấn công tên lửa dưới thời chính quyền Tổng thống Joe Biden. Mặc dù Nhà Trắng khẳng định tình hình sẽ thay đổi dưới sự lãnh đạo của ông Trump, nhưng giới chức Mỹ cũng phải đối phó với căng thẳng gia tăng ở Trung Đông, như nguy cơ bùng phát xung đột mới giữa Israel và Hamas tại Gaza. Ngày 18/3, Israel đã tiến hành cuộc tấn công lớn nhất vào khu vực này kể từ khi lệnh ngừng bắn hồi tháng 1 có hiệu lực, dù Hamas vẫn chưa đáp trả.

Ông Bilal Saab, cựu quan chức quốc phòng của ông Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên, nói: “Nếu để Houthi quyết định, họ sẽ chiến đấu đến thành viên cuối cùng. Họ không quan tâm. Họ hoan nghênh cuộc chiến với Mỹ”.

Chiến dịch quân sự kéo dài của Mỹ nhằm vào Houthi cũng sẽ khác biệt so với các cuộc không kích dưới thời ông Biden, cả về quy mô lẫn cường độ.

Dưới thời ông Biden, các cuộc tấn công trong năm 2023 và 2024 được phối hợp với Pháp và Anh trong một liên minh rộng hơn. Tuy nhiên, chính quyền ông Trump dường như không có ý định tái lập liên minh này.

Bà Dana Stroul, quan chức hàng đầu của Lầu Năm Góc về Trung Đông dưới thời ông Biden, nhận định: “Một yếu tố quan trọng nhưng bị thiếu trong lần này là yếu tố đa phương”.

Hiện tại, một sứ mệnh an ninh hàng hải của Liên minh châu Âu do Italy dẫn đầu vẫn đang hoạt động trên Biển Đỏ và một sứ mệnh lớn hơn do Mỹ dẫn đầu có tên Prosperity Guardian vẫn tiếp tục hộ tống tàu thương mại. Tuy nhiên, chiến dịch không kích mới là hành động đơn phương của Mỹ.

Ngày 18/3, Bộ Quốc phòng Mỹ nhấn mạnh nỗ lực đơn phương của mình. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth đã điện đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Qatar, ông Sheikh Saoud Al Thani, để thảo luận về các chiến dịch của Mỹ nhằm loại bỏ mối đe dọa từ Houthi đối với hoạt động thương mại của Mỹ và khôi phục quyền tự do hàng hải của Mỹ.

Chiến dịch không kích cũng có thể làm căng thẳng thêm nguồn cung vũ khí của Mỹ, vốn đã chịu áp lực sau ba năm cung cấp viện trợ quân sự cho Ukraine, sau khi thực hiện các nỗ lực trước đó chống Houthi, sau khi cung cấp tên lửa cho Israel tấn công Gaza và cung cấp hệ thống phòng thủ chống các cuộc tấn công của Iran.

Bà Stroul nói: “Chúng ta biết rằng ngành công nghiệp quốc phòng không theo kịp tốc độ tiêu hao của quân đội Mỹ, cũng như nhu cầu hỗ trợ các đồng minh và đối tác như Ukraine và Israel”.

Mỹ đã phóng hơn 800 tên lửa trong chiến dịch không kích Houthi năm 2024, bao gồm 135 tên lửa hành trình Tomahawk với giá lên tới 2 triệu USD mỗi quả, cùng 155 tên lửa tiêu chuẩn được phóng từ các tàu chiến Mỹ, với chi phí từ 2 triệu USD đến 4 triệu USD mỗi tên lửa.

Người phát ngôn Lầu Năm Góc Parnell nhấn mạnh: “Chiến dịch lần này không phải là một cuộc tấn công vô thời hạn. Chúng tôi không nhằm thay đổi chế độ”.

Tuy nhiên, các quan chức và cựu sĩ quan quân đội cảnh báo rằng các cuộc tấn công lần này sẽ gây thiệt hại nặng hơn.

Ông Kenneth McKenzie, cựu tướng thủy quân lục chiến từng lãnh đạo Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ dưới thời ông Trump và ông Biden từ năm 2019 đến 2022, nhận định: “Chính quyền trước đây lo sợ leo thang, nên họ tự giới hạn những gì cần làm. Lần này, các mục tiêu rộng và sâu hơn so với những gì chính quyền ông Biden từng lựa chọn”.

Dù một chiến dịch dài hạn có thể khiến Lầu Năm Góc bị quá tải và xao lãng, nhưng ông McKenzie cho rằng điều này cũng sẽ đảm bảo an ninh tuyến đường hàng hải quan trọng bậc nhất thế giới. Ông nói: “Có rủi ro, nhưng tôi nghĩ rủi ro lớn hơn chính là không hành động”.

Thay đổi trong quy trình có thể kéo dài cuộc chiến. Dưới thời ông Trump, không giống như thời ông Biden, các chỉ huy trong khu vực được tự quyết định thời điểm và địa điểm tiến hành không kích, thay vì tổng thống trực tiếp ra lệnh.

Phó đô đốc Karl Thomas, Giám đốc tình báo Hải quân Mỹ, nói rằng Mỹ đã giáng một đòn khá mạnh vào nhóm Houthi. Ông nói thêm: “Chúng ta sẽ xem họ muốn đi xa đến đâu”.

Vai trò của Iran và mức độ kiểm soát của nước này đối với Houthi cũng sẽ ảnh hưởng đến thời gian kéo dài cuộc chiến.

Ông Saab, cựu quan chức quốc phòng, nhận định: “Khán giả chính là Iran. Câu hỏi đặt ra là liệu Iran có đủ ảnh hưởng để yêu cầu Houthi hạ nhiệt hay không”.

Về phần mình, ngày 18/3, Houthi tuyên bố đã thực hiện cuộc tấn công thứ ba nhằm vào tàu chiến Mỹ trong vòng 48 giờ qua, đáp trả các cuộc không kích trước đó của Washington. Theo bài đăng trên kênh Telegram, Houthi xác nhận trong đợt trả đũa mới nhất, phong trào này sử dụng tên lửa và máy bay không người lái tấn công tàu USS Harry S. Truman trong vụ tấn công nhằm vào hạm đội của Mỹ ở phía Bắc Biển Đỏ.

Houthi cũng lên án các đợt không kích mới đây của Israel vào Dải Gaza khiến hơn 400 người thiệt mạng; đồng thời cảnh báo sẽ tăng cường các hành động quân sự nhằm bày tỏ ủng hộ Hamas.