12 bang Mỹ kiện Tổng thống Trump vì thuế quan

"Kế hoạch thuế quan của Tổng thống Donald Trump không chỉ liều lĩnh về kinh tế mà còn bất hợp pháp", Kris Mayes, Tổng chưởng lý bang Arizona, tuyên bố hôm 23/4 khi thông báo kiện chính quyền ông Trump vì động thái áp thuế đối ứng với hàng loạt đối tác.

Đơn kiện được nộp lên Toàn án Thương mại Quốc tế Mỹ ở New York, với nguyên đơn gồm 12 bang là Arizona, Oregon, Colorado, Connecticut, Delaware, Illinois, Maine, Minnesota, Nevada, New Mexico, New York và Vermont.

Theo lập luận của các bang trong đơn kiện, Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) năm 1977 mà Tổng thống Trump viện dẫn không cho phép ông sử dụng các biện pháp khẩn cấp để áp đặt thuế quan, do hiến pháp quy định đây là quyền hạn dành riêng cho quốc hội.

"Bằng cách tự nhận có thẩm quyền áp đặt mức thuế quan khổng lồ và liên tục thay đổi với bất kỳ hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ nào mà mình muốn, cũng như bằng bất kỳ lý do nào thuận tiện để tuyên bố tình trạng khẩn cấp, Tổng thống đã làm đảo lộn trật tự hiến pháp và khiến nền kinh tế Mỹ rối loạn", đơn kiện có đoạn.

Nhà Trắng chưa bình luận về thông tin.

Hôm 16/4, bang California cũng nộp đơn kiện chính quyền ông Trump với lý do tương tự, cáo buộc Tổng thống "lại một lần nữa hành động như thể ông ấy đứng trên pháp luật".

Tổng thống Mỹ hôm 2/4 công bố áp thuế nhập khẩu đối ứng với hơn 180 đối tác thương mại, dao động 10-50%. Theo kế hoạch ban đầu, bên cạnh mức thuế chung 10%, khoảng 60 đối tác thương mại của Mỹ sẽ chịu mức thuế cao hơn từ ngày 9/4. Ông chủ Nhà Trắng sau đó hoãn tăng thuế đối ứng với hầu hết nền kinh tế trong 90 ngày, ngoại trừ Trung Quốc, để tạo điều kiện đàm phán.

Tổng thống Trump khẳng định chính sách của mình sẽ đưa việc làm trong ngành sản xuất trở lại Mỹ.

"Bất kể Nhà Trắng tuyên bố thế nào, thuế quan thực chất là loại thuế mà người tiêu dùng ở bang Arizona sẽ phải gánh chịu", bà Mayes cho hay.

Thống đốc California Gavin Newsom tuần trước cũng gọi chính sách thuế quan của Tổng thống Trump là "màn phản lưới nhà tồi tệ nhất trong lịch sử đất nước".

Hãng thông tấn AFP bình luận rằng đòn thuế của ông chủ Nhà Trắng đã đẩy thị trường tài chính vào cảnh hỗn loạn, tạo điều kiện để đảng Dân chủ chứng minh với người dân rằng các chính sách của Tổng thống sẽ gây tổn hại tới túi tiền của họ.

New York Times hôm 23/4 đưa tin tỷ lệ ủng hộ với ông Trump liên tục giảm trong ba tháng đầu tiên của nhiệm kỳ, xuống mức là 44% trong tuần này.